Bosh Sahifa

Har kim hissa qoʻsha oladigan ochiq ensiklopediya

Oʻzbekcha Vikipediyadagi maqolalar soni: 140 328
19-sentabr 2021, yakshanba

Bugungi tanlangan maqola

Usmonlilar imperiyasidagi yahudiylar tarixi — Usmonlilar imperiyasida istiqomat qilgan yahudiy xalqlarining tarixi. Tarix bilan yaqindan qiziqmaydigan odamlar koʻpincha ikkita notoʻgʻri fikr bilan kifoyatlanadilar: Birinchi fikrga koʻra, yahudiylar Turkiyaga 1492-yilda surgun qilinganlar. Ikkinchi fikrga koʻra esa turklar va yahudiylarning birinchi aloqasi 1453-yilda, Istanbul fathidan keyin amalga oshirilgan. Vizantiya imperiyasidagi yahudiylar tarixiga qaraydigan boʻlsak, yahudiylar miloddan avvalgi 4-asrda Onadoʻli hududiga kirib kelganlar, Usmonlilarning beylik davridan to imperiyaning qulashiga qadar va hatto imperiyadan keyingi Turkiya Respublikasi davrida ham ushbu hududlarda istiqomat qilishgan. Usmonlilar imperiyasining yuksalish davri 15-16-asrlar yahudiylarning oltin davri boʻlgan. Usmonlilar davlatiga ilk bosmaxonani olib kelgan yahudiylar davlat ishlarida ham faol qatnashgan va katta lavozimlarni egallashgan. 17-asrga toʻgʻri kelgan Usmonlilar imperiyasining turgʻunlik davrida Usmonli yahudiylari madaniy va iqtisodiy inqirozga yuz tutdilar. 18-asrda yuz bergan tanazzul davrida, yahudiylar Sabetay Sevi voqeasidan kelib chiqqan zarba bilan „passiv himoya psixoziga“ kirishdilar. Soʻnggi davlatning qulash davrida yahudiylarning madaniy darajasi shu qadar pasayib ketgan ediki, hatto chet tilini oʻrganish biryoqda tursin hatto dindan chiqib ketayotgandek tuyuldi. Ammo Usmonlilarning qaysi davrida boʻlsa boʻlsin, yahudiylar jamoasi usmonlilar tuprogʻida boshqa xristian davlatlardagilarga nisbatan ishonch va tinchlikda yashadilar.

(Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugungi yaxshi maqola

Olabay haykali — Turkmaniston poytaxti Ashxobodda boʻribosar (turkmancha: alabay) it zotiga oʻrnatilgan zarhal haykal. Itga oʻrnatilgan dunyodagi eng katta oltin yodgorlik. Yodgorlikning umumiy balandligi 15 metr boʻlib, it haykalining oʻzi 6 metr (baʼzi manbalarda 5,7 metr), tagkursisi balandligi esa 9 metrdir. Prezident Gurbanguli Berdimuhamedovning shaxsiy tashabbusi bilan haykaltarosh Sargart Babayev yaratgan. Haykal 2020-yilning 12-noyabrida prezident ishtirok etgan marosimda ochildi.

Haykal LED ekranli tagkursi ustida oʻrnatilgan boʻlib, shaharning davlat ishchilari uchun moʻljallangan tumanida, aylana yoʻl oʻrtasida joylashgan. Turkmaniston aholisining yirik qismi qashshoqlikda yashayotgan bir paytda, xususan, mamlakatda oziq-ovqat yetishmovchiligi yuzaga kelgani xabar qilinayotgan bir paytda itga zarhal haykal oʻrnatilgani tanqidga uchradi. Haykal uchun qancha mablagʻ sarflangani nomaʼlum.

(Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yangiliklar

COVID-19 pandemiyasi

Britaniyalik tennischi Emma Raducanu (suratda) Amerika ochiq chempionatining ayollar oʻrtasidagi yakkalik bahslarida gʻolib boʻldi.
Indoneziyaning Tangerang shahridagi qamoqxonada yuz bergan yongʻin oqibatida 41 kishi halok boʻldi, 77 kishi esa jarohatlandi.
Belaruslik yengil atletikachi Kristina Timanovskaya Belarus Milliy olimpiya qoʻmitasi uni Minskka majburan olib chiqib ketishga urinishlaridan soʻng, gumanitar viza bilan Polshaga yetib bordi.
Gʻarbiy Yevropada sodir boʻlgan kuchli toshqinlar oqibatida 160 dan oshiq kishi halok boʻldi.
Ibrohim Raisiy Eron prezidenti etib saylandi.

Boshqa yangiliklar

Oʻzgartirish

Bilasizmi...

Therese Forster (suratda) yetti yoshida vafot etgan otasi Georg Forsterning asarlarini tahrir qilgan.
New York shahridagi Cartier binosi $100 hamda marjon shodasi evaziga sotib olingan.
Lurie bolalar shifoxonasi 2012-yil iyun oyida Chikagodagi yangi joyiga koʻchish chogʻida, 10 soat ichida 200 ga yaqin bolani koʻchirib oʻtkazgan.
Vikipediyaning bir yillik daromadi Facebookning bir kunlik daromadi bilan teng.
Oʻzbekiston davlat avtomobil raqamlari baʼzan avtomobildan qimmat boʻlishi mumkin.
Zimbabve — dunyoning eng qashshoq mamlakatidir.
Koreya Respublikasida marhum oʻzbek diniy arbobi ismi bilan atalgan masjid bor.
Hijriy yil hisobini Umar ibn Xattob joriy etgan.

Kelgusi sonni tayyorlash | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugun

19-sentabr

1893 — Yangi Zelandiyada dunyoda birinchi boʻlib ayollarga saylov huquqi berildi.
1941 — Kiyevning fashistlar tomonidan egallanishi.
1982 — Scott Fahlman ilk marotaba :-) va :-( emotikonlaridan foydalanishni taklif qildi.
1982 — Mexiko shahrida 8.0 balli zilzila sodir boʻldi (tasvirda zilzila oqibatlari), natijada kamida 9 000 odam halok boʻldi.
1990 — UNIX foydalanuvchilar birlashmasi tashabbusi bilan .su domeni roʻyxatga olindi.