Bosh Sahifa

Har kim hissa qoʻsha oladigan ochiq ensiklopediya

Oʻzbekcha Vikipediyadagi maqolalar soni: 222 514
31-mart 2023-yil, juma

Tanlangan maqola

Fizioterapiya olayotgan poliomielit tashxisli bolalar. 1950-yillar.

Viruslarning ijtimoiy tarixi viruslar va virusli infeksiyalarning insoniyat tarixiga taʼsirini tavsiflaydi. Viruslar keltirib chiqaradigan epidemiyalar neolit davrida, taxminan 12 000 yil oldin — odamlar zichroq holatda kun kechiradigan qishloq xoʻjaligi jamoalari shakllana boshlagan davrda — paydo boʻla boshlagan. Bunday hayot tarzi viruslarning tez tarqalishiga va keyinchalik endemik koʻrinish olishiga imkon berdi. Oʻsimliklar va chorva hayvonlarining viruslari ham koʻpaydi. Odamlarning tirik qolish bilan bogʻliq mehnat faoliyati tufayli qishloq xoʻjaligi va dehqonchilikka qaram boʻlib qolishlari kartoshka potiviruslari va qoramol oʻlati kabi kasalliklarning halokatli oqibatlarga olib kelishiga sabab boʻldi. Chechak va qizamiq viruslari odamlarga yuqadigan eng qadimgi virus turlardir. Ular ming yillar oldin Yevropa va Shimoliy Afrikada boshqa jonivorlardan yuqtirish yoʻli bilan odamlarda paydo boʻlgan. Viruslar keyinchalik Ispaniya istilolari davrida yevropaliklar tomonidan Yangi dunyoga olib kelingan, ammo mahalliy aholi tomonidan tabiiy qarshilik koʻrsatilmaganligi sababli millionlab odamlar epidemiyalar paytida nobud boʻlgan. (Davomi...)

Nomzodlar (1) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yaxshi maqola

SSV ogohlantirishi

Yoʻtal siropi mojarosi — Oʻzbekiston Respublikasining Samarqand shahrida joylashgan bolalar shifoxonasida 18 nafar goʻdak oʻlimi bilan boshlangan jarayonlar toʻplamidir. Bolalar oʻlimiga Hindistonda faoliyat yurituvchi „Marion Biotech Pvt. Ltd“ kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan „Dok-1 Maks“ dori vositasi sabab boʻlgan. Laboratoriya oʻrganishlari natijasida preparat tarkibida zaharli etilenglikol moddasi aniqlangan. Hindiston hukumati „Marion Biotech“ kompaniyasiga qarshi ish ochgan boʻlsa, Oʻzbekiston rasmiylari bolalar vafot etgan kasalxona xodimlari va sogʻliqni saqlash tizimining bir qancha aʼzolariga qarshi jinoyat ishi qoʻzgʻagan.

Mamlakat hududida „Dok-1 Maks“ dori vositasini sotish va tarqatish 29-dekabr kuni rasman taʼqiqlandi. Sirop tarkibida zaharli modda borligini aniqlagan shifokor vazifasidan ozod etilgan. Kompaniya zavodlarida shu va shunga oʻxshash tarkibga ega dori vositalarini ishlab chiqarish jarayoni Hindiston hukumati taʼsiri ostida toʻxtatildi. Bu holat yuzasidan Shavkat Mirziyoyev Sogʻliqni saqlash vazirligi qoshidagi Farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish agentligi direktori Sardor Kariyevni oʻz vazifasidan ozod etdi. JSST va Oʻzbekiston rasmiylari oʻrtasida holat yuzasidan aloqalar oʻrnatilganligi, tergov ishlari hali-hanuz davom etayotgani iddao qilingan. Bojxona qoʻmitasi mojaro haqida xabarlar tarqala boshlagan kunda 60 ming qutiga yaqin dori vositalari tarqalishining oldini olgan. (Davomi...)

Nomzodlar (1) | Arxiv | Oʻzgartirish

Xushsifat maqola

Abdulahadxon daxmasining old tomondan koʻrinishi

Abdulahadxon daxmasi — Karmanadagi Qosim Shayx majmuasi tarkibiga kiruvchi me’moriy yodgorlik. 1910—1911-yillarda Buxoro amiri Said Olimxon tomonidan otasi Abdulahadxon qabri atrofida qurdirilgan. Qosim Shayx majmuasining janubi-gʻarbiy qismida joylashgan. Arxeologlar oʻrganib, u yerda mayit (suyaklar) yoʻqligini aytishgan. 2000-yil restavratsiya qilingan, 2017-yil qayta restavratsiya qilingan, 2017-yilgi restavratsiya paytida daxmaning shimol tomonidagi hujralar toʻliq buzilib, qayta tiklangan. 1910-yil 22-dekabrdan 23-dekabrga oʻtar kechasi (yoki 1910-yil 6-yanvarda) buyrak kasaliga uchragan Amir Abdulahadxon Karmana yaqinidagi Xayrobod bogʻida vafot etgan. Uning jasadi olib kelinib, Karmanadagi Qosim Shayx xonaqosi yoniga dafn etilgan va atrofiga daxma qurilgan. (Davomi...)

Nomzodlar (0) | Arxiv | Oʻzgartirish

Yangiliklar

Riku Miura (tasvirda) va Ryuichi Kihara figurali uchishning muz ustida raqs yoʻnalishi boʻyicha jahon chempioni boʻldi.
Mesut Özil futbolchilik faoliyatini yakunladi.
Everything Everywhere All at Once filmi Oscar kinomukofotining 7 ta yoʻnalishida gʻolib boʻldi.
AQShdagi eng yirik banklardan biri sanalgan Silicon Valley Bank bankrot boʻldi.

Oʻzgartirish

Bilasizmi...

Ravshan Ermatov

Zilzilalarni bashorat qilish metodi haligacha yoʻq.
Islandiyadagi vulqon nomini dunyo aholisining 0.005 foizi toʻgʻri ayta oladi.
Toʻybop qoʻshiqning matnini mashhur qiziqchi yozgan.
Alfred Nobel nazariy fanlarga qiziqmagani uchun matematika boʻyicha mukofot taʼsis qilmagan (sevgilisi matematik bilan qochib ketgani uchun, degan gap esa afsonadir).
Ravshan Ermatov (tasvirda) futbol boʻyicha jahon chempionatlarini eng koʻp boshqargan hakam sifatida Guinness rekordlar kitobiga kiritilgan.
Avtomobil oynalarini qoraytirish — jinoyat emas.
Kompyuter sichqonini ishlatish mumkin boʻlgan ilk kompyuter Xerox Alto boʻlgan.

Kelgusi sonni tayyorlash | Arxiv | Oʻzgartirish

Bugun

31-mart

1889 — Eyfel minorasi (tasvirda) ochildi.
1918 — Bokuda millatlararo nizolar yuzaga keldi.
1968 — „Hora hukumat“ AQSH janubida Yangi Afrika Respublikasi tuzish talabi bilan chiqdi.
1980 — Leonid Brejnev „Brejnev memuarlari“ trilogisiyasi uchun Lenin mukofoti bilan taqdirlandi.