Kara dengizi

Kara dengizi
Koordinatalari	77°N 77°E
Yuzasi	893 400 km2
Oʻrtacha chuqurligi	50 - 100 m
Eng katta chuqurligi	620 m
Suv hajmi	101 000 km3

Kara dengizi (oʻzbekcha: Kara Sea; ruscha: Ка́рское мо́ре, Karskoye more) — Shimoliy Muz okeani qavzasidagi chekka dengiz. Novaya Zemlya, Frans Iosif Yeri orallari va Severnaya Zemlya arxipelagi oraligʻida. Mayd. 883 ming km² (orollari bilan 893 ming km²). Kara dengizi, asosan, shelf zonasida joylashgan. Chuq. 30–100 m, maksimal chuq. 600m, suv hajmi 112 ming km³. Uzunligi (jan.-gʻarbdan shim.-sharqqa) 1500 km, eni (shim. qismida) 800 km. Orol koʻp. Yirik qoʻltiklari Ob va Yenisey. Dengizga Taymir, Pyasina, Yenisey, Ob, Kara daryolari quyiladi. Dengiz unga quyiluvchi Kara daryosi nomini olgan. Dengizda arktika iqlimi hukmron. Qishi davomli, sovuq, yozi qisqa, salqin. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi — 20°, — 30°, iyulniki —G dan 5° gacha. Qishda kuchli shamol va boʻronlar, yezda tez-tez tuman boʻlib, iyulda ham sovuq kunlar 6 kundan 20 kungacha yetadi. Dengiz yilning koʻp qismida muz bilan qoplanib yotadi. Havo temperaturasi dengizning shim.da 9—10 oy, janubida 7—8 oy davomida 0°dan past boʻladi. Yiliga 3—4 oy qutb tuni, 2—3 oy qutb kuni boʻladi. Har xil baliklar (treska, muksun, nelma) va dengiz hayvonlari (nerpa, beluxa, dengiz quyoni, oq ayiq) ovlanadi. Asosiy porti — Dikson. Dengiz kemalari Yenisey daryosiga Dudinka va Igarka portlarigacha kira oladi.