Aqchaxon-Qalʼa

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Aqchaxon-Qalʼa
qoraqalpoqcha: Aqshaxanqala

Aqchaxon-qalʼadan olingan devoriy surat
Aqchaxon-Qalʼa is located in Gʻarbiy va Markaziy Osiyo
Aqchaxon-Qalʼa
Shown within Gʻarbiy va Markaziy Osiyo
Aqchaxon-Qalʼa is located in Uzbekistan
Aqchaxon-Qalʼa
Aqchaxon-Qalʼa (Uzbekistan)
Muqobil nomlar Qazaqli yatqan
Manzilgoh Qoraqalpogʻiston, Oʻzbekiston
Koordinatalar 41°49′41.17″N 60°43′8.67″E / 41.8281028°N 60.7190750°E / 41.8281028; 60.7190750 G OKoordinatalari: 41°49′41.17″N 60°43′8.67″E / 41.8281028°N 60.7190750°E / 41.8281028; 60.7190750 G O[1]
Turi Manzilgoh
Tarix
Davrlar Parfiya, Sosoniylar
Makon qaydlari
Vaziyat Vayron boʻlgan

Aqchaxon-Qal’a yoki Aqcha-xon qal’a, shuningdek, Qozoqli-Yatkan / Kazakli-Yatkan manzilgohi nomi bilan atalgan, qadimgi Xorazmiya, hozirgi Oʻzbekiston, Qoraqalpogʻiston hududida miloddan avvalgi IV-III asrlarda qurilgan qadimiy qal’a va eramizning II asrida talon-taroj qilingunga qadar xalq u yerda istiqomat qilib kelgan[2][3].U hozirda Oʻzbekistondagi „Ellikqalʼa vohasi“ tarkibiga kiradi[4]. Tahminlarga koʻra, shimoli-sharqdagi 14 km uzoqlikda joylashgan yangi poytaxt TuproqQal’a qurilgandan soʻng Aqchaxon-Qal’ani aholi tark etadi[5].

Qazishmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Aqcha-xon qal’asida koʻplab qazish ishlari olib borilgan va hozirgacha davom etyapti. Marosim majmuasi boʻlgan Gipostil zali topildi[6]. Miloddan avvalgi I asrdan milodiy II asrgacha boʻlgan davrga oid koʻplab bezaklar topilgan: koʻp sonli freskalar, loydan pishirilmagan modellashtirilgan, pishirilmay loydan yasalgan haykallar, shu jumladan ellinistik uslubdagi Ketos parchalari va zardushtiylar olovli gulxanining ulkan rasmlari bilan va Avesta xudolari[7] va ularda Parfiya badiiy taʼsiri ham tasvirlangan[8].

Rasmlar[tahrir | manbasini tahrirlash]


Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Dodson, John R (2015). "The nature of fluctuating lakes in the southern Amu-dar'ya delta". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 437: 63. doi:10.1016/j.palaeo.2015.06.026. https://www.researchgate.net/figure/Map-of-Amu-darya-delta-showing-location-of-Akchakhan-kala_fig3_282600448. 
  2. KIDD, F.; CLEARY, M. NEGUS; YAGODIN, V. N.; BETTS, A.; BRITE, E. BAKER (2004). "Ancient Chorasmian Mural Art". Bulletin of the Asia Institute 18: 69–95. ISSN 0890-4464. https://www.jstor.org/stable/24049142. 
  3. Minardi, Michele. Columned Halls in Ancient Chorasmia. https://www.researchgate.net/figure/Akchakhan-kala-the-main-hypostyle-hall-in-the-Central-Building-viewed-from-the-north_fig1_319153387. 
  4. Adrianov, Boris V.. Ancient Irrigation Systems of the Aral Sea Area: Ancient Irrigation Systems of the Aral Sea Area (en). Oxbow Books, Limited, 31 December 2013 — 38 bet. ISBN 978-1-78297-167-2. 
  5. Minardi, Michele (January 2020). "The Ancient Chorasmian Unbaked-clay Modelled Sculptures: Hellenistic Cultural 'Impacts' on an Eastern Iranian Polity" (en). Religion, Society, Trade and Kingship. Art and Archaeology in South Asia Along the Silk Road 5500 BCE-5th Century CE (South Asian Archaeology and Art 2016, Volume 1): 195–205. https://www.academia.edu/42306214. 
  6. Minardi, Michele (January 2020). "The Ancient Chorasmian Unbaked-clay Modelled Sculptures: Hellenistic Cultural 'Impacts' on an Eastern Iranian Polity" (en). Religion, Society, Trade and Kingship. Art and Archaeology in South Asia Along the Silk Road 5500 BCE-5th Century CE (South Asian Archaeology and Art 2016, Volume 1): 195–205. https://www.academia.edu/42306214. Minardi, Michele (January 2020).
  7. Minardi, Michele (January 2020). "The Ancient Chorasmian Unbaked-clay Modelled Sculptures: Hellenistic Cultural 'Impacts' on an Eastern Iranian Polity" (en). Religion, Society, Trade and Kingship. Art and Archaeology in South Asia Along the Silk Road 5500 BCE-5th Century CE (South Asian Archaeology and Art 2016, Volume 1): 195–205. https://www.academia.edu/42306214. Minardi, Michele (January 2020).
  8. Kidd, Fiona J. (2011). "Complex Connections : Figurative Art from Akchakhan-Kala and the Problematic Question of Relations between Khorezm and Parthia". Topoi. Orient-Occident 17 (1): 229–276. doi:10.3406/topoi.2011.2406. https://www.persee.fr/doc/topoi_1161-9473_2011_num_17_1_2406. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]