Kontent qismiga oʻtish

Filippin milliy futbol terma jamoasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Filippin milliy futbol terma jamoasi
Logo_of_Philippine_Football_Federation
Logo_of_Philippine_Football_Federation
Tahallusi Azkals (Koʻcha itlari)
Assotsiatsiya Filippin futbol federatsiyasi (PFF)
Konfederatsiya AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya SAFF (Janubiy Osiyo)
Bosh murabbiy  USA Thomas Dooley
Sardor Neil Etheridge[1]
Eng koʻp oʻynagan futbolchi Phil Younghusband (108)
Eng yaxshi toʻpurar Phil Younghusband (52)
Uy stadioni Rizal Memorial Stadium
forma
Birinchi forma
forma
Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi 131↓ 1 Iyun 2022,
Eng yuqori 111 (May 2018,)
Eng past 195 (Sentabr - Oktabr 2006,)
Birinchi xalqaro oʻyin
 Filippin 2-1 Xitoy Taypeyi bayrogʻi Xitoy Taypeyi
(Manila, Filippin; Fevral 1, 1913)
Eng yirik gʻalaba
 JPN 2-15  PHI
(Tokio, Yaponiya; May 10, 1917)[2]
Eng yirik magʻlubiyat
 JPN 15-0  PHI
(Tokio, Yaponiya; Sentabr 28, 1967)
Osiyo Kubogi
Ishtiroki 1 (Ilk marta 2019-yili)
Eng yaxshi natijasi Guruh bosqichi (2019)
OFK Chaqiruv kubogi
Ishtiroki 3 (Ilk marta 2006-yili)
Eng yaxshi natijasi Ikkinchi oʻrin (2014)
AFF Chempionati
Istiroki 11 (Ilk marta 1996-yili)
Eng yaxshi natijasi Yarim final (2010, 2012, 2014, 2018)

Filippin milliy futbol jamoasi (Filippin/Tagalog talaffuzi: Pambansang koponan ng futbol ng Pilipinas) – Filippin sharafini xalqaro futbolda himoya qiladi. Filippin futbol federatsiyasi tomonidan boshqariladi va 1913-yildan beri xalqaro oʻyinlarda ishtirok etib kelmqoda.

Ikkinchi Jahon urushidan oldin Filippin Uzoq Sharq chempionati oʻyinlarida Yaponiya va Xitoy Respublikasi bilan muntazam ravishda raqobatlashardi. Hozircha terma jamoa hech qachon FIFA Jahon chempionatiga yoʻllanmani qoʻlga kirita olmagan va faqat bir marta, yaʼni 2019-yilda OFK Osiyo kubogi yoʻllanmasini qoʻlga kiritgan. Ular 2014-yilgi OFK Chaqiruv kubogida finalda Falastinga magʻlub boʻlgach, ikkinchi oʻrinni egallagan[3].

Futbol eng ommabop sport turi boʻlgan Janubi-Sharqiy Osiyoning aksariyat qismidan farqli oʻlaroq, Filippindagi eng mashhur sport turlari basketbol va boks boʻlib, bu amerikancha hayotning taʼsiri hisoblanadi.

1910—1940-yillar: Dastlabki yillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Milliy terma jamoa 1930-yil Uzoq Sharq chempionati o'yinlari.

Filippin terma jamoasi ilk bor Uzoq Sharq chempionati oʻyinlarining futbol musobaqalarida ishtirok etgan. Birinchi ishtirok 1913-yilda, oxirgisi esa 1934-yilda boʻlib oʻtgan. Milliy terma jamoa oʻyinlarda muntazam ravishda Yaponiya, Xitoy va bir marta Gollandiya Sharqiy Hindistoni bilan toʻqnash keldi. Filippin birinchi turnirda Xitoy ustidan 2:1 hisobida gʻalaba qozondi. Paulino Alcantara boshchiligidagi Filippin Yaponiyani 15-2 hisobida magʻlub etdi[4][5][6].

1950—1990-yillar: Futbolning pasayishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1950-yillarda Filippin bir nechta jamoalar bilan oʻrtoqlik uchrashuvlarini oʻtkazdi, ammo milliy terma jamoa mablagʻ yetishmasligiga duch keldi va ommaviy axborot vositalarda deyarli yoritilmadi. Oʻsha paytda milliy terma jamoaga isteʼdodlar Xitoy-Filipin hamjamiyatidan yordam olgan Manila Futbol Ligasidan jalb qilingan. Milliy terma jamoaning 1958-yilda Tokioda boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlarida munosib oʻyin koʻrsatishi va u yerda Yaponiyani 1:0 hisobida magʻlubiyatga uchratgani yapon matbuoti tomonidan keng yoritildi[7].

1958-yildan keyin Filippin futbolida pasayish kuzatildi, bir qancha asosiy futbolchilar moliyaviy qiyinchiliklar tufayli terma jamoadan isteʼfoga chiqdi. Milliy terma jamoa futbolchilari Ed Ocampo va Eduardo Pacheko basketbolga oʻtishdi. Filippin Kongressi 3135-sonli Respublika qonunini qabul qildi, unda Filippin Havaskorlar Atletika Federatsiyasi nizomi qayta koʻrib chiqildi. Unda jamoalarda 40 foizdan ortiq xitoylik va chet ellik qoni boʻlgan boshqa oʻyinchilardan iborat boʻlmasligini belgilovchi 60-40 qoidasi mavjud edi[8].

1962-yili Jakartada boʻlib oʻtgan Osiyo oʻyinlarida terma jamoa yirik hisobda magʻlubiyatlarga uchradi. Malayziyadan 15:1 hisobidagi magʻlubiyat oʻsha paytdagi terma jamoaning eng yomon natijasi boʻlgan. Keyinchalik bu rekord 1967-yilda 1968-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari saralashida yangilandi (Yaponiyaga 15:0 hisobida magʻlub boʻlgan).

2006-yil sentabr oyida mamlakat FIFA Jahon reytingida 195-oʻringa tushib ketdi, bu tarixdagi eng past koʻrsatkichdir[9]. Yil oxiriga kelib, Filippin 2007-yilgi ASEAN futbol chempionati saralash bosqichida yaxshi natija koʻrsatib, umumiy 171-oʻringa koʻtarildi[10]. Ular ketma-ket uchta oʻyinda gʻalaba qozonishdi[11].

Milliy terma jamoa (koʻk libosda) Pxenyandagi Kim Il-Sung Stadiumda Shimoliy Koreyaga (qizil libosda) qarshi oʻyin. 2015-yilning 8-oktabr kuni boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha JCh-2018 saralash oʻyini golsiz durang bilan yakunlandi.
Parading Philippine national team players celebrating their win and thanking fans in attendance
Milliy terma jamoa futbolchilari 27-mart kuni Tojikiston ustidan 2:1 hisobidagi gʻalabadan soʻng, 2018

Filippin 2010-yilgi AFF chempionatiga Simon McMenemy boshqaruvida ishtirok etdi va yaxshi natijaga erishdi. Musobaqaga yoʻllanmani qoʻlga kiritishi kerak boʻlgan Laos bilan birga ikki jamoadan biri sifatida asosiy yoʻllanmani qoʻlga kiritgan Filippin birinchi marta guruh bosqichidan chiqdi, birorta ham magʻlubiyatga uchramadi va amaldagi chempion Vyetnamga qarshi oʻyinda gʻalabaga erishdi[12]. Keyinchalik ushbu oʻyin mahalliy filippinlik muxlislar tomonidan „Xanoy moʻjizasi“ deb atalgan[13][14]. Pley-off bosqichida ular AFF standartlariga javob beradigan stadion yoʻqligi sababli Jakartada Indoneziyaga qarshi oʻzlarining belgilangan uy va safar oʻyinlarini oʻtkazishlariga toʻgʻri keldi. Filippin ikkala oʻyinda ham magʻlub boʻldi.

Osiyo Kubogidagi nisbatan muvaffaqiyatli debyutidan soʻng, Filippin 2022-yilgi FIFA Jahon chempionati saralashida oʻz ishtirokini boshladi. Guruh bosqichida Suriya, Xitoy, Guam va Maldiv orollari terma jamoalari bilan oʻyinlar oʻtkazdi. Dastlabki oʻyinda Azkalllar oʻz uyida Suriya bilan toʻqnash keldi va 5:2 hisobida magʻlub boʻldi[15].

Milliy terma jamoa muxlislari Germaniyada SV Darmshtadt 98ga qarshi oʻrtoqlik uchrashuvida.
2011-yil 24-iyun

Baʼzi muxlislar milliy terma jamoani qoʻllab-quvvatlash uchun oʻzlarini fan klublar tashkil qilishdi, ulardan biri 2011-yilda tashkil etilgan Ultras Filipinas[16][17].

Jamoa formasini ishlab chiqaruvchi kompaniyalar
Kompaniya Sana
 GER Puma 1996
 GER Adidas 1996
 JPN Mizuno 2008-2012
 PHI LGR 2012
 GER Puma 2012-2015
 PHI LGR 2015-2021
 ESP Kelme 2021-hozir

Anʼanaviy uy libosi Fransiya terma jamoasiga oʻxshaydi; koʻk trikotaj, oq kalta va qizil paypoq[18]. Biroq, soʻnggi paytlarda uy va mehmon liboslari butunlay koʻk, toʻliq qizil yoki oq rangdan foydalanmoqda[19]. Milliy terma jamoaning hozirgi liboslarini yetkazib beruvchi mahalliy firma LGR Sportswear hisoblanadi. Germaniyaning Adidas va Puma kompaniyalari, shuningdek, Yaponiyaning Mizuno kompaniyasi oʻtmishda jamoa uchun liboslar taqdim etgan.

Puma 1996-yilgi Osiyo kubogi saralash bosqichida milliy terma jamoaning rasmiy homiysi boʻlgan[20]. Oʻsha yilning oxirida Adidas bu rolni oʻz zimmasiga oldi va 1996-yilgi Tiger Cup musobaqasida qatnashgan jamoani toʻplam bilan taʼminladi[21].

2008-yil mart oyidan boshlab uch yil davomida Mizuno jamoaning rasmiy liboslarini yetkazib beruvchisi boʻlib xizmat qildi. Shuningdek, u milliy federatsiyaga asosiy rivojlanish dasturida yordam berdi[22][23]. 2012-yilning 4-iyunida Puma oʻrniga milliy terma jamoa homiyligini Mizuno boʻldi[24].

Filippin terma jamoasining dastlabki yillarida ular uy uchrashuvlarini Manila karnaval maydonlarida oʻtkazishgan. 1934-yilga kelib stadion Rizal memorial sport majmuasiga aylandi[25]. Majmua ichida Rizal Memorial Track yoki Rizal Memorial Stadium deb nomlanuvchi 12 000 sigʻimli milliy stadion barpo etildi. Ochilganidan beri u 2015-yil may oyigacha Filippin terma jamoasining uy stadioni boʻlib kelgan, keyinchalik 25 000 oʻrinli Bulakandagi stadion terma jamoaning uyi stadioni boʻlgan[26].

Milliy jamoa, shuningdek, Sebu Siti shahridagi Sebu Siti Sport markazida[27] va Iloilo shtatidagi Barotac Nuevo Plaza maydonida rasmiy xalqaro oʻyinlar oʻtkazdi[28].

Filippin milliy futbol jamoasining uy stadionlari
Tasvir Stadion Sigʻim Joylashuv Oxirgi oʻyin
Philippine Sports Stadium 20,000 Santa Maria, Bulacan v   THA
(Noyabr 25, 2016; 2016-yil AFF chempionati)
Rizal Memorial Stadium 12,873 Manila v   TJK
(Mart 27, 2018; AFC Osiyo Kubogi-2019 saralash)
Panaad Stadium 9,825 Bacolod v   CHN
(Oktabr 15, 2019; FIFA Jahon chempionati saralash)
Cebu City Sports Center Cebu City v   MAS
(Aprel 27, 2014; Oʻrtoqlik uchrashuvi)
Quirino Stadium 5,000 Bantay, Ilocos Sur v   AUS Perth Glory FC
(Iyun 26, 2016; Oʻrtoqlik uchrashuvi)

Oxirgi 12 oydagi oʻyinlar va kelajakda rejalashtirilgan oʻyinlar

  G'alaba   Durang   Mag'lubiyat

8-dekabr, 2021-yil(2021-12-08) 2020-yil AFF Ch. Grp. A  PHI 1-2  SIN Kallang, Singapur
20:30 UTC+8
Report (AFFSZ)
Report (AFF)
Stadion: National Stadium
23-mart, 2022-yil(2022-03-23) 2022 FAS Tri-Nations Series  PHI 0-2  MAS Kallang, Singapur
20:00 UTC+8
Stadion: National Stadium
8-iyun, 2022-yil(2022-06-08) 2023 ACQ R3  PHI 0-0  YEM Ulan-Bator, Mongoliya
12:30 UTC+8 Report Stadion: MFF Football Centre
Tomoshabin: 25
Hakam: Kim Dae-yong (Janubiy Koreya)
11-iyun, 2022-yil(2022-06-11) 2023 ACQ R3  MNG 0-1  PHI Ulan-Bator, Mongoliya
12:30 UTC+8 Report
Stadion: MFF Football Centre
Tomoshabin: 1,287
Hakam: Chen Hsin-chuan (Xitoy Taypeyi)
14-iyun, 2022-yil(2022-06-14) 2023 ACQ R3  PLE 4-0  PHI Ulan-Bator, Mongoliya
12:30 UTC+8
Report Stadion: MFF Football Centre
Tomoshabin: 92
Hakam: Mooud Bonyadifard (Eron)

Hozirgi texnik xodimlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Pozitsiya Ismi-sharif Mnb.
Bosh murabbiy  USA Thomas Dooley [29]
Yordamchi murabbiy  PHI Nate Burkey [30]
Darvozabonlar murabbiyi  ENG Scott Bevan
Fizioterapevt  PHI Joselle Dumlao [31]
Massajchi  PHI Kevin Versoza
Massajchi  PHI Manny Ferrer
Pozitsiya Ism-sharif Mnb.
Delegatsiya rahbari  PHI Dan Palami
Jamoa menejeri  PHI Ernest Nierras
Maʼmuriy menejer  PHI Anna Katrina Liscano
Xavfsizlik xodimi  PHI Josef Malinay
OAV xodimi  PHI Cedelf Tupas
Ommaviy axborot vositalari boʻyicha mutaxassis yordamchisi  PHI Noel Mikhail Gerard De Guzman
Uskunalar menejeri  PHI Chester Peliño

Murabbiylik tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Dionisio Calvo
Dionisio Calvo, jamoaning dastlabki murabbiylaridan biri

Terma jamoaning ilk bosh murabbiyi Dionisio Calvo boʻlgan. Milliy terma jamoani amerikalik, argentinalik, ingliz, nemis, shotland, ispan va shved millatiga mansub xorijlik murabbiylar boshqargan. Juan Cutillas jamoani toʻrtta ketma-ket (1969—1978, 1981—1984, 1996—2000 va 2008—2009) yillarda boshqargan.

Caretaker managers are listed in italics.
0#0 pos. Futbolchi Tugʻilgan sanasi (yosh) Ishtiroki Gollari Klubi
1 1DA Neil Etheridge (captain) 7-fevral 1990-yil (1990-02-07) (34 yosh) 70 0  ENG Birmingham City
15 1DA Anthony Pinthus 11-aprel 1998-yil (1998-04-11) (26 yosh) 0 0  PHI United City
16 1DA Kevin Ray Mendoza 29-sentyabr 1994-yil (1994-09-29) (30 yosh) 5 0  MAS Kuala Lumpur City
4 2HM Amani Aguinaldo 24-aprel 1995-yil (1995-04-24) (29 yosh) 46 0 unattached
5 2HM Jefferson Tabinas 7-avgust 1998-yil (1998-08-07) (26 yosh) 6 0  JPN Mito HollyHock
11 2HM Daisuke Sato 20-sentyabr 1994-yil (1994-09-20) (30 yosh) 54 3  IDN Persib Bandung
12 2HM Miguel Mendoza 3-fevral 1999-yil (1999-02-03) (25 yosh) 0 0 unattached
23 2HM Simone Rota 6-noyabr 1984-yil (1984-11-06) (40 yosh) 31 2  PHI Kaya-Iloilo
24 2HM Mar Diano 24-iyul 1997-yil (1997-07-24) (27 yosh) 1 0  PHI Kaya-Iloilo
2 3YH Jesus Melliza 20-aprel 1992-yil (1992-04-20) (32 yosh) 2 0  PHI Kaya-Iloilo
3 3YH Oliver Bias 15-iyun 2001-yil (2001-06-15) (23 yosh) 5 0  PHI ADT
6 3YH Sandro Reyes 29-mart 2003-yil (2003-03-29) (21 yosh) 4 0  PHI Kaya-Iloilo
7 3YH Mike Ott 2-mart 1995-yil (1995-03-02) (29 yosh) 31 3  PHI United City
8 3YH Manny Ott 6-may 1992-yil (1992-05-06) (32 yosh) 56 4  MAS Terengganu
13 3YH Dennis Villanueva 28-aprel 1992-yil (1992-04-28) (32 yosh) 15 0  THA Nakhon Ratchasima
14 3YH Oskari Kekkonen 24-sentyabr 1999-yil (1999-09-24) (25 yosh) 6 0  PHI Kaya-Iloilo
19 3YH Jesse Curran 26-iyul 1996-yil (1996-07-26) (28 yosh) 3 0  PHI Kaya-Iloilo
21 3YH Dylan De Bruycker 5-dekabr 1997-yil (1997-12-05) (27 yosh) 6 0  THA Nakhon Ratchasima
22 3YH Kenshiro Daniels 13-yanvar 1995-yil (1995-01-13) (29 yosh) 26 1  PHI United City
9 4HJ Bienvenido Marañón 15-may 1986-yil (1986-05-15) (38 yosh) 8 4  MAS Johor Darul Taʼzim
10 4HJ Gerrit Holtmann 25-mart 1995-yil (1995-03-25) (29 yosh) 2 1  GER VfL Bochum
17 4HJ OJ Porteria 9-may 1994-yil (1994-05-09) (30 yosh) 26 2  CAM Kirivong Sok Sen Chey
18 4HJ Patrick Reichelt 5-iyun 1988-yil (1988-06-05) (36 yosh) 73 12  THA PT Prachuap
20 4HJ Mark Hartmann 20-yanvar 1992-yil (1992-01-20) (32 yosh) 33 8  PHI United City

Oʻyinchilar rekordlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eng koʻp ishtirok

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Phil Younghusband Filippinning eng yaxshi toʻpurari va eng koʻp oʻyin oʻtkazgan futbolchisi.
Daraja Ism-sharif Ishtirok Gollar Karyera
1 Phil Younghusband 108 52 2006-2019
2 James Younghusband 98 12 2006-2019
3 Patrick Reichelt 75 12 2012-hozir
4 Chieffy Caligdong 71 16 2004-2013
5 Neil Etheridge 70 0 2008-hozir
6 Rob Gier 68 3 2009-2015
7 Misagh Bahadoran 60 8 2011-2018
8 Manny Ott 57 4 2010-hozir
9 Daisuke Sato 54 3 2014-hozir
10 Stephan Schröck 53 6 2011-hozir

Eng yaxshi toʻpurarlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Daraja Ism-sharif Gollar Ishtirok Nisbat Karyera
1 Phil Younghusband 52 108 0.48 2006-2019
2 Chieffy Caligdong 16 71 0.23 2004-2013
3 Ángel Guirado 13 46 0.28 2011-hozir
4 Patrick Reichelt 12 75 0.16 2012-hozir
James Younghusband 12 98 0.12 2006-2019
6 Ian Araneta 9 49 0.18 2002-2013
7 Mark Hartmann 8 33 0.24 2011-hozir
Misagh Bahadoran 8 60 0.13 2011-2018
9 Javier Patiño 7 19 0.37 2013-2019
Chris Greatwich 7 50 0.14 2004-2014

Musobaqalarda ishtirok

[tahrir | manbasini tahrirlash]

FIFA Jahon chempionati

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Filippin hech qachon futbol boʻyicha jahon chempionatiga chiqmagan. Milliy terma jamoa ilk bor 1950-yilgi FIFA Jahon chempionati saralash bosqichida ishtirok etgan,[49] biroq birorta ham oʻyin oʻtkazmasdan chiqib ketgan[50].

FIFA Jahon chempionati
Yil FIFA Jahon chempionati saralash
Bosqich Pld D M GF GA Round Pld D M GF GA
Urugvay 1930 dan  FRA 1938 Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi
 BRA 1950 Chiqib ketdi[51][51] Chiqib ketdi
  SUI 1954 to  CHI 1962 Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi
 England 1966 Kirish qabul qilinmadi[51] Kirish qabul qilinmadi
 MEX 1970 Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi
 GDR 1974 Chiqib ketdi[51] Chiqib ketdi
 ARG 1978 dan  USA 1994 Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi
 FRA 1998 Saralashdan oʻta olmadi Round 1 3 0 0 3 0 10
 KOR  JPN 2002 Round 1 6 0 1 5 2 29
 GER 2006 va  RSA 2010 Ishtirok etmadi Ishtirok etmadi
 BRA 2014 Saralashdan oʻta olmadi Round 2 4 1 1 2 6 6
 RUS 2018 Round 2 8 3 1 4 8 12
 QAT 2022 Round 2 8 3 2 3 12 11
 CAN  USA  MEX 2026 Saralashdan oʻta olmadi Saralashdan oʻta olmadi
Jami 0/22 - - - - - - 29 7 5 17 28 68
  1. Biantan, Jack „Dooley Wants Veteran Goalie Etheridge To Skipper Azkals“. Pinoy Football (1-iyun 2022-yil). Qaraldi: 2-iyun 2022-yil.
  2. Motoaki Inukai「日本代表公式記録集2008」(yaponcha) Yaponiya futbol assotsatsiyasip.206.
  3. „Why the Azkals' Asian Cup qualification matters to every Filipino“ (28-mart 2018-yil).
  4. Stokkermans, Karel „Far Eastern Games“. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Qaraldi: 24-mart 2015-yil.
  5. Thompson, Trevor. „HISTORY : EUROPE'S FIRST STAR WITH ASIAN ROOTS“. AFC Asian Cup 2015 (21-fevral 2014-yil). 25-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-iyul 2014-yil.
  6. „Tight race for medal glory between RP, Thailand“ (25-noyabr 2005-yil). Qaraldi: 29-mart 2015-yil.
  7. Ochoa, Francis; Duran, Janardan. „PH football renaissance feeding off Azkals' rise“ (25-yanvar 2011-yil). Qaraldi: 26-mart 2015-yil.
  8. Philippine Football: Its Past, Its Future. University of Asia and the Pacific, 2016 — 49–50-bet. ISBN 978-621-8002-29-6. 
  9. „FIFA – Philippines: World Ranking“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 2-iyul 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2010-yil.
  10. „Philippines on the up“. AseanFootball.org. ASEAN Football Federation (9-yanvar 2007-yil). Qaraldi: 25-avgust 2010-yil.
  11. „RP booters write one for books“ (reprint). Find Articles (21-noyabr 2006-yil). 9-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2010-yil.
  12. „Philippines stun defending champions“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (5-dekabr 2010-yil). 10-dekabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-fevral 2011-yil.
  13. Tupas, Cedelf. „PH eleven remembers the miracle of Hanoi“ (27-noyabr 2012-yil). Qaraldi: 31-mart 2015-yil.
  14. Gutierrez, Paul. „'AZKALS' seek morale support“. Journal Online (3-dekabr 2014-yil). 2-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-mart 2015-yil.
  15. „Syria drubs Azkals in World Cup qualifiers opener“ (5-sentabr 2019-yil). 2020-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 16-iyul.
  16. Sacamos, Karlo. „Kaholeros' dogged determination: Azkals' travelling fans make presence felt in enemy territory“. Sports Interactive Network Philippines (4-dekabr 2014-yil). Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  17. Smit, Hans and Jamlang, Jing (Hosts); Villaflor, Ysabel and Daniel, Xerxes (Guests). Kaholeros and Ultras Filipinas [Podcast]. Philippines: NMF Sports.
  18. Geraldes, Pablo Aro. „National Teams – Team Colors“. RSSSF. Qaraldi: 20-oktabr 2010-yil.
  19. Guerrero, Bob. „New Azkals shirt unveiled, plus other Football notes“. The Passionate Fan. Yahoo! Philippines (8-oktabr 2013-yil). 2-aprel 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-mart 2015-yil.
  20. „Puma continues support for football“ (27-yanvar 1996-yil). Qaraldi: 31-mart 2015-yil.
  21. Amigo, Ismael. „Filipinos face Singaporeans Today“ (7-sentabr 1996-yil). Qaraldi: 26-mart 2015-yil.
  22. „Philippines FA sign with Mizuno“. AseanFootball.org. ASEAN Football Federation (16-mart 2008-yil). Qaraldi: 6-may 2010-yil.
  23. „PFF, Mizuno sign P9-M contract“. Mizuno.ph. Mizuno Corporation Philippines (3-aprel 2008-yil). 31-yanvar 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-may 2010-yil.
  24. „New Philippines Away Kit 2012-2013- Azkals Puma Jersey 12–13“. Football Kit News (4-iyun 2012-yil). Qaraldi: 5-iyun 2012-yil.
  25. „Leisure – Trivia“ (filippincha). Abante (27-may 2007-yil). 15-iyul 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2010-yil.
  26. Tupas, Cedelf. Impressed by turnout, PFF sends Azkals back to Panaad. Philippine Daily Inquirer (8-mart 2017-yil).
  27. Alison, Mars. „Historic Azkals-Lions friendly introduces sons of Cebu to local football fans“. Philippine Daily Inquirer. Cebu Daily News (18-noyabr 2012-yil). Qaraldi: 26-mart 2015-yil.
  28. „Philippines Fail to Qualify for AFC Challenge Cup“. lloilo City: ASEAN Football Federation (18-may 2008-yil). Qaraldi: 26-mart 2015-yil.
  29. „Thomas Dooley Returns As Azkals Head Coach“. Philippine Football Federation (25-may 2022-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  30. „Philippines MNT Squad For AFC Asian Cup 2023 Qualifiers“. Philippine Football Federation (6-iyun 2022-yil). Qaraldi: 6-iyun 2022-yil.
  31. „Philippines (Team Registration)“. ASEAN Football Federation. Qaraldi: 22-may 2022-yil.
  32. [value&title=&items_per_page=24&page=1 „DLSAA Sports Hall of Fame Awardees“]. „During the Third Asian Games in Tokyo in 1958, he coached the Philippine National Football Team defeating Japan before 60,000 spectators at the National Stadium, and placing 6th among 14 participating Asian nations.“.
  33. Japa, Raffy. „Elizalde to the rescue“ (26-mart 1987-yil), s. 8. Qaraldi: 29-aprel 2015-yil. „Alberto Honasan has been designate coach of the team“.
  34. „Fegidero uses old magic on Malaysia“ (13-may 1993-yil). Qaraldi: 26-mart 2015-yil. „"We lack serious games which can only be attained in overseas tournament", said head coach Mariano Araneta“.
  35. Saaid, Hamdan. „ASEAN Football Federation Championship - Details“. RSSSF (19-iyul 2007-yil).
  36. „Brit takes Philippines role“. skysports.com (12-noyabr 2009-yil).
  37. „Simon McMenemy is the new PHL national team head coach“. Filipino Football (28-avgust 2010-yil). Qaraldi: 8-dekabr 2010-yil.
  38. Tupas, Jeffrey M.. „PFF approves hiring of German coach for Azkals“. Inquirer.net. Philippine Daily Inquirer Inc. (9-yanvar 2011-yil). 12-yanvar 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 11-yanvar 2011-yil.
  39. Teng Kiat. „Philippines appoint Dooley as new coach“. Goal.com (7-fevral 2014-yil). Qaraldi: 7-fevral 2014-yil.
  40. Christian Jacinto.. „New Philippine coach Terry Butcher says he wants Azkals to win 'with finesse and skill'“. Sports Interactive Network Philippines (14-iyun 2018-yil). Qaraldi: 14-iyun 2018-yil.
  41. „Irish coach joins Azkals coaching staff as senior football adviser“. Rappler (14-iyun 2018-yil). Qaraldi: 15-iyun 2018-yil.
  42. „Scott Cooper takes role as Azkals senior adviser, set to work hand in hand with Butcher“. Spin PH (14-iyun 2018-yil). 15-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 15-iyun 2018-yil.[sayt ishlamaydi]
  43. „Sven-Goran Eriksson: Ex-England manager named Philippines boss“. BBC Sport (27-oktabr 2018-yil). 28-oktabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-oktabr 2018-yil.
  44. „Football: Stephan Schröck, Daisuke Sato lead Azkals in PH-China friendly“ (5-iyun 2019-yil). Qaraldi: 5-iyun 2018-yil.
  45. https://www.dugout.ph/vets-youngster-to-flag-azkals[sayt ishlamaydi] [sayt ishlamaydi]
  46. Averilla, Earl. „A significant step: Sven-Goran Eriksson's appointment as new Azkals head coach“. Fox Sports Asia. 2018-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-oktabr 2018-yil.
  47. „No time to relax as Azkals draw opening bye“. Manila Bulletin (5-dekabr 2021-yil). Qaraldi: 7-dekabr 2021-yil. „English coach Stewart Hall, appointed to call the shots for the Azkals..." / "...Hall will handle the squad with coach Scott Cooper still part of the staff.“.
  48. del Carmen, Lorenzo. „Thomas Dooley returns as Azkals coach“. Tiebreaker Times (25-may 2022-yil). Qaraldi: 25-may 2022-yil.
  49. „Filipinos To Enter World Soccer C'sbips“. Morning Tribune (1-sentabr 1948-yil), s. 15. Qaraldi: 21-noyabr 2020-yil.
  50. „Philippines Quit“. Malaya Tribune. Reuters (10-may 1949-yil), s. 10. Qaraldi: 21-noyabr 2020-yil.
  51. 51,0 51,1 51,2 51,3 „History of the FIFA World Cup Preliminary Competition (by year)“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 2011-yil 17-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 8-may.