Yaponiyada Ahmadiya ta'limoti
.jpg)
Ahmadiya — Yaponiyadagi islomiy jamoa. Yaponiyadagi Ahmadiya Musulmonlar Jamiyatining tarixi yapon xalqiga Islomni tanitishga alohida qiziqish koʻrsatgan Mirzo Gʻulom Ahmadga borib taqaladi. Yaponiyaga yuborilgan birinchi Ahmadiy musulmon missioner ikkinchi xalifa tomonidan yuborilgan Soʻfi Abdulqodir edi. U1935-yil 4-iyunda Yaponiyaga kelgan. Bugungi kunda 300ga yaqin Ahmadiy musulmonlarini ifodalovchi mamlakatdagi eng katta masjid maxsus Ahmadiylar ibodati uchun qurilgan.
Yaponiya 日本国
| |
|---|---|
|
Shior: Rasmiy shiori yoʻq. Yaponiya Imperiyasi bayrogʻi Yaponiya Imperiyasi: 八紘一宇 (Hakkō ichiu) (Butun dunyo, bir tom ostida) | |
|
Madhiya: 君が代 (Kimi ga yo) | |
.svg) | |
| Poytaxt | Tokio |
| Rasmiy til(lar) | 日本語. Yaponcha yapon |
| Yetakchilar | |
| Naruhito | |
| Fumio Kishida | |
| tashkil etilgan (11-fevral Mil. Av. 660) | |
| Maydon | |
• Butun |
377,835 km2 (61-oʻrin) |
• Suv (%) |
0.8 |
| Aholi | |
• 2002-yilgi roʻyxat |
127,417,244 (10-oʻrin) |
| • Zichlik | 337/km2 |
| YIM (XQT) | 2005-yil roʻyxati |
• Butun |
AQSh$3,914,000 mil. (3-oʻrin) |
• Jon boshiga |
AQSh$30,718 |
| Pul birligi | Yen (JPY) |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9 JST |
• Yoz (DST) |
UTC+9 |
| Qisqartma | JA |
| Telefon prefiksi | 81 |
| Internet domeni | .jp |
|
| |
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ilk aloqalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiyadagi Ahmadiya Musulmonlar Jamiyatining tarixi yapon xalqiga Islom dinini tanitishda alohida qiziqish koʻrsatgan Mirzo Gʻulom Ahmadning bir qancha maʼruzalarida keyin boshlanadi.[1] U 1905-yilda shunday deydi:
"Men bildimki, yapon xalqi Islomga qiziqish bildirmoqda. Shuning uchun Yaponiyada Islomni tanitish uchun keng qamrovli kitob nashr etilishi kerak". Bundan tashqari, u „Agar Xudo buyursa, men bugun Yaponiyaga [yapon] tilini oʻrganmasdan ham ketaman“, deydi. Ahmadning xohishiga javoban uning bir qancha hamrohlari, jumladan, muftiy Muhammad Sodiq ham yaponiyaliklarga xat yozgani maʼlum.[2] 1945-yilda Ikkinchi xalifa Mirzo Bashiruddin Mahmud Ahmad tush koʻrgani aytiladi:
"…Hozirda ogʻir ahvolda boʻlgan yapon xalqi, Alloh ularning qalblarini Ahmadiyaga tortadi. Ibrohim paygʻambar alayhissalomning daʼvatiga qushlar javob berganidek, mening daʼvatimga ham tayyor boʻladilar". 1951-yil 8-sentabrda Mirzo Gʻulom Ahmadning hamrohi, oʻsha paytda Pokiston tashqi ishlar vaziri va mamlakatning Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashidagi delegati boʻlgan Zafarulloh Xon Yaponiya bilan San-Fransisko shartnomasida nutq soʻzladi. Makka gʻalabasida Muhammadning kechirimlilik va tinchlik misolini keltirgan Xon, Ikkinchi Jahon urushi tugaganidan keyin Yaponiyaga nisbatan insoniyroq munosabatni qoʻllab-quvvatladi. Oʻsha paytda Pokiston bu positsiyani egallagan yagona davlat edi.[3]
Missionerlik
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaponiyaga yuborilgan birinchi Ahmadiy musulmon missioner ikkinchi xalifalik davrida yuborilgan Soʻfi Abdulqodir edi. U Yaponiyaga 1935-yil 4 -yunda keldi. Kobe shahrida joylashgan Qodirga keyinchalik boshqa hamrohi Abdul Gʻafur ham qoʻshildi.[2][4] Biroq avj olgan urush tufayli missiyadan voz kechishga toʻgʻri keldi va ikki missioner 1941-yilda oʻz yurtlariga qaytishga majbur boʻldi.[2]
1960-yillarning oxiri va 1970-yillarda urinishlar qayta tiklandi.[4] Taniqli Ahmadiy musulmon isteʼfodagi askar keyinchalik mayor Abdulmajid va Mirzo Muborak Ahmad Jamiyat missionerlari sifatida uchinchi xalifa tomonidan yuborilgan. Bu davrda missionerlik faoliyati Tokioda joylashgan edi.[5] 1975-yildan 1983-yilgacha Ataul Mujeeb Rashed Yaponiyada missioner boʻlib xizmat qilgan. Rashed tomonidan qabul qilingan usullariga Shibuya stantsiyasining Xachiko chiqishida diniy shiorlar bosilgan mashinani haydash paytida karnay orqali vaʼz qilish kiradi.[6] Xalifaning maslahati va Rashed tavsiyasiga koʻra, shtab-kvartira 1981-yilda shaharda missiya uyi sotib olingandan soʻng Nagoyaga koʻchdi.[2][5][7] 1989-yilda Qur’onning yaponcha tarjimasi nashr etildi. Qur’onni 1957-yilda dinni qabul qilingan Atsushi Kobayashi tarjima qilgan va u Muhammad Uvays Kobayashi ismini olgan.[8]
Xalifalar sayohatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiyaga tashrif buyurgan birinchi xalifa Mirzo Tohir Ahmad boʻlib, uning tashrifi 1989-yilda Ahmadiya musulmonlar jamoati tomonidan nashr etilgan Qurʼonning yapon tiliga tarjimasi nashr etilish davriga toʻgʻri keldi.[2]
Hozirgi xalifa Mirzo Masrur Ahmad 2006[2], 2013- va 2015-yillarda Yaponiyada birinchi maqsadli qurilgan Ahmadiya masjidini ochish uchun mamlakatga tashrif buyurgan.[9] 2015-yil 21-noyabrda[10] boʻlib oʻtgan ochilish marosimida 27 dan ortiq davlatdan mahalliy aholi, diniy yetakchilar, rohiblar va Ahmadiy musulmon vakillari ishtirok etishdi.[11]
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Bugungi kunda Yaponiyada 300 ga yaqin Ahmadiy musulmonlar bor. Koʻpchilik Pokiston, Hindiston va Nepaldan kelgan xorijliklardan iborat boʻlib, ularning aksariyati 1980-yillardan keyin kelgan.[5][12]
Taxminan 20 nafari yaponiyaliklar ham taʼlimotni qabul qilgan. Ularning aksariyati chet ellik erkaklarga turmushga chiqqan ayollardir. Hamjamiyat asosan Nagoya va Tokio atrofida joylashgan.[5]
Birinchi marta 1981-yilda sotib olingan va Nagoyaning shimoli-sharqiy qismidagi Meyto-kuda[5] joylashgan bitta missiya uyi va Nagoyaning gʻarbida joylashgan Tsushima shahrida bitta maqsadli qurilgan masjid bor. 2015-yilda qurilgan va Yaponiya masjidi sifatida belgilangan masjid mamlakatdagi eng katta masjiddir. U 500 dan ortiq kishini sigʻdira oladi.[9][11][13][6]
| Aʼzo mamlakatlar | |
|---|---|
| Kuzatuvchilar | |
.svg){kind=small}
 | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Yaponiyada Islom
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Nadeem. „The History of Muslims in Japan“. The Muslim Times (23-mart 2015-yil). Qaraldi: 25-noyabr 2015-yil.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Nadeem. „The History of Muslims in Japan“. The Muslim Times (23-mart 2015-yil). Qaraldi: 25-noyabr 2015-yil.Nadeem, Anees Ahmad (March 23, 2015). „The History of Muslims in Japan“. The Muslim Times. Retrieved November 25, 2015.
- ↑ S.M.Koreshi. Diplomats & diplomacy: story of an era, 1947-1987, 2004 — 107-bet.
- ↑ 4,0 4,1 Numaj iri, Masayuki (29-mart 2010-yil). „World Religion Crossing The Border : The Future of Gods in the Era of Globalization“ (PDF). Otemon Gakuin University Sociology Bulletin (Japanese). Otemon Gakuin University. 64–65-bet.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () CS1 maint: unrecognized language () Manba xatosi: Invalid<ref>tag; name "Numaj iri" defined multiple times with different content - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Numajiri, Masayuki (29-mart 2010-yil). „World Religion Crossing The Border : The Future of Gods in the Era of Globalization“ (PDF). Otemon Gakuin University Sociology Bulletin (Japanese). Otemon Gakuin University. 64–65-bet.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () CS1 maint: unrecognized language ()Numajiri, Masayuki (March 29, 2010). „World Religion Crossing The Border : The Future of Gods in the Era of Globalization“ (PDF). Otemon Gakuin University Sociology Bulletin (in Japanese). Otemon Gakuin University: 64-65. - ↑ 6,0 6,1 Penn, Michael. „Japan's newest and largest mosque opens its doors“. Al Jazeera (28-noyabr 2015-yil). Qaraldi: 29-noyabr 2015-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "Penn" defined multiple times with different content - ↑ Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs namedPe nn - ↑ 聖クルアーン. Islam International Publications.
- ↑ 9,0 9,1 „愛知の新モスク 犠牲者悼む 金曜礼拝“ (Japanese) (21-noyabr 2015-yil). Qaraldi: 26-noyabr 2015-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "yomiuri" defined multiple times with different content - ↑ „"Spread Islam through love, not by force or compulsion" - Head of Ahmadiyya Muslim Community“ (23-noyabr 2015-yil). 26-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-noyabr 2015-yil.
- ↑ 11,0 11,1 „Opening ceremony for large mosque is held in Aichi Prefecture“. The Japan Times (21-noyabr 2015-yil). Qaraldi: 27-noyabr 2015-yil. Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "TheJapanTimes" defined multiple times with different content - ↑ Hiroko, Minesaki (9-sentabr 2013-yil). „Diaspora Believers : Ahmadiyya Muslims' Identity within Globalization“. Japanese Journal of Cultural Anthropology (Japanese). 78-jild, № 2. Aichi University of Education. 204–224-bet.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () CS1 maint: unrecognized language () - ↑ „国内最大級のモスク、愛知・津島に完成“ (Japanese). TBS News (20-noyabr 2015-yil). 22-noyabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-noyabr 2015-yil.