Unitar davlat

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Jump to navigation Jump to search

Unitar davlat — davlat tuzilishi shakli; bunda davlat hududi tarkibida, federatsiyadan farqli ravishda, federativ birliklar (shtatlar, yerlar) boʻlmaydi, balki u maʼmuriy-hududiy birliklar (tumanlar, viloyatlar, kantonlar va hokazo)ga boʻlingan boʻladi. Mazkur mustaqil qismlar davlat suvereniteta alomatlariga ega emas. Bunday davlatda oliy organlarning yagona tizimi hamda yagona qonunchilik (Konstitutsiya, fuqarolik, oliy davlat xrkimiyati) buladi. Barcha unitar davlatlarga xos bulgan markazlashtirish turli shakllarda va turli darajada namoyon bulishi mumkin. Baʼzi mamlakatlarda mahalliy organlar umuman boʻlmaydi va maʼmuriyhududiy boʻlinmalar markaziy hokimiyat vakillari tomonidan boshqariladi. Boshqa davlatlarda mahalliy organlar tashkil etiladi-yu, lekin ular (bevosita yoki bilvosita) markaziy hokimiyat nazorati ostida buladi. Markaziy hokimiyat mahalliy organlar ustidan nazoratning qanday turini amalga oshirishiga qarab, Unitar davlatlar markazlashgan va markazlashmaganga bulinadi. Markazlashgan Unitar davlatda mahalliy organlarning markazga buysunishi markazdan tayinlanadigan mansabdor shaxslar orqali amalga oshiriladi. Markazlashmagan Unitar davlatda mahalliy organlar markaziy organlardan mustaqil ravishda shakllantiriladi, shuning uchun ular oʻrtasidagi huquqiy munosabatlar markazlashmagan asoslarda oʻrnatiladi. Unitar davlat tarkibida davlat belgilari mavjud milliyhududiy tuzilmalar ham boʻlishi mumkin, masalan, muxtor viloyat, muxtor respublika. Oʻzbekiston unitar davlar xisoblanadi, sababi tarkibida alohida boshqaruv shakliga ega boʻlgan suveren Qoraqalpogʻiston respublikasi bor. Qoraqalpogʻiston respublikasi hududiy masalalarini oʻzining konstitutsiyasiga tayangan holda mustaqil hal qiladi.

Unitar respublikalar va unitar qirolliklar roʻyxati[tahrir]

Unitar respublikalar[tahrir]

 Myanmar

Unitar monarxiyalar[tahrir]

Manbalar[tahrir]

  1. ↑ Roy Bin Wong China Transformed: Historical Change and the Limits of European Experience. Cornell University Press. 
  2. ↑ "Story: Nation and government – From colony to nation". The Encyclopedia of New Zealand. Manatū Taonga Ministry for Culture and Heritage. 29 August 2013. http://www.teara.govt.nz/en/nation-and-government/page-2. Qaraldi: 19 April 2014. 
  3. ↑ Social policy in the UK. An introduction to Social Policy. Robert Gordon University – Aberdeen Business School. Asl nusxadan arxivlandi (4 July 2014). 19 April 2014. 



"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Unitar_davlat&oldid=2208439" dan olindi