Nur-Sulton

Shahar, Qozogʻiston poytaxti Nur-Sulton qoz. Nur-Sulton Bayroq Gerb Mamlakat QozogʻistonQozogʻiston Koordinatalari 51°11′N 71°24′E Ichki boʻlinishi Alma-Ata, Sariarqa, Yesil, Boyqongir Akim Altay Kulginov Asos solingan 1830 Ilk eslatilishi 1830 Avvalgi nomlari Akmolinsk, Tselinogarad, Akmola, Astana Maydoni 797,33 km² Markazi balandligi 506 m Rasmiy tili qozoqcha,ruscha Aholisi 1 078 384 nafar Zichlik 1299 kishi/km² Aglomeratsiya 1,2 million Milliy tarkibi qozoqlar 66,80 % ruslar 23,35 % ukrainlar 1,81 % tatarlar 1,34 % oʻzbeklar 1,10 % va boshqalar 5,63% Vaqt mintaqasi UTC+6 Telefon kodi +7 7172 Pochta indeksi 010000 Avtomobil kodi Z eskisi, 01 yangisi Rasmiy sayti http://www.nur-sultan.kz

Nur-Sulton (Sobiq nomi Astana) — Qozogʻistondagi shahar, Qozogʻiston Respublikasi poytaxti, Oqmoʻla viloyati maʼmuriy markazi. Hozirgi kunda shaharning hududi 200 km². Ishim daryosining oʻng sohilida joylashgan. Temir yoʻl tuguni. Aeroport bor. Aholisi 792,7752 kishi (2013).

Sanoati

Mashinasozlik va metallni qayta ishlash (qishloq xoʻjalik mashinalari, nasos, vagon remonta, gaz apparaturasi, choʻyan kuyish va boshqa zavodlar), oziq-ovqat (goʻsht, sut, non mahsulotlari, pivo zavodi), yengil (chinni zavodi, tikuvchilik fabrikasi va boshqa) sanoatlari rivojlangan. Gʻisht, temir-beton materiallari, uy-joy qurilish qismlari, asfalt, keramika mahsulotlari ishlab chiqariladi. TETS ishlab turibdi. Elektr uzatkich liniyalari Ostonani Qaragʻandi, Pavlodar, Petropavlovsk, Rudniy bilan bogʻlagan.

Tarixi

Shahar eski qismining koʻchalari toʻgʻri burchak shaklida tuzilgan. Nursultonda 1960-yildan katta qurilish ishlari boshlandi. 1961—92 yillar bosh plani boʻyicha shaharning janubi-sharqiy qismidagi boʻsh yerlarda tipovoy loyiha asosida koʻp qavatli binolar qurilgan, yangi turar joy mikrorayonlari va jamoat binolari (Madaniyat saroyi, 1960—64, meʼmorlar O. Kratsklis, D. Danneberg, P. Fogel), Yoshlar uyi (1974, meʼmor A. T. Polyanskiy va boshqa), "Ishim" mehmonxonasi, telemarkaz va boshqalar barpo etilgan. Ostonada 4 oliy oʻquv yurti, teatr, oʻlkashunoslik va tasviriy sanʼat muzeylari bor. Nur-Sulton 1830-yilda Oqmoʻla qalʼasi sifatida barpo qilingan.

Nomi

Shaharning nomi 1961-yilgacha Akmolinsk, 1992-yilgacha Selinograd, 1998-yilgacha Oqmola boʻlgan. Nursulton shahri 1997-yildan beri Qozogʻiston Respublikasining poytaxti boʻlib kelmoqda. Undan avval Olma-ota (Almati) shahri mamlakatning poytaxti boʻlgan.

Ichki boʻlinishi

Nur-Sulton Sariarqa tumani, Alma-Ata tumani va Yesil tumani boʻlib boʻlinadi

Qiziqarli xabarlar

• Nur-sulton — Osiyo poytaxtlarining ichida shimoliy qutbga eng yaqin joylashgan.
• Nur-sulton — Yer sharidagi eng sovuq poytaxtlarning biridir, Mongoliya poytaxti Ulan-Batordan issiq, Kanada poytaxti Ottavadan sovuq.

Maorif

Kollejlar

• Nur-Sulton politexnik kolleji
• Tibbiyot kolleji
• Inovatsion texnalogiyalar kolleji
• Moliyaviy-iqtisoiy kolleji
• Gumanitar kolleji (Pedagogik kollej)
• Gumanitar-yuridik kolleji QazGYuU
• Yevrosiyo gumanitar institutining kolleji
• «Turon» kolleji
• Boshqarish kolleji
• Moliyaviy akademiyaning kolleji
• Iqtisodiyot, oziq-ovqatlarni standartlash va texnalogiyalar kolleji
• Savdo-sanoat va iqtisodiyot kolleji
• Iqsodiy-hududiy kolleji
• Qozoq texnologiya va biznes universitetining kolleji
• Transport va aloqa kolleji

Oliy oʻquv yurtlari

Nur-sulton shahrida 10 tadan ziyod oliy oʻquv yurtlati bor, shulardan:

• Qozogʻiston Respublikasining Prezidenti davlat boshqarish akademiyasi
• L.N.Gumilev nomli Yevrosiyo milliy universiteti
• Yevrosiyo gumanitar instituti
• Qozoq milliy sanʼat universiteti
• S.Seyfullin nomli qozoq agrotexnik universiteti
• Qozoq gumanitar-yuridik universiteti
• M.V.Lomonosov nomli Moskva davlat universitetining Qozogʻistondagi filiali
• Qozogʻiston-Rossiya universiteti
• Nur-Sulton tibbiyot universiteti
• Nazarboyev Universiteti
• Moliya akademiyasi
• Qozoq moliyaviy-iqtisoiy va xalqaro savdo universiteti
• Qozoq texnalogiya va biznes universiteti (QazTBU)

Sport saroylari

• Bosh stadion Nur-Sultan Arena — 30 000 kishini sigʻdira oladi
• Qajimuqan Munaytpasov nomidagi stadoin — 12 350 kishini sigʻdira oladi
• Yopiq konʼki saroyi — 8 773 kishini sigʻdira oladi
• Alau muz saroyi — 8 000 kishini sigʻdira oladi
• Sari-Arqa — 8 000 kishini sigʻdira oladi
• Qozogʻiston sport saroyi — 6 532 kishini sigʻdira oladi

Aholisi

Nur-Sulton shahrining aholisi 2000-yil bilan solishtirganda 169,2-ming kishiga koʻpayib, 2006-yilning boshida 550,2 ming kishiga yetdi. Aholi soni boʻyicha Nur-Sulton Qozogʻistondagi Almati shahridan keyin 2-oʻrinda.

Milliy tarkibi

Milliy tarkib (2012)
qozoqlar			66.80%
ruslar			23.35%
ukrainlar			1.81%
boshqalar			8.04%

Milliy tarkib (1989)
ruslar			54.10%
qozoqlar			17.71%
ukrainlar			9.26%
boshqalar			18.93%

Shahar aholisining milliy tarkibi:

	1989-yilgi aholi soni	%	1999-yilgi aholi soni	%	2012-yilgi aholi soni	%
umumiy	281252	100,00 %	319324	100,00 %	742918	100,00 %
Qozoqlar	49798	17,71 %	133585	41,83 %	480815	66,80 %
Ruslar	152147	54,10 %	129480	40,55 %	188928	23,35 %
Ukrainlar	26054	9,26 %	18070	5,66 %	13453	1,81 %
Tatarlar	9339	3,32 %	8286	2,59 %	9937	1,34 %
Olmonlar	18913	6,72 %	9591	3,00 %	7930	1,07 %
Beloruslar	8220	2,92 %	5761	1,80 %	3834	0,52 %
Koreyslar	1329	0,47 %	2028	0,64 %	4981	0,67 %
Oʻzbeklar	640	0,23 %	429	0,13 %	8166	1,10 %
Polyaklar	2762	0,98 %	2537	0,79 %	2412	0,32 %
Ingushlar	1889	0,67 %	1822	0,57 %	2732	0,30 %
Ozarbayjonlar	997	0,35 %	902	0,28 %	2978	0,40 %
Qirg'izlar	94	0,03 %	196	0,06 %	1808	0,20 %
Chechenlar	514	0,18 %	752	0,24 %	1063	0,14 %
Boshqirdlar	1187	0,42 %	870	0,27 %	1009	0,14 %
Armanlar	814	0,29 %	576	0,18 %	790	0,10 %
Moldavanlar	1004	0,36 %	629	0,20 %	7	0,9 %
Uyg'urlar	53	0,02 %	161	0,05 %	881	0,12 %
boshqalar	5498	1,64 %	3649	0,83 %	8711	0,90 %

Hamdoʻst shaharlari

Shahar	Yil	Davlat
Anqara	-	Turkiya
Istanbul	-	Turkiya
Izmir	-	Turkiya
Moskva	-	Rossiya
Sankt-Peterburg	-	Rossiya
Qozon	2004	Rossiya
Pittsburg	-	AQSh
Ammon	-	Iordaniya
Riga	-	Latviya
Toshkent	-	Oʻzbekiston
Gdansk	1996	Polsha
Varshava	2002	Polsha
Kiyev	1998	Ukraina
Seul	2004
Dubay	-	Birlashgan Arab Amirliklari
Pekin	-	Xitoy
Manila	-	Filippin
Tbilisi	2005	Gurjiston
Bishkek	2011	Qirgʻiziston
Xanoy	-	Vyetnam
Nice	2013	Fransiya

Shaharning nazarga tushgan joylari

• Sulu-Jasil bulvari — Nur-Sulton markazidagi yangi koʻcha.
• Oq-Oʻrda — Qozogʻiston Respublikasi Prezidentining qarorgohi.
• Boyterak — Nur-Sultonning asosiy simvoli.
• Mustaqillik saroyi — davlatning rasmiy tadbirlarini, forumlarni, majlislarni, uchrashuvlarni, syezdlarni oʻtkizish joyi hisoblanadi.
• Barqarorlik va tinchlik saroyi — Dunyo va milliy dinlar liderlarining sʼezini oʻtkizish uchun moʻljallangan bino.
• Xan-Shatir — Nur-Sultonning eng yirik koʻngil ochar markazi.

Fayl:Central Downtown Nur-Sultan pamorama.jpg

Nur-Sulton shahrining panoramasi

Shaharning nazarga tushgan joylari

boyterak	Mustaqillik saroyi	Qozogʻiston sport kompleksi	Nur-Sulton masjidi	Qozoq eli monumenti