Toqi Zargaron

Toqi zargaron (fors. — zargarlar toqi) — Buxorodagi meʼmoriy yodgorlik (16-asr); zargarlik buyumlari sotish uchun moʻljallangan savdo markazi. Toqi zargaron Buxorodagi toqilarning eng yirigi va mujassamoti jihatidan murakkabi hisoblanadi. Oʻtmishda uning dalonlarida 36 zargarlik ustaxonasi va doʻkonlar boʻlgan. Atrofiga savdo rastalari, ombor, karvonsaroylar qurilgan.

39.776391°N 64.416639°E / 39.776391; 64.416639

Tarixi

Gumbazi arablar kelguniga qadar qurilgan deb taxmin qilinadi. Vosifiyning 16-asr boshlarida yozgan asarida Buxoro chorsusi sifatida tilga olingan. Toqi zargaron Ulugʻbek madrasasi yonida, qadimiy shahriston markazi — 2 katta koʻcha kesishgan chorraha ustini qoplab turadi. Bino, asosan, 15-asrda qurilgan (16-asrda toʻla-toʻkis taʼmirlanganligi sababli shu yili bunyod etilgan deb taxmin qilinadi).

Meʻmorchiligi

Ulkan gumbaz 8 ta toqiga oʻrnatilgan. Tarhi 45,4x43,5 m, bal. 16,7 m, gumbazining asos aylanasi 14 m, poygumbazi koʻp qirrali, undagi 16 ta darcha orqali bino ichiga yorugʻlik tushib turadi. Atrofini oʻrab turgan doʻkonlar gumbazi balandligi 5– 7 m.