Germaniyada Ahmadiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ahmadiya bayrogʻi va Germaniya bayroqlari 2009-yilgi Germaniya yillik yigʻilishida

 

Ahmadiya harakatining ramziy belgisi
Ahmadiya harakatining dunyo b`ylab tarqalish darajasi (qancha toʻq boʻlsa, shuncha koʻproq odamni qamrab olgan)
Ahmadiya harakati (ta'limoti) tarqalgan mamlakatlar
Davlatlar
Afrika

• Jazoir • Angola • Benin • Botsvana • Burkina-Faso • Burundi • Kamerun • Kabo-Verde • Markaziy Afrika Respublikasi • Chad • Komor orollari • Kot-d’Ivuar • Kongo DR • Kongo Respublikasi • Jibuti • Misr • Ekvatorial Gvineya • Eritreya • Efiopiya • Gabon • Gambiya • Gana • Gvineya • Gvineya-Bisau • Keniya • Lesoto • Liberiya • Liviya • Madagaskar • Malavi • Mali • Mavritaniya • Mavrikiy • Marokash • Mozambik • Namibiya • Niger • Nigeriya • Ruanda • Senegal • Seyshel orollari • Syerra-Leone • Somali • Janubiy Afrika • Sudan • Svazilend • Tanzaniya • Tunis • Uganda • Zambiya • Zimbabve

Osiyo

• Afgʻoniston • Bahrayn • Bangladesh • Butan • Bruney • Birma • Kambodja • Xitoy • Gonkong • Hindiston • Indoneziya • Iroq • Eron • Isroil • Iordaniya • Qozogʻiston • Koreya • Quvayt • Qirgʻiziston • Laos • Livan • Malayziya • Maldiv orollari • Moʻgʻuliston • Nepal • Ummon • Shimoliy Koreya • Pokiston • Falastin • Filippin • Qatar • Rossiya • Saudiya Arabistoni • Singapur • Janubiy Koreya • Shri-Lanka • Suriya • Tayvan • Tojikiston • Tailand • Kurka • Turkmaniston • Birlashgan Arab Amirliklari • Oʻzbekiston • Vetnam • Yaman

Yevropa

• Albaniya • Andorra • Armaniston • Avstriya • Ozarbayjon • Belarus • Belgiya • Bosniya va Gertsegovina • Bolgariya • Xorvatiya • Kipr • Chexiya • Daniya • Estoniya • Finlandiya • Fransiya • Gruziya • Germaniya • Gretsiya • Vengriya • Islandiya • Irlandiya • Italiya • Jersi • Kosovo • Latviya • Lixtenshteyn • Litva • Lyuksemburg • Malta • Moldova • Monako • Chernogoriya • Niderlandiya • Shimoliy Makedoniya • Norvegiya • Polsha • Portugaliya • Ruminiya • Rossiya • San-Marino • Serbiya • Slovakiya • Sloveniya • Ispaniya • Shvetsiya • Shveysariya • Ukraina • Birlashgan Qirollik

Amerika

• Antigua va Barbuda • Barbados • Beliz • Braziliya • Kanada • Chili • Kolumbiya • Kosta-Rika • Kuba • Dominika • Dominik Respublikasi • Ekvador • Salvador • Gvatemala • Gayana • Gaiti • Gonduras • Yamayka • Meksika • Nikaragua • Panama • Paragvay • Peru • Surinam • Trinidad va Tobago • Qoʻshma Shtatlar

Okeaniya

• Avstraliya • Sharqiy Timor • Fiji • Kiribati • Marshall orollari • Mikroneziya • Nauru • Yangi Zelandiya • Palau • Papua-Yangi Gvineya • Samoa • Tonga • Tuvalu • Vanuatu

Ahmadiya Germaniyada ozchilikni tashkil etuvchi harakat boʻlib, 35 000-45 000ga yaqin tarafdorlarini tashkil etadi va 2013-yil holatiga koʻra 244 ta jamoada topilgan.[1][2][3]

Germaniya Federativ Respublikasi
Bundesrepublik Deutschland
Shior: Einigkeit und Recht und Freiheit
(Germancha: „Birlik va Huquq va Ozodlik“)
Madhiya:  Das Lied der Deutschen, 3rd stanza
(Einigkeit und Recht und Freiheit)
Location of Germaniyada Ahmadiya
Poytaxt Berlin
Rasmiy til(lar) Nemis tili
Hukumat Parlamentlik Respublika
• Prezident
Frank-Walter Steinmeier
• Kansler
Olaf Sholz
Mustaqillik
• Germaniya imperiyasi birlashishi
18-yanvar 1871
• Germaniya Federativ Respublikasi: Gʻarbiy Harbiy zonasidan
23-may 1949
• GDR: Sharqiy Harbiy zonasidan
7-oktabr 1949
• Gʻarbiy van Sharqiy Germaniya birlashishi
3-oktabr 1990
Maydon
• Butun
 357,021 km2 (62-oʻrin)
• Suv (%)
 2,24
Aholi
• 2018-yilgi roʻyxat
 83,019,200 (17-oʻrin)
• Zichlik 232/km2
YIM (XQT) 2019-yil roʻyxati
• Butun
 $4.117 trillion (4-oʻrin)
• Jon boshiga
 $49,692
Pul birligi Yevro (EUR)
Vaqt mintaqasi UTC+1
• Yoz (DST)
 UTC+2
Qisqartma De
Telefon prefiksi 49
Internet domeni .de

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Berlin masjidi 2008-yil

Ahmadiylar Germaniyada tashkil etilgan eng qadimgi musulmon jamoalaridan biri boʻlib, 1923—1925-yillar oraligʻida Berlin-Vilmersdorfda birinchi markaziy masjid Wilmersdorfer Moscheeni qurdilar. Ahmadiya Anjuman Ishoat-i Islom tomonidan boshqariladigan ushbu masjid barcha musulmonlar uchun ochiq boʻlib, 1924—1940-yillar oraligʻida „Moslemische Revue“ (Muslim sharhi) gazetasi nashr etilgan. Masjidning birinchi imomi Mavlana Sadr-ud-Din Gyugo Markus bilan hamkorlikda Qur’onning nemis tiliga tarjimasini yozgan.[4] Bu tarjima 1939-yilda nashr etilgan.[5] Xalifa boshchiligidagi yirik Ahmadiya Musulmon Jamoati tomonidan tashkillashtirilgan tadbirlar Ikkinchi jahon urushidan keyingina boshlandi. Harakat Germaniyada 1980-yillardan boshlab janubiy osiyolik muhojirlarning kelishi va islomni qabul qilishi orqali tobora kuchayib bordi. Germaniyadagi Ahmadiylar jamoasi asosan pokistonlik muhojirlardan iborat boʻlib, ular tarkibida nisbatan kam sonli nemisni boʻlgan. Muhim Ahmadiy jamoalar Baden-Vyurtemberg, Quyi Saksoniya, Shimoliy Reyn-Vestfaliya, Gessen va Bremenda mavjud.[6] Germaniyadagi Ahmadiy musulmon ayollar tomonidan loyihalashtirilgan va moliyalashtirilgan Berlindagi Xadicha masjidi 2008-yilda ochilgan.

Germaniya Yerlari
Germaniya Yerlari
 Federal Yerlar Poytaxti Yuzasi(km²) Aholisi(2)
1 Baden-Vyurtemberg Stuttgart 35.751,65 10.717.000
2 Bavariya Myunhen 70.549,19 12.444.000
3 Berlin (1) 891,75 3.388.000
4 Brandenburg Potsdam 29.477,16 2.568.000
5 Bremen Bremen(1) 404,23 663.000
6 Hamburg (1) 755,16 1.735.000
7 Hessen Visbaden 21.114,72 6.098.000
8 Meklenburg-Old Pomeraniya Schwerin 23.174,17 1.720.000
9 Quyi Saksoniya Hannover 47.618,24 8.001.000
10 Shimoliy Reyn-Vestfaliya Dyusseldorf 34.042,52 18.075.000
11 Reynland-Pfalz Mains 19.847,39 4.061.000
12 Saarland Saarbrücken 2.568,65 1.056.000
13 Saksoniya Drezden 18.414,82 4.296.000
14 Saksoniya-Anhalt Magdeburg 20.445,26 2.494.000
15 Shlesvig-Holshtein Kiel 15.763,18 2.829.000
16 Turingiya Erfurt 16.172,14 2.355.000

(1) Berlin va Hamburg shaharlari ham yer, ham shahar hisoblanishadi; Bremen ham xutdi shunday va unga Bremenhaven ham kiradi.
(2) Stichtag: 31. Dezember 2004

Germaniyadagi cherkov maqomi bilan tan olish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tarixiy jihatdan, Landeskirchen konsepsiyasi tufayli Germaniyadagi cherkovlarning tashkiliy tuzilishi har doim davlat boshqaruvi bilan yaqin aloqada boʻlgan. Prussiya taʼlim tizimining merosi sifatida Germaniyadagi turli konfessiyalar (shu jumladan, yahudiy va dunyoviy organlar) Germaniyada boshlangʻich va oʻrta taʼlimga hissa qoʻshgan va hozir ham shunday qilmoqda. Bu Ahmadiya jamoatiga (2013) Körperschaft des öffentlichen Rechts maqomiga ega boʻlgan birinchi islom jamoati sifatida eʼtirof etilishiga imkon yaratdi.[7] Ahmadiya Hessian davlat maktablarida diniy taʼlim berish imkoniyatiga ega boʻlish uchun maqom soʻragan, ammo hozirda faqat oʻz qabristonlarini saqlashga va aʼzolarining mablagʻlarini Germaniya davlatining cherkov soliq tizimida yigʻishga ruxsat berilgan.[8] Bu tarixiy voqea sifatida baholandi va Germaniyaning Die Welt gazetasi sobiq prezident Kristian Vulfning mashhur nutqidan iqtibos keltirgan holda Islom hozir Germaniyaning bir qismi deb nomlandi.[8]

Taniqli nemis Ahmadiylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taniqli nemis Ahmadiy musulmonlari orasida:

  • Abdulloh Vagishauzer — Germaniya Ahmadiya Musulmon Jamiyati amiri (prezidenti).
  • Hadayatulloh Xübsh[9] — nemis yozuvchisi va jurnalisti
  • Xola Maryam Xübsh[10] — nemis yozuvchisi va jurnalisti, Hadayatullohning qizi.




Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Mitgliederzahlen: Islam“, in: Religionswissenschaftlicher Medien- und Informationsdienst|Religionswissenschaftliche Medien- und Informationsdienst e. V. (Abbreviation: REMID), Retrieved 24 January 2016
  2. ↑ „Anzahl der Muslime in Deutschland nach Glaubensrichtung im Jahr 2015* (in 1.000)“, in: Statista GmbH, Retrieved 3 January 2016
  3. ↑ "Mosque construction continues with community support: Ahmadi Muslim leader, Retrieved 22 July 2016
  4. ↑ Jonker, Gerdien (2019). „Das Moscheearchiv in Berlin-Wilmersdorf: Zwischen muslimischer Moderne und deutscher Lebensreform“. MIDA Archival Reflexicon. 3-bet.
  5. ↑ Rosenow-Williams, Kerstin. Organizing Muslims and Integrating Islam in Germany: New Developments in the 21st Century. Brill, 2012 — 13–14 bet. ISBN 9789004234475. 
  6. ↑ Ahmadiyya Muslim Mosques Around the World, pg. 44
  7. ↑ (Wayback Machine saytida 2017-08-08 sanasida [https://web.archive.org/web/20170808082952/http://www.bmi.bund.de/DE/Themen/Gesellschaft-Verfassung/Staat-Religion/Religionsverfassungsrecht/koerperschaftsstatus/koerperschaftsstatus_node.html arxivlangan) Bedeutung und Voraussetzungen für den Erwerb des Status der Körperschaft öffentlichen Rechts für Religions- und Weltanschauungsgemeinschaften gem. Art. 140 GG in Verbindung mit Art. 137 Abs. 5 WRV (BMI Website of the German Ministry of Interior about of the legal background of the corporation status of religions and other World view associations based on the Weimar constitution and the Grundgesetz)
  8. ↑ 8,0 8,1 Der Islam gehört nun offiziell zu Deutschland (Islam is a part of Germany now, quoting a famous speech of President Christian Wulff, by Freia Peters, Die Welt 2013
  9. ↑ „Gotteslästerung von Hadayatullah Hübsch“. Jf-archiv.de. Qaraldi: 2012-yil 14-noyabr.
  10. ↑ „Das Kopftuch als Demonstration der Treue“ (de). echo-online.de. 2014-yil 29-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 5-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Germaniyada_Ahmadiya&oldid=3835124" dan olindi