Rossiyaning hududiy boʻlinishi

Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasiga ko‘ra, Rossiya Federatsiyasi federal davlat bo‘lib, 89 ta teng huquqli subyektlar - respublikalar, o‘lkalar, viloyatlar, federal ahamiyatga ega shaharlar, muxtor okruglar va muxtor viloyatdan iborat.

	24 ta Respublika (3 tasi okkupatsiya qilingan)			9 ta oʻlka			48 ta viloyat (2 tasi okkupatsiya qilingan)
	3 ta federal ahamiyatga ega boʻlgan shahar (1 tasi bahsli)			1 ta muxtor viloyat			4 ta muxtor okrug

Muxtor respublikalari

№	Bayroq	Gerb	Nomi	Maʼmuriy markazi
1.			Adigeya	Maykop
2.			Oltoy	Gorno-altaysk
3.			Boshqirdiston	Ufa
4.			Buryatiya	Ulan-ude
5.			Dogʻiston	Maxachqala
6.			Donetsk	Donetsk
7.			Ingushetiya	Magas
8.			Kabardino-Bolqoriya	Nalchik
9.			Qalmog'iston	Elista
10.			Qorachoy-Cherkasiya	Cherkessk
11.			Kareliya	Petrozavodsk
12.			Komi	Siktivkar
13.			Qrim	Simferopol
14.			Lugansk	Lugansk
15.			Mariy El	Yoshkar-ola
16.			Mordoviya	Saransk
17.			Saxa	Yakutsk
18.			Shimoliy Osetiya	Vladikavkaz
19.			Tatariston	Qozon
20.			Tuva	Qizil
21.			Udmurtiya	Ijevsk
22.			Xakasiya	Abakan
23.			Checheniston	Grozniy
24.			Chuvashiston	Cheboksari

O‘lkalari

Asosiy maqola: Rossiya o'lkalari

№	Bayroq	Gerb	Nomi	Maʼmuriy markazi
1.			Oltoy	Barnaul
2.			Kamchatka	Petropavlovsk-Kamchatskiy
3.			Xabarovsk	Xabarovsk
4.			Krasnodar	Krasnodar
5.			Krasnoyarsk	Krasnoyarsk
6.			Perm	Perm
7.			Primorsk	Vladivostok
8.			Stavropol	Stavropol
9.			Baykalbo‘yi	Chita

Viloyatlari

Asosiy maqola: Rossiya viloyatlari

№	Bayroq	Gerb	Nomi	Maʼmuriy markazi
1.			Amur	Blagoveshchensk
2.			Arxangelsk	Arxangelsk
3.			Astraxan	Astraxon
4.			Belgorod	Belgorod
5.			Bryansk	Bryansk
6.			Chelyabinsk	Chelyabinsk
7.			Irkutsk	Irkutsk
8.			Ivonovo	Ivonovo
9.			Kaliningrad	Kaliningrad
10.			Kaluga	Kaluga
11.			Kemerovo	Kemerovo
12.			Kirov	Kirov
13.			Kostroma	Kostroma
14.			Ko‘rgan	Ko‘rgan
15.			Kursk	Kursk
16.			Leningrad	Gatchina
17.			Lipetsk	Lipetsk
18.			Magadan	Magadan
19.			Moskva	Krasnogorsk
20.			Murmansk	Murmansk
21.			Nijniy Novgorod	Nijniy Novgorod
22.			Novgorod	Buyuk Novgorod
23.			Novosibirsk	Novosibirsk
24.			Omsk	Omsk
25.			Orenburg	Orenburg
26.			Oryol	Oryol
27.			Penza	Penza
28.			Pskov	Pskov
29.			Rostov	Rostov-Don
30.			Ryazan	Ryazan
31.			Saxalin	Janubiy-Saxalinsk
32.			Samara	Samara
33.			Saratov	Saratov
34.			Smolensk	Smolensk
35.			Sverdlov	Yekaterinburg
36.			Tambov	Tambov
37.			Tomsk	Tomsk
38.			Tver	Tver
39.			Tula	Tula
40.			Tyumen	Tyumen
41.			Ulyanov	Ulyanovsk
42.			Vladimir	Vladimir
43.			Volgograd	Volgograd
44.			Vologda	Vologda
45.			Voronej	Voronej
46.			Yaroslavl	Yaroslavl
—			Zaparojye	Melitopol
—			Xerson	Henichesk

Federal ahamiyatga ega shaharlari

№	Bayroq	Gerb	Nomi
1.			Moskva
2.			Sankt-Peterburg
3.			Sevastopol

Muxtor viloyati

Bayroq	Gerb	Nomi	Maʼmuriy markazi
		Yahudiylar	Birobijan

Muxtor okruglari

№	Bayroq	Gerb	Nomi	Maʼmuriy markazi
1.			Nenetslar	Naryan-Mar
2.			Xanti-Mansiylar	Xanti-Mansiysk
3.			Chukotka	Anadir
4.			Yamal-Nenetslar	Salehard

Federal okruglari

Asosiy maqola: Rossiya federal okruglari

№	Nomi	Markazi	Xaritasi
1.	Markaziy	Moskva
2.	Shimoliy-gʻarbiy	Sankt-Peterburg
3.	Janubiy	Rostov-Don
4.	Shimoliy Kavkaz	Pyatigorsk
5.	Privoljsk	Nijniy Novgorod
6.	Ural	Yekaterinburg
7.	Sibir	Novosibirsk
8.	Uzoq Sharq	Vladivostok

Markaziy federal okrug

• 1. Belgorod viloyati

• 2. Bryansk viloyati

• 3. Vladimir viloyati

• 4. Voronej viloyati

• 5. Ivanovo viloyati

• 6. Kaluga viloyati

• 7. Kostroma viloyati

• 8. Kursk viloyati

• 9. Lipetsk viloyati
• ★ 11. Moskva
• 11. Moskva viloyati

• 12. Oryol viloyati

• 13. Ryazan viloyati

• 14. Smolensk viloyati

• 15. Tambov viloyati

• 16. Tver viloyati

• 17. Tula viloyati

• 18. Yaroslavl viloyati

Shimoliy-g‘arbiy federal okrug

• 1. Arxangelsk viloyati

• 2. Vologda viloyati

• 3. Kaliningrad viloyati

• 4. Kareliya Respublikasi

• 5. Komi Respublikasi

• 6. Leningrad viloyati

• 7. Murmansk viloyati

• 8. Nenetslar muxtor okrugi

• 9. Novgorod viloyati

• 10. Pskov viloyati
• ★ 11. Sankt-Peterburg

Janubiy Federal okrug

• 1. Adigeya Respublikasi

• 2. Astraxon viloyati

• 3. Volgograd viloyati

• 4. Qalmog‘iston Respublikasi

• 5. Krasnodar o‘lkasi

• 6. Qrim Respublikasi

• 7. Rostov viloyati
• ★ 8. Sevastopol

Shimoliy Kavkaz federal okrug

• 1. Dogʻiston Respublikasi

• 2. Ingushiya Respublikasi

• 3. Kabarda-Bolqoriya Respublikasi

• 4. Qorachoy-Cherkasiya Respublikasi

• 5. Shimoliy Osetiya Respublikasi

• 6. Stavropol o‘lkasi

• 7. Checheniston Respublikasi

Privoljsk federal okrug

• 1. Boshqirdiston Respublikasi

• 2. Kirov viloyati

• 3. Mariy El Respublikasi

• 4. Mordoviya Respublikasi

• 5. Nijegorod viloyati

• 6. Orenburg viloyati

• 7. Penza viloyati

• 8. Perm o‘lkasi

• 9. Samara viloyati

• 10. Saratov viloyati

• 11. Tatariston Respublikasi

• 12. Udmurtiya Respublikasi

• 13. Ulyanov viloyati

• 14. Chuvashiston Respublikasi

Ural federal okrug

• 1. Ko‘rgan viloyati

• 2. Sverdlov viloyati

• 3. Tyumen viloyati

• 4. Xanti-Mansilar muxtor okrugi

• 5. Chelyabinsk viloyati

• 6. Yamal Nenetslari muxtor okrugi

Sibir federal okrug

• 1. Oltoy Respublikasi

• 2. Oltoy o‘lkasi

• 3. Irkutsk viloyati

• 4. Kemerovo viloyati

• 5. Krasnoyarsk o‘lkasi

• 6. Novosibirsk viloyati

• 7. Omsk viloyati

• 8. Tomsk viloyati

• 9. Tuva Respublikasi

• 10. Xakasiya Respublikasi

Uzoq Sharq federal okrug

• 1. Amur viloyati

• 2. Buryatiya Respublikasi

• 3. Yahudiylar muxtor viloyati

• 4. Baykalbo‘yi o‘lkasi

• 5. Kamchatka o‘lkasi

• 6. Magadan viloyati

• 7. Primorsk o‘lkasi

• 8. Saxa Respublikasi

• 9. Saxalin viloyati

• 10. Xabarovsk o‘lkasi

• 11. Chukotka muxtor okrugi

Harbiy okruglari

•   “Shimoliy flot” qoʻshma strategik qoʻmondonligi — shtabi Severomorskda;
•   Gʻarbiy harbiy okrugi — shtabi Sankt-Peterburgda;
•   Janubiy harbiy okrugi — shtabi Rostov-Donda;
•   Markaziy harbiy okrugi — shtabi Yekaterinburgda;
•   Sharqiy harbiy okrugi — shtabi Xabarovskda

Iqtisodiy rayonlari

Asosiy maqola: Rossiyani iqtisodiy rayonlashtirish

  1.Markaziy

  2.Markaziy-Qoradengiz

  3.Shimoliy-Sibir

  4.Uzoq Sharq

  5.Shimoliy

  6.Shimoliy-Kavkaz

  7.Shimoliy-Gʻarbiy

  8.Pavoljsk

  9.Ural

  10.Volga-Vyatskiy

  11.Gʻarbiy-Sibir

  12.Kaliningrad

Makroregionlari

Rossiyaning makroregionlari

2018-yilda Rossiya Iqtisodiy rivojlanish vazirligi Rossiyaning fazoviy rivojlanishi strategiyasini ishlab chiqdi, unda 14 ta makro hududga boʻlinish taklif qilindi. 2019-yil fevral oyida strategiya tasdiqlandi va 12 ta makromintaqa boʻlinish joriy etildi, ularning chegaralari federal okruglar doirasida belgilangan. Ulardan to‘rttasining chegarasi iqtisodiy rayonlar chegarasiga to‘g‘ri keladi.

1. Markaziy
2. Markaziy-Qoradengiz
3. Shimoliy-gʻarbiy
4. Shimoliy
5. Janubiy makroregion
6. Shimoliy-Kavkaz
7. Volga-Kamsk
8. Volga-Ural
9. Ural-Sibir
10. Janubiy-Sibir
11. Angaro-Yenisey
12. Uzoq Sharq

Vaqt zonalari

USZ1	MSK−1 (Kaliningrad vaqti)	UTC+2
MSK	MSK (Moskva vaqti)	UTC+3
SAMT	MSK+1 (Samara vaqti)	UTC+4
YEKT	MSK+2 (Yekaterinburg vaqti)	UTC+5
OMST	MSK+3 (Omsk vaqti)	UTC+6
KRAT	MSK+4 (Krasnoyarsk vaqti)	UTC+7
IRKT	MSK+5 (Irkutsk vaqti)	UTC+8
YAKT	MSK+6 (Yoqut vaqti)	UTC+9
VLAT	MSK+7 (Vladivostok vaqti)	UTC+10
MAGT	MSK+8 (Magadan vaqti)	UTC+11
PETT	MSK+9 (Kamchatka vaqti)	UTC+12

Manba

• Rossiyaning siyosiy va maʼmuriy xaritalari
• Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasi. 65-modda
• Yekaterina Sergeyvna Shugrina. “Munitsipal tuzilma”, “Ma’muriy-hududiy birlik”, “Aholi punkti” tushunchalarining o‘zaro bog‘liqligi. // «Городское управление» jurnali, № 1 (198) / 2013, стр. 30-43

Adabiyotlar

• Саломаткин А. С. Административно-территориальное устройство Российской Федерации (вопросы теории и практики). М: Манускрипт, 1995