Xitoy milliy futbol terma jamoasi

Xitoy milliy futbol terma jamoasi
Tahallusi	龙之队; (Buyuk devor)
Assotsiatsiya	Xitoy futbol ; assotsiatsiyasi (CFA)
Konfederatsiya	AFC
Sub-konfederatsiya	EAFF
Bosh murabbiy	Li Xiaopeng
Sardor	Wu Xi
Eng koʻp oʻynagan futbolchi	Li Weifeng (112)
Eng yaxshi toʻpurar	Hao Haidong (41)
Uy stadioni	Milliy stadion (Pekin)
FIFA kodi	CHN
Birinchi forma	Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi	90 ▬ (19 December 2024)
Eng yuqori	37 (Dekabr 1998)
Eng past	109 (Mart 2013)
Birinchi xalqaro oʻyin
	Filippin 2–1 China ; (Manila, Filippin; 1-fevral 1913)
Eng yirik gʻalaba
	Xitoy 19–0 Guam ; (Ho Chi Minh, Vietnam; 26 Yanvar 2000)
Eng yirik magʻlubiyat
	Braziliya 8–0 Xitoy ; (Recife, Braziliya; 10 Sentabr 2012)

Xitoy milliy futbol terma jamoasi (xitoycha: 中国国家足球队) – xalqaro futbol musobaqalarida Xitoy sharafini himoya qiluvchi jamoa hisoblanadi. Boshqaruv organi – Xitoy Xalq Respublikasi futbol assotsiatsiyasi.

Tarixi

Xitoy futbol assotsiatsiyasi 1924-yilda tashkil etilgan va 1931-yilda FIFAga qabul qilingan. Xitoy 1949-yilda Xitoy Respublikasi va Xitoy Xalq Respublikasiga ajratilgan. 1955-yilga kelib ushbu mamlakat oʻzining Xitoy futbol assotsiatsiyasini tashkil etadi va 1979-yilda FIFAga aʼzo boʻladi. 1984- va 2004-yillarda XXR Osiyo kubogida ikkinchi oʻrinni egallagan. Makao va Gonkongga qaytib kelgan terma jamoa aʼzolari „Gongkong (Xitoy)“ va „Makao (Xitoy)“ nomi ostida barcha futbol turnirlarda ishtirok eta boshlaydi.

Xitoyda futbol ancha mashhur va milliy terma jamoaning muvaffaqiyati milliy gʻururi hisoblanadi.

Statistik maʼlumotlarga koʻra, Xitoyda 2002-yilgi jahon chempionatida milliy terma jamoaning chiqishlarini 300 millionga yaqin odam tomosha qilgan. Chempionat oldidan mamlakatda 170 millionga yaqin yangi televizor sotilgan. 250 milliondan ortiq odam 2004-yilgi Osiyo Kubogi finalini tomosha qilgan. Ushbu jonli efir Xitoy Xalq Respublikasi telekoʻrsatuvlari tarixidagi eng yirik voqea sifatida tarixga muhrlangan^[3].

Futbol bo ‘yicha jahon chempionati

1930-yildan 1954-yilgacha – ishtirok etmagan;
1958-yil – saralash bosqichidan oʻta olmagan;
1962-yildan 1978-yilgacha – ishtirok etmagan;
1982-yildan 1998-yilgacha – malakaga ega boʻlmagan;
2002-yil – guruh bosqichi;
2006-yildan 2022-yilgacha – saralashdan oʻta olmagan.
2002-yilgi futbol bo ‘yicha jahon chempionatida jamoa barcha oʻyinlarda magʻlub boʻlib, birorta ham gol urmagan boʻlsa-da, turnirga yoʻllanma olganining oʻzi Xitoy futboli uchun muhim voqea sifatida qayt etilgan.

Osiyo kubogi

1956-yildan 1972-yilgacha – ishtirok etmagan;
1997-yil – 3-oʻrin;
1980-yil – guruh bosqichi;
1984-yil – 2-oʻrin;
1988-yil – 4-oʻrin;
1992-yil – 3-oʻrin;
1996-yil – chorak final;
2000-yil – 4-oʻrin;
2004-yil – 2-oʻrin;
2007-yil – guruh bosqichi;
2011-yil – guruh bosqichi;
2015-yil – chorak final;
2019-yil – chorak final;
2023-yil – mezbon boʻladi.

Sharqiy Osiyo chempionati

1990-yil – 2-oʻrin;
1992-yil – 4-oʻrin;
1995-yil – 4-oʻrin;
1998-yil – 2-oʻrin;
2003-yil – 3-oʻrin;
2005-yil – 1-oʻrin;
2008-yil – 3-oʻrin;
2010-yil – 1-oʻrin;
2013-yil – 2-oʻrin;
2015-yil – 2-oʻrin;
2017-yil – 3-oʻrin.

Jamoa tarkibi

Bosh murabbiy Li Syaopeng tomonidan JCh-2022 saralash oʻyinlarida Yaponiya (2022-yil 27-yanvar) va Vyetnam (2022-yil 1-fevral)ga qarshi uchrashuvda ishtirok etish uchun quyidagi futbolchilar maydonga tushirilgan.

2022-yil 22-iyul holatiga ko ‘ra oʻyinlar va gollar:

№	Poz.	Futbolchi	Tugʻilgan sanasi (yosh)	Ishtiroki	Gollari	Klubi
1	1DR	Han Jiaqi	3-iyul 1999-yil (1999-07-03) (25 yosh)	2	0	CHN Guanchjou siti
12	1DR	Peng Peng	24-noyabr 2000-yil (2000-11-24) (24 yosh)	0	0	CHN Kunshan
25	1DR	Huang Zihao	9-iyun 2001-yil (2001-06-09) (24 yosh)	0	0	CHN Nanjing Siti

2	2HM	Yeljan Shinar	6-iyun 1999-yil (1999-06-06) (26 yosh)	0	0	CHN Shenjen
3	2HM	Wu Shaocong	20-mart 2000-yil (2000-03-20) (25 yosh)	1	0	CHN Guanchjou
4	2HM	Jiang Shenglong	24-dekabr 2000-yil (2000-12-24) (24 yosh)	1	0	CHN Shanghai Shenhua
5	2HM	Zhu Chenjie	23-avgust 2000-yil (2000-08-23) (24 yosh)	16	1	CHN Shanghai Shenhua
6	2HM	Jiang Guangtai	27-may 1994-yil (1994-05-27) (31 yosh)	13	0	CHN Guanchjou
16	2HM	Wen Jiabao	2-yanvar 1999-yil (1999-01-02) (26 yosh)	2	0	CHN Shanghai Shenhua
17	2HM	Xu Haofeng	27-yanvar 1999-yil (1999-01-27) (26 yosh)	2	0	CHN Shenzhen
18	2HM	He Yupeng	5-dekabr 1999-yil (1999-12-05) (25 yosh)	2	0	CHN Dalian Pro
23	2HM	Liang Shaowen	12-iyun 2002-yil (2002-06-12) (23 yosh)	0	0	CHN Beijing Guoan
24	2HM	Su Shihao	29-dekabr 1999-yil (1999-12-29) (25 yosh)	2	0	CHN Qingdao Yoshlar Oroli

7	3YH	Tao Qianglong	20-noyabr 2001-yil (2001-11-20) (23 yosh)	1	0	CHN Wuhan Uch shahar
8	3YH	Dai Wai Tsun	25-iyul 1999-yil (1999-07-25) (25 yosh)	6	0	CHN Shenjen
13	3YH	Xu Yue	10-noyabr 1999-yil (1999-11-10) (25 yosh)	2	0	CHN Shenjen
14	3YH	Chen Guokang	23-yanvar 1999-yil (1999-01-23) (26 yosh)	2	0	CHN Meizhou Hakka
15	3YH	Dilyimit Tudi	25-fevral 1999-yil (1999-02-25) (26 yosh)	1	0	CHN Changchun Yatai
19		Huang Jiahui	7-oktyabr 2000-yil (2000-10-07) (24 yosh)	2	0	CHN Dalian Pro
21	3YH	Yao Xuchen	11-sentyabr 1999-yil (1999-09-11) (25 yosh)	0	0	CHN Hebei
26	3YH	Liu Ruofan	28-yanvar 1999-yil (1999-01-28) (26 yosh)	0	0	CHN Shanghai Shenhua

11	4HJ	Tan Long	1-aprel 1988-yil (1988-04-01) (37 yosh)	9	1	CHN Changchun Yatai
20	4HJ	Fang Hao	3-yanvar 2000-yil (2000-01-03) (25 yosh)	2	0	CHN Shandong Taishan
22	4HJ	Liu Zhurun	6-oktyabr 2001-yil (2001-10-06) (23 yosh)	2	0	CHN Shanghai Port

Statistika

2022-yil 22-mart holatiga koʻra, milliy terma jamoada eng koʻp oʻyin oʻtkazgan oʻnta oʻyinchi^[4]:

Koʻpchilik koʻrinishlar

Daraja	Toʻliq nomi	Matchlar	Gollar	Karyera
1	Li Weifeng	112	14	1998–2011
2	Gao Lin	109	22	2005–2019
3	Zheng Zhi	108	15	2002–2019
4	Hao Haidong	106	41	1992–2004
4	Fan Zhiyi	106	17	1992–2002
6	Li Tie	92	6	1997–2010
6	Zhang Linpeng	92	5	2009–h.v.
8	Hao Junmin	90	12	2005–h.v
9	Zhao Xuri	87	2	2003–2019
10	Ma Mingyu	86	12	1996–2002
10	Li Ming	86	8	1992–2004

Eng yaxshi toʻpurarlar

Daraja	Toʻliq nomi	Gollar	Matchlar	Nisbat	Karyera
1	Hao Haidong	41	106	0.39	1992–2004
2	Yang Xu	28	54	0.53	2009–h.v
3	Su Maozhen	27	53	0.51	1994–2002
3	Wu Lei	27	79	0.35	2010–h.v
5	Li Jinyu	24	70	0.34	1997–2008
6	Gao Lin	22	109	0.2	2005–2019
7	Ma Lin	21	45	0.47	1985–1990
8	Liu Haiguang	20	57	0.35	1983–1990
8	Li Bing	20	65	0.31	1992–2001
10	Zhao Dayu	19	29	0.66	1982–1986
10	Yu Dabao	19	65	0.3	2010–h.v

Manbalar

↑ „The FIFA/Coca-Cola Men's World Ranking“. FIFA (2024-yil 19-dekabr). Qaraldi: 2024-yil 19-dekabr.
↑ „China matches, ratings and points exchanged“. World Football Elo Ratings: China. Qaraldi: 18-noyabr 2014-yil.
↑ „Asian Cup final smashes viewing records“. The AFC (18-oktabr 2007-yil). Qaraldi: 7-iyun 2011-yil.
↑ Roberto Mamrud. „China – Record International Players“. Qaraldi: 9-avgust 2013-yil.

Havolalar

Kitayskaya futbolnaya assotsiatsiya
Sbornaya KNR na sayte FIFA (Wayback Machine saytida 11-dekabr 2017-yil sanasida arxivlangan)^(ingl.)
Vse matchi sbornoy Kitaya s 1913 goda^(rus.)
Istoricheskiy reyting sbornix AFK (1938—2015)^(rus.)

[FIFA_World_Rankings-1] „The FIFA/Coca-Cola Men's World Ranking“. FIFA (2024-yil 19-dekabr). Qaraldi: 2024-yil 19-dekabr.

[2] „China matches, ratings and points exchanged“. World Football Elo Ratings: China. Qaraldi: 18-noyabr 2014-yil.

[3] „Asian Cup final smashes viewing records“. The AFC (18-oktabr 2007-yil). Qaraldi: 7-iyun 2011-yil.

[rsssf_china_player_stats-4] Roberto Mamrud. „China – Record International Players“. Qaraldi: 9-avgust 2013-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]