Vikipediyaga xush kelibsiz!

Hozirda Oʻzbek tilida 239 270 maqola mavjud.

Tanlangan maqola

Al Muʼtadidning oltin dinori. Hijriy 285-yil (milodiy 892-893-yillar)

Al Muʼtadid (arabcha: أبو العباس أحمد بن طلحة الموفق; 853/4 yoki 860/1 — 902-yil 5-aprel) — Abbosiylar xalifaligi xalifasi. 892-yildan 902-yilgacha (vafotiga qadar) xalifalik qilgan. Al-Mu’tadid xalifa al-Muʼtamid davrida Abbosiylar davlatining regenti va boshqaruvchisi boʻlgan al-Muvaffaqning oʻgʻlidir. Al-Muʼtadid yoshlik chogʻlarida turli harbiy yurishlarda, xususan, Zanjilar qoʻzgʻolonini bostirilishida otasining xizmatida boʻlgani uning kelajagida muhim rol oʻynagan. 891-yil iyun oyida al-Muvaffaq vafot etgach, al-Mu’tadid regent etib tayinlangan. 892-yil oktyabr oyida al Mu’tamid vafot etgach, al-Mu’tadid amakivachchasi va merosxoʻr al-Muvaffidni chetlab oʻtib, taxtga oʻtirgan. Otasi kabi al-Mu’tadidning qudrati bevosita qoʻshin bilan munosabatlariga bogʻliq boʻlgan. Munosabatlar dastlab Zanjga qarshi harbiy yurish davrida soxtalashtirilsa-da, lekin shaxsan xalifaning oʻzi boshqargan keyingi harbiy harakatlarda yanada mustahkamlangan. Al-Mu’tadid Abbosiy xalifalar ichida eng faol harbiy yurishlar qilgan xalifa hisoblanadi. Xalifa oʻz kuch-gʻayrati va qobiliyati bilan Abbosiylar davlati bir necha oʻn yilliklarda davom etgan notinchliklar sabab yoʻqotgan qudrati va hududning bir qismini qayta tiklashga muvaffaq boʻlgan. (Davomi...)

Nomzodlar (1) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yaxshi maqola

Ashtarxon xonligi xaritada

Mangʻishloqxon (chigʻatoycha: منغیشلاق‎; 1454-yil, Ashtarxon xonligi — 1528-yil, Turkiston) — chingiziy shahzoda. Toʻqay Temuriylar xonadoni vakillarining Ashtarxon xonligidan Turkistonga koʻchib kelib oʻrnashgan tarmogʻi boshchisi. Buxoro xonligida hukmronlik qilgan Ashtarxoniylar oʻzbek sulolasi vakillarining ajdodi — bobokaloni. Mangʻishloqxon shaxsi, uning tarjimayi holi va ijtimoiy faoliyati, tarixdagi oʻrni fanda yetarlicha oʻrganilmagan. U haqida batafsil naql qilingan yagona oʻrta asr manbasi bu Mahmud ibn Valining Bahr ul-asror asaridir. Boshqa yilnomachilarning bitiklarida u faqat genealogik boʻgʻin sifatida koʻrsatilgan. Shunday boʻlsa-da, Bahr ul-asrorda ham anaxronizmlarga yoʻl qoʻyilgani kuzatilgan. Aksariyat tadqiqotchilar tomonidan Mangʻishloqxon Bahr ul-asrorda aytilgan maʼlum bir hududda hukmronlik qilgani haqidagi maʼlumot inkor etiladi. Mangʻishloqxon Ashtarxon xonligi hududidan Turkistonga temuriy sulton Husayn Boyqaro (1470—1506) yoki shayboniy hukmdor Koʻchkunchixon (1512—1530) saroyiga tashrif buyurgan. Keyinchalik esa shayboniy Jonibek sultonning avlodlari tarbiyasi bilan shugʻullangan va uning xonadoni bilan yangi qarindoshchilik rishtasini oʻrnatgan. Keyinchalik Mangʻishloqxonning avlodlari boʻlmish Ashtarxoniylar Buxoro xonligi taxtini Shayboniylardan meros qilib olib, keyingi qariyb 150 yil davomida davlatda hukmronlik qilishgan. (Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Xushsifat maqola

Ozarbayjon bayrogʻi

Ozarbayjon milliy bayrogʻi (shuningdek, Uchrangli bayroq ham deyiladi; ozarbayjoncha: Azərbaycan bayrağı) — Ozarbayjon Respublikasining davlat ramzlaridan biri. Bayroq tuzilishi toʻgʻri toʻrtburchak shaklidagi matodan tashkil topgan boʻlib, gorizontal holatdagi bir xil oʻlchamdagi toʻq koʻk, qizil va yashil kabi uch xil rangdan iborat. Bayroq markazida oq rangda yarim oy va sakkiz qirrali yulduz tasvirlangan. Bayroqdagi toʻq koʻk rang ozarbayjonlarning turkiy ekanini, qizil rang taraqqiyotni, yashil rang esa ozarbayjonlar islom dinida ekanini ifodalaydi. Har yili 9-noyabrda nishonlanadigan Ozarbayjon bayrogʻi kuni 2009-yil 17-noyabrdagi 595-sonli qonun bilan belgilab qoʻyilgan. Ushbu sana 1918-yil 9-noyabrda Ozarbayjon Demokratik Respublikasi tomonidan uch rangli bayroqning ilk bor davlat bayrogʻi sifatida qabul qilingan kun ekanligi munosabati bilan tanlangan. Bayroq respublikada 1920-yil sovet qoʻshinlari Ozarbayjonga bostirib kirgunga qadar amalda boʻlib turgan. (Davomi...)

Nomzodlar (1) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yangiliklar

Karim Masimov

WikiStipendiya marafonining II mavsumiga start berildi.
Qoʻshiqchi va aktrisa Tina Turner 83 yoshda vafot etdi.
Ekvadordagi siyosiy inqiroz fonida prezident Guillermo Lasso Milliy Assambleyani tarqatib yuborib, muddatidan oldin umumiy saylov oʻtkazishni eʼlon qildi.
Qozogʻiston norozilik namoyishlari ortidan hibsga olingan Karim Masimov (tasvirda) 18 yil muddatga ozodlikdan mahrum qilindi.
Oʻzbekiston xalq artisti Murod Rajabov 74 yoshda vafot etdi.

Oʻzgartirish

Bilasizmi…

Ravshan Ermatov

Zilzilalarni bashorat qilish metodi haligacha yoʻq.
Islandiyadagi vulqon nomini dunyo aholisining 0.005 foizi toʻgʻri ayta oladi.
Toʻybop qoʻshiqning matnini mashhur qiziqchi yozgan.
Alfred Nobel nazariy fanlarga qiziqmagani uchun matematika boʻyicha mukofot taʼsis qilmagan (sevgilisi matematik bilan qochib ketgani uchun, degan gap esa afsonadir).
Ravshan Ermatov (tasvirda) futbol boʻyicha jahon chempionatlarini eng koʻp boshqargan hakam sifatida Guinness rekordlar kitobiga kiritilgan.
Avtomobil oynalarini qoraytirish — jinoyat emas.
Kompyuter sichqonini ishlatish mumkin boʻlgan ilk kompyuter Xerox Alto boʻlgan.

Kelgusi sonni tayyorlash | Arxiv | Oʻzgartirish

Tarixda bugun

1474 — Kremlda Uspenskiy cherkovi qulab tushdi.
1625 — Ispaniyada Spinola qoʻmondonligida Breda shahri qamal qilindi (tasvirda).
1842 — Nikolay Gogolning „Oʻlik jonlar“ romani nashr etildi.
1946 — Italiya Qirolligida oʻtkazilgan referendumda saylovchilar mamlakatni respublikaga aylantirishni qoʻllab ovoz berdi.
1953 — Elizabeth II Buyuk Britaniya qirolichasi boʻldi.
2003 — Boyqoʻngʻir kosmodromidan „Mars-ekspress“ kemasi uchirildi.

Tavallud topganlar • Vafot etganlar

Kelgusi sonni tayyorlash | Loyiha | Oʻzgartirish

Tanlangan tasvir

Arxiv | Koʻproq tanlangan tasvirlar

Turkiy tildagi Vikipediyalar

Toʻliq roʻyxat