Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasi
Turi mintaqaviy uyushma
Ishga tushgan sanasi 1924-yil
Joylashuvi ShveysariyaLozanna
Prezident Hindiston Narinder Batra
Aʼzolari 137 ta milliy uyushmalar
Vebsayti fih.ch/en/home
Til(lar)i Ingliz, fransuz
International Hockey Federation map.png

Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasi (inglizcha: International Hockey Federation, fransuzcha: Fédération Internationale de Hockey sur Gazon, qisqartma. FIH, rus transliteratsiyasida ФИХ) — xalqaro chim ustida xokkey va indor-xokkeyni boshqaruvchi tashkilot. U 137 ta milliy federasiyani birlashtiradi. Bosh qarorgohi Shveytsariyaning Lozanna shahrida joylashgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro tashkilotni yaratish yo‘lidagi dastlabki qadamlar 1909-yilda, Angliya va Belgiya xokkey assosiasiyalari xalqaro xokkeyni tartibga solish maqsadida bir-birini tan olganlarida qo‘yildi. Tez orada ularga Fransiya qo‘shildi. Ungacha IV London Olimpiadasi dasturiga chim ustidagi xokkey kiritilgan edi. Olimpiya turnirida 6 davlat – Angliya, Irlandiya, Shotlandiya, Germaniya, Fransiya va Uels terma jamoalari ishtirok etdi.

1924-yil 7-yanvarda Parijda yetti davlat (Avstriya, Belgiya, Vengriya, Ispaniya, Fransiya, Chexoslovakiya va Shveysariya) vakillari tomonidan Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasi (FIN) tuzildi. Yangi sport tashkilotining birinchi prezidenti etib fransiyalik Pol Lotte saylandi. Ingliz va fransuz tillari FIN ning rasmiy tillariga aylandi.

1925-yilda Daniya, 1926-yilda Gollandiya, 1927-yilda Turkiya, 1928-yilda Germaniya, Polsha, Portugaliya va Hindiston Xalqaro hokkey federasiyasiga qo‘shildi. 1964-yilga kelib FIH a’zolari 50 ta davlat, shuningdek, uchta kontinental assosiasiyalar — Osiyo, Panamerika va Afrika mamlakatlari edi. 1969-yilda Yevropa dala xokkey federasiyasi ham tuzildi. 1979-yilda 79 a’zoga ega edi.

1970-yillarning boshiga kelib, chim xokkeyining yopiq versiyasi rivojlana boshladi.

Federasiya homiyligida plyaj xokkeyi bo‘yicha xalqaro musobaqalar, shu jumladan tinchlik chempionatlari (festivallari) o‘tkaziladi, ularning birinchisi 2014-yilda Niderlandiyada bo‘lib o‘tgan[1][2][3] . 2014-yildan beri FIN birinchi marta 2014-yilgi Yoshlar Olimpiya o‘yinlarida taqdim etilgan chim ustidagi mini xokkeyni (hockey5s) faol rivojlantirmoqda[4][5] .

1982-yilda Xokkey ayollar assosiasiyalari xalqaro federasiyasi (IFWHA) FIHga qo‘shildi. 1927-yilda asos solingan va 1979-yilda 31 mamlakatning milliy xokkey ayollar uyushmalarini birlashtirgan.

2021-yil holatiga ko‘ra, Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasi tarkibiga 137 ta milliy assosiasiya va 5 ta qit’a federasiyasi kirdi.

FIH prezidentlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • 1924-1926 — Fransiya Pol Lote
  • 1926-1932 — Fransiya Frants Reishhel
  • 1932-1936 — Fransiya Marsel Bellin du Koto
  • 1936-1945 — Jorj Evers
  • 1945-1946 — Belgiya Robert Liegeois
  • 1946-1966 — Niderlandiya Karles van Ufford
  • 1966-1983 — Belgiya Rene Frank
  • 1983-1996 — Fransiya Etyen Glisich
  • 1996-2001 — Ispaniya Xuan Anxel Kalzado
  • 2001-2008 — Niderlandiya Els van Breda Frisman
  • 2008-2016 — Ispaniya Leandro Negre
  • 2016 yildan beri — Hindiston Narinder Batra

FIH tuzilmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro chim ustida xokkey federasiyasining oliy organi har ikki yilda bir marta chaqiriladigan Butunjahon kongressi hisoblanadi. FINga a’zo bo‘lgan yoki ushbu tashkilotga a’zolikka nomzod bo‘lgan barcha milliy federasiyalar Kongress ishida ishtirok etishga taklif qilinadi.

Kongress tomonidan FIN oldiga qo‘yilgan vazifalarni, shuningdek, nizom talablarini hal qilish uchun Kongress delegatlari Kongress qarorlarini amalga oshiradigan, shuningdek, FIN Kongressning kundalik faoliyatini tashkil etuvchi Ijroiya kengashi hisoblanadi. Ijroiya kengashi yiliga uch marta yig‘ilmaydi va FIN prezidenti, ijrochi direktor va 14 a’zodan iborat bo‘lib, ulardan 5 nafari qit’a federasiyasini va bittasi - sportchilarni ifodalaydi. Ijroiya kengashining barcha a’zolari har 2 yilda bir marta qayta saylanadi.

FIN oldida turgan maxsus vazifalarni hal qilish uchun uning tarkibida doimiy ishlaydigan texnik qo‘mitalar tashkil etilgan: musobaqalar, o‘yin qoidalari, hakamlik, yuridik, tibbiy va boshqalar.

Konfederasiyalar bo‘yicha bo‘lingan dunyo xaritasi

FIN ing tarkibiy bo‘linmalari bo‘lgan 5 ta kontinental konfederasiyaga bo‘lingan. Ular FINning tegishli geografik hududlarida vakolatli vakillari hisoblanadi. Milliy federasiyalar bir vaqtning o‘zida FIN ham ularning mintaqaviy konfederasiyasi a’zolaridir. Odatda mamlakat o‘z mintaqasi konfederasiyasining a’zosi hisoblanadi, ammo ba’zi istisnolar mavjud.

Hududiy birlashmalarning ro'yxati quyidagi shaklda nomoyon bo‘ladi:

  • Yevropa hokkey federatsiyasi (EHF) — Yevropa;
  • Osiyo chim ustida xokkey federatsiyasi (AHF) — Osiyo;
  • Afrika chim ustida xokkey federatsiyasi (AfHF) — Afrika;
  • Panamerika chim ustida hokkey federatsiyasi (PAHF) — Amerika;
  • Okeaniya chim ustida xokkey federatsiyasi (OHF) — Avstraliya va Okeaniya .

Rasmiy musobaqa[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro chim ustida xokkey federatsiyasi o‘z faoliyati doirasida terma jamoalar o‘rtasida quyidagi turnirlarni o‘tkazishga mas’uldir:

  • Chim ustida xokkey bo'yicha Olimpiya turnirlari — har 4 yilda bir marta (XOQ bilan birgalikda)
  • Jahon chempionati — har 4 yilda bir marta
  • Chempionlar kubogi — har yili
  • Jahon ligasi — har ikki yilda bir marta
  • Yoshlar terma jamoalari o‘rtasidagi jahon chempionati — 4 yilda bir marta
  • Xokkey bo'yicha yopiq inshootlardagi jahon chempionati — har 4 yilda bir marta

FIH a'zolari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yevropa[tahrir | manbasini tahrirlash]

42 ta milliy federatsiyalar: Avstriya, Angliya, Armaniston, Belarus, Belgiya, Bolgariya, Vengriya, Germaniya, Gibraltar, Gretsiya, Gruziya, Daniya, Isroil, Irlandiya, Ispaniya, Italiya, Kipr, Litva, Lyuksemburg , Malta , Norvegiya Polsha, Portugaliya, Rossiya, Ruminiya, Shimoliy Makedoniya, Serbiya, Slovakiya, Sloveniya, Turkiya, Ukraina, Uels, Finlandiya, Fransiya, Xorvatiya, Chexiya, Shveytsariya, Shvetsiya, Shotlandiya, Estoniya .

Osiyo[tahrir | manbasini tahrirlash]

31 ta milliy federatsiyalar: Afgʻoniston, Bangladesh, Bruney, Vetnam, Gonkong, Hindiston, Indoneziya, Eron, Qozogʻiston, Kambodja, Qatar, Xitoy, KXDR, Makao, Malayziya, Moʻgʻuliston, Myanma, Nepal, BAA, Ummon, Pokiston , Pokiston, Tailand, Tayvan, Turkmaniston, O'zbekiston, Filippin, Shri-Lanka, Janubiy Koreya, Yaponiya .

Afrika[tahrir | manbasini tahrirlash]

25 ta milliy federatsiyalar: Jazoir, Botsvana, Burkina-Faso, Burundi, Gana, Misr, Zambiya, Zimbabve, Kamerun, Keniya, Kot - d'Ivuar, Liviya, Mavrikiy, Malavi, Marokash, Namibiya, Nigeriya, Sidaniya , Sidaniya Togo, Uganda, Esvatini, Janubiy Afrika .

Amerika[tahrir | manbasini tahrirlash]

30 ta milliy federatsiyalar: Argentina, Bagama orollari, Barbados, Bermud orollari, Boliviya, Braziliya, Venesuela, Gaiti, Gayana, Gvatemala, Gonduras, Dominikan Respublikasi, Kayman orollari, Kanada, Kolumbiya, Kosta -Rika, Kuba, Panama Peragua , Nikaayga, Puerto-Riko, Salvador, AQSH, Trinidad va Tobago, Urugvay, Chili, Ekvador, Yamayka .

Avstraliya va Okeaniya[tahrir | manbasini tahrirlash]

9 ta milliy federatsiyalar: Avstraliya, Amerika Samoasi, Vanuatu, Yangi Zelandiya, Papua-Yangi Gvineya, Samoa, Solomon orollari, Tonga, Fiji .

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Первый чемпионат по пляжному хоккею“. 2016-yil 17-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  2. ↑ „Правила игры в пляжный хоккей, утверждённые ФИХ“. 2022-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  3. ↑ „Beach Hockey“. 2022-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  4. ↑ „Сборная России по мини-хоккею (hockey5s) готовится к европейскому первенству и участвует в турнире в Барнауле“. 2020-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.
  5. ↑ „HOCKEY5s“. 2022-yil 30-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-may.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • To'p bilan xokkey. Chim ustida xokkey: qo'llanma. Comp. A. V. Komarov - M .: Jismoniy tarbiya va sport, 1979 yil.
  • XOQ va Xalqaro sport uyushmalari: qo'llanma. Comp. A. O. Romanov - M .: Jismoniy tarbiya va sport, 1979 yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Xalqaro_chim_ustida_xokkey_federasiyasi&oldid=4219222" dan olindi