Myanma milliy futbol terma jamoasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Myanma milliy futbol terma jamoasi
Flag_of_Myanmar
Laqabi Chinthe (Sherlar)
Assotsiatsiya Myanma Futbol Federatsiyasi (MFF)
Sub-konfederatsiya SAFF (Janubiy Osiyo)
Konfederatsiya AFC (OSIYO)
Bosh murabbiy  GER Antoine Hey
Sardor Maung Maung Lwin
Eng koʻp oʻynagan futbolchi Zaw Min Tun (73)
Toʻpurar Myo Hlaing Win (36)
Uy stadioni Thuwunna Stadium
FIFA reytingi 158 ↓ 6
Eng yuqori FIFA reytingi 97 (Aprel 1996)
Eng past FIFA reytingi 182 (Avgust 2012, Oktyabr 2012)
Elo reytingi 195
Eng yuqori Elo reytingi 32 (5 Avgust 1973)
Eng past Elo reytingi 191 (4 Mart 2013)
forma
Asosiy libosi
forma
Zaxira libosi
Ilk xalqaro oʻyini
 Gonkong 5-2 Birma 
(Hong Kong; 17 Fevral1950)[1]
Yirik gʻalabasi
 Birma 9-0 Singapur 
(Kuala Lumpur, Malayziya; 9 Noyabr 1969)
Yirik magʻlubiyati
 Yaponiya 10-0 Birma 
(Chiba, Japan; 28 May 2021)
Osiyo kubogi
Ishtiroki 1 (Ilk marta 1968-yili)
Eng yaxshi natijasi Ikkinchi oʻrin sohibi (1968)
OFK Chaqiruv kubogi
Ishtiroki 3 (Ilk marta 2008-yili)
Eng yaxshi natijasi Toʻrtinchi oʻrin (2008, 2010)
AFF chempionati
Istiroki 12 (Ilk marta 1996-yili)
Eng yaxshi natijasi Toʻrtinchi oʻrin (2004, 2016)

Myanma milliy futbol jamoasi (birma tilida မြန်မာ့လက်ရွေးစင်အမျိုးသားအသင်း)) xalqaro maydonda futbol boʻyicha Myanma sharafini himoya qiladi va Myanma futbol federatsiyasi tomonidan boshqariladi.[2].

Terma jamoa 1989-yilgacha Birma milliy futbol terma jamoasi sifatida tanilgan, keyinchalik Birma Myanma deb oʻzgartirilgan. Birma oʻzining gullagan davrida 1968-yilgi Osiyo Kubogida ikkinchi oʻrinni egallagan, 1972-yil yozgi Olimpiya oʻyinlarida va Osiyo oʻyinlarida qatnashgan va ikki marta Osiyo oʻyinlarida gʻolib chiqqan. 1966 va 1970-yillarda besh marta ketma-ket Janubi-Sharqiy Osiyo oʻyinlarida ishtirok etgan va bu ishtirok 1965,1967,1969,1971 va 1973-yillarga toʻgʻri keladi. Ular jahon chempionati saralash bosqichida qatnashmagan. 20-asrning qolgan qismida milliy jamoaning oʻsishi juda sust kechdi va bu holat jamoada pasayish boʻlishiga olib keldi.

Nomi oʻzgartirilgandan beri Myanmaning eng yuqori yutugʻi 1993-yilda Janubi-Sharqiy Osiyo oʻyinlaridagi kumush medaldir . Myanma birinchi jahon chempionati saralash oʻyinini 2007-yilda 2010-yilgi Jahon chempionati saralashida oʻtkazdi va Xitoyga mos ravishda 0:7 va 0:4 hisobida magʻlub boʻldi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

1948-1970 yillar: oltin davr[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birma 1954-yilgi Osiyo oʻyinlarida qatnashdi va Tayvan (oltin) va Janubiy Koreyadan (kumush) ortda qolib, bronza medalini qoʻlga kiritdi. Bu oltin davrning boshlanishi edi. Keyinchalik Osiyo oʻyinlarida mamlakat medal uchun kurash olib borishi kutilmagandi. Ayni paytda bu delegatsiya qitʼa medalini qoʻlga kiritgan birinchi erkak Birma terma jamoasiga aylandi. 1960-yillarning oʻrtalarida Bangkokda boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlarida Birma terma jamoasi 1954-yildagi saʼy-natijasini takrorlab, oltin medalni qoʻlga kiritdi. Oʻsha turnirda Birma oltin medal uchun oʻyinda Eronni magʻlub etdi.

1966-yilgi Osiyo oʻyinlarining oltin medalini qoʻlga kiritgan terma jamoa 1968-yilgi Osiyo Kubogida Erondan keyin ikkinchi oʻrinni qayd etdi. 1968-yilda kumush medalni qoʻlga kiritgan erkaklar futbol jamoasi 1970-yillarning boshida kuchli oʻyin koʻrsatdi, shu sababli terma jamoa 1972 yilda Myunxenda (Gʻarbiy Germaniya) boʻlib oʻtgan Yozgi Olimpiada oʻyinlarida qatnashish huquqini qoʻlga kiritgan edi. Sudan ustidan 2:0 hisobida gʻalaba qozongani sababli va halol oʻyin koʻrsatganligi uchun Birma terma jamoasi futbolchilari Fair Play mukofotiga sazovor boʻlishdi. Keyingi yili mamlakat Singapur shahridagi Janubi- Sharqiy Osiyo oʻyinlarida ketma-ket beshinchi oltin medalni qoʻlga kiritdi (Kuala-Lumpur 1965, Bangkok 1967, Rangun 1969 va Kuala-Lumpur 1971).

Shu davrda va uch yil oldin, milliy terma jamoa, ehtimol, oʻz tarixida eng muhim bobni yozgan edi. Birma Olimpiya qoʻmitasi 1970-yilgi Osiyo oʻyinlari uchun Tailandga futbolchilarni yuborganidan soʻng, ular ketma-ket ikkinchi marta qitʼa chempionligini qoʻlga kiritishdi . Shu tariqa Birma Osiyo turnirida ikki marta g‘alaba qozongan ikkinchi futbol jamoasiga aylandi. Ular Birmaning oʻsha paytdagi poytaxti Rangunda milliy qahramonlar deb eʼlon qilindi va erkaklar futbolida ketma-ket ikkinchi oltin medalni qoʻlga kiritishgani mamlakat aholisi uchun bayram edi.

Ushbu oltin davrda Birma koʻplab iqtidorli futbolchilarni yetishtirdi. Ulardan biri Suk Bahodur, u Birma futboliga qoʻshgan ulkan hissasi uchun barcha davrlarning eng buyuk birma futbolchisi hisoblanadi.

Keyingi yillarda, asosan, mamlakat ichidagi siyosiy muammolar tufayli, milliy jamoaning Osiyo chempionligini himoya qilish qobiliyati asta-sekin soʻnib bordi. Bu esa milliy terma jamoasi rivoji uchun oʻz taʼsirini koʻrsatmay qolmadi.

1970-2010 yillar: pasayish va kurash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Keyingi yillarda Birma koʻplab omillar tufayli oltin davrdagi kabi natijalarga erisha olmadi. Ne Win va keyinchalik xunta hukmronligi davrida butun Birma futbol tizimining qulashi Birma futbol jamoasiga salbiy taʼsir koʻrsatdi. Moliya yetishmasligi va yomon infratuzilma birmalik futbolchilarning chet elda oʻynashiga toʻsqinlik qildi va shu tariqa futbolchilar birin-ketin nafaqaga chiqdi. Shu bilan birga, Malayziya , Indoneziya , Filippin va ayniqsa Vyetnam va Tailandning yuksalishi Myanmaning oltin davrini yoʻq qildi.

Shunga qaramay, Myanma 1993-yil Janubi-Sharqiy Osiyo oʻyinlarida finalda Tailandga yutqazib, kumush medalni qoʻlga kiritdi. Yana bir yutuq 2004-yilda Myanma Tiger Cup musobaqasida bronza medalini qoʻlga kiritgan.

2010 yildan 2019-yilgacha qayta tiklanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Myanma Futbol Federatsiyasi

Myanmaning 2011-yildagi islohotlari 1970-yillardan beri pasayib ketgan Myanma futbolini oʻzgartirishning asosiy nuqtasi boʻldi. Bu davrda, xunta hukmronligi ostida koʻp yillar oʻtgach, Myanmaning siyosiy iqlimi oʻzgarishi bilan Birma futbolining yangi davri keldi.

Nemis murabbiyi Gerd Zeisening kelishi hal qiluvchi nuqta boʻldi. Gerd qoʻl ostida, Myanma futboli islohotlardan buyon sezilarli taraqqiyotga guvoh boʻldi. U-20 Myanma terma jamoasi mezbon sifatida 2014-yilgi Osiyo chempionatida yarim finalga yo‘l oldi. Myanma yoshlarining ilk FIFA turniri — 2015-yilgi FIFA U-20 Jahon chempionatidagi ishtiroki boʻldi . 2016-yilda AFF Suzuki kubogi mezboni Myanma yana yarim finalga yo‘l oldi, faqat bo‘lajak chempion Tailandga yutqazdi .

Ushbu muvaffaqiyatlar orasida hali koʻp muammolar mavjud. Myanmaning futbol qobiliyati 2018-=yilgi Jahon chempionati saralash bosqichidan soʻng soʻroq ostida qoldi. Shu bilan birga, Osiyoda koʻplab jamoalar ham koʻp yillardan keyin rivojlanib kelayotganligini namoyon qildi. Myanma 2019-yilgi Osiyo Kubogi saralash bosqichida Qirgʻizistondan yirik 1:5 hisobida magʻlub boʻlganida yana bir bor muvaffaqiyatsizlikka uchradi. Antoine Hey qoʻl ostida Myanma ham 2018-yilgi AFF chempionatini omadsiz oʻtkazdi, jamoa guruh bosqichidan chiqib ketdi, keyin esa Hey isteʼfoga chiqdi.

Myanma 2022-yilgi Jahon chempionati saralash guruhini eski raqibi Qirgʻiziston, shuningdek, Tojikiston , Moʻgʻuliston va ayniqsa kuchli Yaponiya bilan boshladi. Yangi bosh murabbiy Miodrag Radulovich boshchiligida Myanma faoliyatini yomon natijalar bilan boshlandi, jamoa mehmonda Moʻgʻulistonga 0:1, oʻz maydonida Yaponiyaga 0:2 va ayniqsa qirgʻizistonliklarga 0:7 hisobida magʻlub boʻldi. Murabbiy ushbu natijalar tufayli ishdan boʻshatildi. Qirgʻizistondan magʻlubiyatga uchragach, sobiq murabbiy Antoine Hey qaytib keldi va Myanma terma jamoasiga Tojikiston ustidan 4:3 hisobida gʻalaba qozonishga yordam berdi va oʻz uyida Moʻgʻulistonni 1:0 hisobida magʻlub etdi.

2020-yillar: Dramatik pasayish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Myanmadagi COVID-19 pandemiyasi va undan keyingi Myanma noroziliklari koʻplab asosiy oʻyinchilar xuntaning aralashuvini aytib, xalqaro futbolda Myanma vakili boʻlishdan bosh tortganlarida, milliy terma jamoani juda charchatdi[3]. Natijaga kelsak, Myanma terma jamoasi aʼzolarining yarmi oddiy boshlangʻich boʻlmagan holda Yaponiyaga olib keldi va mezbonga 0:10 hisobida zamonaviy davrda eng yomon magʻlubiyatga uchradi va Hey shogirdlarini qolgan 2 ta oʻyinda gʻalaba qozonishga majbur qildi. Tojikiston va Qirg‘iziston 2 ta asosiy raqibidan bir vaqtning o‘zida Yaponiyaga qarshi mag‘lubiyatga javob berish va (hatto Qirg‘iziston uchun esa Mo‘g‘ulistonga qarshi durang yoki mag‘lubiyatga uchragan) 4 ta eng yaxshi ikkinchi o‘rinni egallashga umid qilishgan.[4] Keyingi o‘yinda Qirg‘izistonga 1:8 hisobida mag‘lub bo‘lgan Myanma rasman jahon chempionati va guruhning birinchi 2 o‘rinidan chiqib ketdi. Oxir-oqibat, Myanma Tojikistonga 0:4 hisobida yutqazib, guruhdagi so‘nggi o‘rinni tasdiqladi va 2023 yilgi Osiyo Kubogi saralashida o‘ynashga majbur bo‘ldi .

AFF Suzuki kubogi doirasida Singapur terma jamoasi Myanmani 3:0 hisobida magʻlub etdi va Ixsan Fandi dubl qayd etdi va Than Paing, Maung Maung Lvin bittadan gol urdi. Myanma oʻsha magʻlubiyatdan keyin yarim finalga yoʻl olish mmkin edi. Biroq, Tailand Myanma ustidan 4:0 hisobida gʻalaba qozonganidan keyin bu umidlar amalga oshmay qoldi. Myanma so‘nggi turda Filippinni mag‘lub eta olmaganidan so‘ng omadsiz turnirni yakunladi. 2023-yilgi Osiyo Kubogi saralash bosqichida ham terma jamoaga qur’a tashlandi, JCh saralash guruhi aʼzolari Qirgʻiziston va Tojikiston va AFF Suzuki kubogi guruhi aʼzosi Singapur bilan ham ushbu saralash doirasida oʻyinlar oʻtkazdi.

Jamoa Osiyo Kubogi saralashida Singapur, Tojikiston va Qirgʻiziston terma jamoalari tomonidan magʻlubiyatga uchratilganidan soʻng germaniyalik murabbiy Antuan Hey bilan hech qanday muvaffaqiyatga erisha olmadi.

Uy stadioni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Thuwunna Stadium

Milliy terma jamoa oʻz uyidagi oʻyinlarning koʻp qismini Myanmaning Yangon shahridagi „ Thuwunna“ stadionida oʻtkazadi . Stadion Bogyoke Aung San stadioniga qaraganda kattaroq va zamonaviyroq. 2013-yilda u 32000 tomoshabin sig‘imidan 50 000 tomoshabinga mo‘ljallangan sig‘imga ko‘tarildi[5].

Toʻplamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Myanma terma jamoasi dastlab FBT tomonidan tayyorlangan liboslar bilan harakat qildi. Ushbu shartnoma 2018-yilga qadar davom etdi.

2018-yilning noyabr oyida Myanma terma jamoasi Warrix Sports bilan olti yillik shartnoma imzoladi. Sport toʻplamlari homiylik shartnomasi 5,67 million AQSH dollariga baholanadi va u 2018-yilning 1-noyabridan 2024-yilning 31-dekabrigacha amal qiladi[6].

2018-yil 6-noyabrda Uorriks Myanmaning yangi uy va safar libosini taqdim etdi. Myanmaning uy formasi qizil shorti va qizil paypoqli qizil koʻylak boʻlsa, mehmon libosi oq shorti va oq paypoqli oq koʻylak.

Myanma milliy futbol jamoasi liboslari
Yil Yaratuvchi Homiy
2011-2013 Germaniya Adidas 2011-2013 (Uyda — Safarda)
2013–2015 Italiya Lotto Sport Italia 2013-15 (Uyda — Safarda)
2015–2018 Tailand FBT 2015-18 (Uyda — Safarda)
2018–2024 Tailand Warrix Sports 2018-hozir (Uyda — Safarda)


Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oxirgi 12 oydagi oʻyinlar va kelajakda rejalashtirilgan oʻyinlar

  G'alaba   Durang   Mag'lubiyat

2021[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022[tahrir | manbasini tahrirlash]

Murabbiylar shtabi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lavozim Ism-sharif
Menejer Birma Than Toe Aung
Bosh murabbiy Germaniya Antoine Hey
Yordamchi murabbiy Birma Kyi Lwin
Darvozabonlar murabbiyi Birma Zaw Maung Kyaw
Birma Ko Ko Aung
Shifokor Birma Aung Kyaw Oo
OAC xodimi Birma Zaw Minn Htike
Video tahlilchi Birma Saw Ye Mon
Fizioterapevt Birma Tun Zaw
Toʻplam menejeri Birma Aung Kyaw Lin
Jamoa kotibi Birma Tun Tun Aung

Futbolchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

0#0 pos. Futbolchi Tugʻulgan sanasi (yosh) Ishtiroki Gollari Klubi
18 1DA Kyaw Zin Phyo 1-fevral 1993-yil (1993-02-01) (30 yosh) 20 0  MYA Ayeywady
21 1DA Tun Nanda Oo 0 0  MYA Myawady
1 1DA Pyae Phyo Thu 21-oktyabr 2002-yil (2002-10-21) (20 yosh) 1 0 biriktirilmagan
2 2HM Nyein Chan 2-iyun 1991-yil (1991-06-02) (31 yosh) 7 0  MYA Shan United
3 2HM Zaw Ye Tun 28-iyun 1994-yil (1994-06-28) (28 yosh) 10 0  MYA Yadanarbon
4 2HM David Htan 13-may 1988-yil (1988-05-13) (34 yosh) 69 4  MYA Shan United
5 2HM Win Moe Kyaw 9-oktyabr 1996-yil (1996-10-09) (26 yosh) 10 0  MYA Hanthawaddy United
17 2HM Hein Phyo Win 19-sentyabr 1998-yil (1998-09-19) (24 yosh) 4 0  MYA Shan United
23 2HM Aung Naing Win 1-iyun 1997-yil (1997-06-01) (25 yosh) 1 0  MYA Ayeyawady United
22 2HM Soe Moe Kyaw 23-mart 1999-yil (1999-03-23) (24 yosh) 3 0  MYA Yangon United
12 2HM Kyaw Zin Lwin 4-yanvar 1993-yil (1993-01-04) (30 yosh) 19 0  MYA Shan United
15 2HM Ye Min Thu 18-fevral 1998-yil (1998-02-18) (25 yosh) 19 0  MYA Shan United
6 3YH Hlaing Bo Bo 8-iyul 1996-yil (1996-07-08) (26 yosh) 38 6  MYA Yadanarbon
14 3YH Lwin Moe Aung 10-dekabr 1999-yil (1999-12-10) (23 yosh) 19 0  MYA Yangon United
19 3YH Yan Naing Oo 31-mart 1996-yil (1996-03-31) (27 yosh) 29 1  MYA Yangon United
11 3YH Maung Maung Lwin 18-iyun 1995-yil (1995-06-18) (27 yosh) 44 6  THA Lamphun Warriors
8 3YH Htet Phyo Wai 21-yanvar 2000-yil (2000-01-21) (23 yosh) 13 3  MYA Shan United
16 3YH Myat Kaung Khant 15-iyul 2000-yil (2000-07-15) (22 yosh) 6 1  MYA Yadanarbon
20 3YH Suan Lam Mang 28-iyul 1994-yil (1994-07-28) (28 yosh) 33 6  THA Navy
13 3YH Zaw Win Thein  MYA Rakhine United
9 4HJ Than Paing 6-dekabr 1996-yil (1996-12-06) (26 yosh) 28 1  MYA Shan United
10 4HJ Win Naing Tun 3-may 2000-yil (2000-05-03) (22 yosh) 6 0  MYA Yangon United
7 4HJ Aung Kaung Mann 18-fevral 1998-yil (1998-02-18) (25 yosh) 4 0  THA Udon Thani

Oʻzaro rekord[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamoa Konfederatsiya Pld G' D M GF GA GD
 Bahrayn AFC 4 1 0 3 6 11 −5
 Bangladesh AFC 11 6 1 4 24 13 +11
 Bruney AFC 8 7 0 1 28 5 +23
 Boliviya CONMEBOL 1 0 0 1 0 3 −3
 Kambodja AFC 21 16 1 4 59 16 +43
 Xitoy AFC 9 2 0 7 4 28 –24
 Xitoy Taypeyi AFC 7 1 4 2 9 10 −1
 Guam AFC 1 1 0 0 5 0 +5
 Hindiston AFC 21 8 4 9 40 30 +10
 Indoneziya AFC 42 17 9 17 65 73 −8
 Eron AFC 5 2 0 3 4 7 −3
 Iroq AFC 4 0 0 4 1 13 −12
 Isroil UEFA 2 1 0 1 1 3 −2
 Yaponiya AFC 11 1 3 7 7 27 −20
 Shimoliy Koreya AFC 5 0 1 4 2 15 −13
 Janubiy Koreya AFC 34 8 9 17 19 44 −25
 Kuvayt AFC 6 2 0 4 8 21 −17
 Qirgʻiziston AFC 3 0 1 2 3 8 −5
 Laos AFC 17 14 3 0 53 9 +44
 Livan AFC 2 0 1 1 1 3 −2
 Lesoto CAF 1 1 0 0 1 0 +1
 Makao AFC 3 3 0 0 9 0 +9
 Malayziya AFC 54 21 10 23 72 90 −18
 Maldivalar AFC 4 4 0 0 12 4 +8
 Moʻgʻuliston AFC 4 2 0 2 4 2 +2
 Marokash CAF 1 0 1 0 2 2 0
   Nepal AFC 3 3 0 0 9 0 +9
 Yangi Zelandiya OFC 3 0 2 1 2 4 −2
 Ummon AFC 3 0 0 3 0 8 −8
 Pokiston AFC 8 3 2 3 13 10 +3
 Falastin AFC 3 1 0 2 5 6 −1
 Filippin AFC 15 9 4 2 34 12 +26
 Qatar AFC 1 0 1 0 2 2 0
 Rossiya^ UEFA 1 0 0 1 0 1 −1
 Singapur AFC 40 15 8 17 83 62 +21
 Shri-Lanka AFC 8 7 0 1 25 10 +15
 Tojikiston AFC 3 1 0 2 4 7 −3
 Tailand AFC 48 14 14 20 62 89 −31
 Sharqiy Timor AFC 2 2 0 0 6 0 +6
 Turkmaniston AFC 1 0 0 1 1 2 −1
 BAA AFC 1 0 0 1 0 2 −2
 Vyetnam^^ AFC 25 11 3 11 35 49 −14
Total

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Myanmar matches, ratings and points exchanged“. World Football Elo Ratings: Myanmar. Qaraldi: 24-noyabr 2016-yil.
  2. FIFA.com „Member Association - Myanmar - FIFA.com“ (en-GB). www.fifa.com. 12-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12-may 2020-yil.
  3. Dhaka Tribune“ (13-may 2021-yil).
  4. „Japan beats Myanmar 10-0 after protests on and off pitch“.
  5. „Archived copy“. 7-iyun 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 10-dekabr 2015-yil.
  6. „MFF signs sponsorship contract with Warrix Sports Companyn“ (6-noyabr 2018-yil).

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]