Moʻgʻuliston milliy futbol terma jamoasi

**Mo'g'uliston milliy futbol terma jamoasi**
Tahallusi	Khökh Chononuud; Blue Wolves (Koʻk boʻrilar)
Assotsiatsiya	Mo'g'uliston futbol federatsiyasi (MFF)
Konfederatsiya	AFC (OSIYO)
Sub-konfederatsiya	EAFF (Sharqiy Osiyo)
Bosh murabbiy	JPN Ichiro Otsuka
Sardor	Tsend-Ayush Khurelbaatar
Eng koʻp oʻynagan futbolchi	Tsend-Ayuush Khürelbaatar (37)
Eng yaxshi toʻpurar	Lümbengarav Donorov ; Naranbold Nyam-Osor (8)
Uy stadioni	MFF Football Centre
Birinchi forma	Ikkinchi forma
FIFA Reytingi
Hozirgi	184 ↑ 2 Iyun 2022,
Eng yuqori	160 (Avgust 2011,)
Eng past	205 (Iyul 2015,)
Birinchi xalqaro oʻyin
	Japan 12-0 MGL ; (Changchun, Manjuriya; 10 Avgust 1942)
Eng yirik gʻalaba
	MGL 9-0 Shimoliy Mariana Orollari ; (Ulan-Bator, Mongoliya; 4 Sentabr 2018)
Eng yirik magʻlubiyat
	UZB 15-0 MGL ; (Chiangmay, Tailand; 5 Dekabr 1998)
OFK Birdamlik kubogi
Ishtiroki	1 (Ilk marta 2016-yili)
Eng yaxshi natijasi	Guruh bosqichi (2016)
EAFF E-1 Futbol Chempionati
Ishtiroki	7 (Ilk marta 2003-yili)
Eng yaxshi natijasi	7th (2019)
Osiyo o'yinlari
Istiroki	1 (Ilk marta 1998-yili)
Eng yaxshi natijasi	Guruh bosqichi (1998)

Moʻgʻuliston milliy futbol jamoasi (moʻgʻulcha: Mongolyn khölbömbögiin ündesnii shigshee bag) Moʻgʻulistonni xalqaro futbolda ifodalaydi va Moʻgʻuliston Futbol Federatsiyasi tomonidan nazorat qilinadi.

1959-yilda tashkil etilgan assotsiatsiya 1960-1998-yillarda faol boʻlmagan, oʻshanda jamoa xalqaro oʻyinlarda qatnashmagan. Moʻgʻuliston futbol federatsiyasi Osiyo futbol konfederatsiyasi va Sharqiy Osiyo futbol federatsiyasining aʼzosi hisoblanadi. Jamoa hech qachon FIFA Jahon chempionatida ishtirok etmagan va jamoa ishtirok etgan yagona yirik xalqaro turnirlar 2016-yilgi OFK Birdamlik kubogi va 1998-yilgi Osiyo o'yinlari boʻlib, ikkala musobaqada ham guruh bosqichidan oʻta olmadi.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moʻgʻulistonning birinchi xalqaro oʻyini 1942-yilda Manjuriyada boʻlib oʻtgan oʻyinda Yaponiyaga 12:0 hisobida magʻlub boʻlgan edi. 1960 va 1998-yillar oraligʻida FIFA aʼzoligiga qabul qilinishidan oldin hech qanday xalqaro oʻyin oʻtkazmagan.^[2] Moʻgʻulistonning ilk raqobatbardosh oʻyinlari 1998-yilgi Osiyo oʻyinlari saralashida boʻlib, unda Quvaytdan 11:0, Oʻzbekistondan esa 15:0 hisobida magʻlub boʻlgan.

Ular 2002-yilgi FIFA Jahon chempionati saralash bosqichida ishtirok etishdi, biroq Bangladesh bilan 2:2 hisobida durang oʻynagunga qadar beshta oʻyinda magʻlub boʻlishdi va bitta ochkoni qoʻlga kiritishdi. 2006-yilgi Jahon chempionati saralashida Moʻgʻuliston Maldiv orollariga qarshi qur’a tashlandi va birinchi oʻyindan keyin raqobatbardosh boʻlib, oʻz maydonida atigi 1:0 hisobida magʻlub boʻlgan boʻlsa-da, ikkinchi oʻyinda Maleda 12:0 hisobida magʻlub boʻldi va musobaqadan chiqib ketdi. JCh-2010 saralashining birinchi bosqichida Moʻgʻuliston Shimoliy Koreyaga umumiy hisobda 9:2 hisobida magʻlub boʻlgan boʻlsa, 4 yil oʻtib 2014-yilgi saralashda Moʻgʻuliston Myanmaga 2:1 hisobida magʻlub boʻlgandi. Keyin Moʻgʻuliston 2018-yilgi Jahon chempionati saralashida Sharqiy Timorga magʻlub boʻldi. Ammo, Sharqiy Timor qilgan xatolar tufayli ikkala jamoa ham keyingi bosqichga yoʻl ololmadi.

Moʻgʻuliston 2022-yilgi FIFA Jahon chempionati saralashida Bruneyni ikki oʻyin natijasiga koʻra 3:2 hisobida magʻlub etib, birinchi marta birinchi bosqich saralashidan oʻtishga muvaffaq boʻldi.^[3] Ikkinchi turda, 2021-yil 30-mart kuni Yaponiyadan 14:0 hisobidagi magʻlubiyatdan soʻng, ular bosh murabbiy Rastislav Božikni qoʻyib yuborishdi va Shuichi Maseni yangi bosh murabbiy qilib olishdi. 7-iyun kuni boʻlib oʻtgan navbatdagi oʻyinda Moʻgʻuliston terma jamoasi Qirgʻizistonni 1:0 hisobida magʻlub etishga muvaffaq boʻldi. Bu gʻalaba saralashida Markaziy Osiyo jamoasi va FIFA reytingida 100 talik oʻringa kirgan eng kuchli raqibga qarshi oʻz tarixidagi ilk gʻalabasi edi.

EAFFda faoliyat toʻxtatib turilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2011-yil yanvar oyida boʻlib oʻtgan OFK Kongressida ovoz berish natijalariga koʻra, Moʻgʻuliston Futbol Federatsiyasi 2014-yil mart oyida boʻlib oʻtadigan EAFFning navbatdagi Kongressigacha EAFFda har qanday faoliyat olib borishi toʻxtatildi.^[4] Ular EAFFning 7- Kongressi va 41 va 42-Ijroiya qoʻmitasi yigʻilishida federatsiyaga qaytadan qabul qilindi.^[5]

Jamoa imiji[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milliy sport stadioni MFF Futbol Markazi qurilgunga qadar Moʻgʻulistonning uy stadioni boʻlgan..^[6]

Taxalluslar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moʻgʻuliston terma jamoasini koʻpincha koʻk boʻrilar deb atashadi. Moviy boʻri turkiy va moʻgʻul xalqlarining ramzi boʻlib, moʻgʻullarning koʻk boʻri haqidagi afsonasidan kelib chiqqan. Jamoa shuningdek, moʻgʻul tilida „milliy jamoa“ deb tarjima qilingan „Shegshee“ nomi bilan ham tanilgan.^[7]

Toʻplamlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hozirda futbol boʻyicha Moʻgʻuliston milliy terma jamoasi oʻzining birinchi ranglari sifatida toʻliq oq rangli formadan, ikkinchi rang sifatida esa koʻk rangli formadan foydalanmoqda.

Uy stadioni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Moʻgʻuliston oʻz uy oʻyinlarini Ulan-Batordagi 5000 tomoshabinga moʻljallangan MFF Football Centre stadionida oʻtkazadi. Stadion sunʼiy oʻyin maydonchasiga ega.^[8]

Natijalar va oʻyinlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oxirgi 12 oydagi oʻyinlar va kelajakda rejalashtirilgan oʻyinlar

G'alaba Durang Mag'lubiyat

2022[tahrir | manbasini tahrirlash]

23 Mart O'rtoqlik uchrashuvi	LAO	1-0	MNG	Ventyan, Laos
18:00 GMT+7	C.Nalongsit 58'	Report		Stadium: New Laos National Stadium

29 Mart O'rtoqlik uchrashuvi	BAN	0-0	Moʻgʻuliston	Sylhet, Bangladesh
19:30		Report		Stadium: Sylhet District Stadium

8 Iyun 2023 ACQ R3	PLE	1-0	MNG	Ulan-Bator, Mongoliya
11:00	Dabbagh 85' (pen.)	Report		Stadium: MFF Football Centre Attendance: 1,828 Referee: Shukri Al Hanfosh (Saudiya Arabistoni)

11 Iyun 2023 ACQ R3	MNG	0-1	PHI	Ulan-Bator, Mongoliya
06:30		Report	Holtmann 90+3'	Stadium: MFF Football Centre Attendance: 1,287 Referee: Chen Hsin-chuan (Xitoy Taypeyi)

14 Iyun 2023 ACQ R3	YEM	0-2	MNG	Ulan-Bator, Mongoliya
11:00		Report	G. Ganbold 8', 53'	Stadium: MFF Football Centre Attendance: 1,567 Referee: Dayirbek Abdildaev (Qirgʻiziston)

Murabbiylar shtabi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lavozim	Ism-sharif
Texnik direktor	JPN Akio Terada
Jamoa menejeri	JPN Wataru Hirakawa
Bosh murabbiy	JPN Ichiro Otsuka
Yordamchi murabbiy	JPN Hirofumi Ito
Yordamchi murabbiy	JPN Toshikazu Kiyama
Darvozabonlar murabbiyi	JPN Nobuyuki Suzuki
Jamoa shifokori	JPN Tatsuhito Nara
Fizioterapevt	JPN Toshihiko Kira
OAV xodimi	JPN Sosuke Kurayami

Futbolchilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

pos.	Futbolchi	Tugʻilgan sanasi (yosh)	Ishtiroki	Gollari	Klubi
1DA	Saikhanchuluun Amarbayasgalan	28-avgust 1996-yil (1996-08-28) (27 yosh)	7	0	MNG FC Ulaanbaatar
1DA	Ariunbold Batsaikhan	3-aprel 1990-yil (1990-04-03) (33 yosh)	17	0	MNG Khaan Khuns-Erchim
1DA	Mönkh-Erdene Enkhtaivan	17-oktyabr 1995-yil (1995-10-17) (28 yosh)	15	0	MNG Athletic 220

2HM	Bilgüün Ganbold	12-aprel 1991-yil (1991-04-12) (32 yosh)	25	0	MNG Khaan Khuns-Erchim
2HM	Taivankhuu Khürelbaatar	16-fevral 1997-yil (1997-02-16) (26 yosh)	1	0	MNG Ulaanbaatar City
2HM	Davaadelger Oktabri	5-iyun 2000-yil (2000-06-05) (23 yosh)	3	0	MNG Deren
2HM	Mönkh-Orgil Orkhon	30-yanvar 1999-yil (1999-01-30) (24 yosh)	14	1	MNG Deren
2HM	Otgonbayar Oyunbaatar	3-sentyabr 1993-yil (1993-09-03) (30 yosh)	14	0	MNG Ulaanbaatar City
2HM	Oyunbold Oyuntuya	11-noyabr 2001-yil (2001-11-11) (22 yosh)	3	0	MNG SP Falcons
2HM	Bayartsengel Purevdorj	26-yanvar 1997-yil (1997-01-26) (26 yosh)	5	0	Free agent
2HM	Tömör-Ochir Tserendovdon	29-may 1991-yil (1991-05-29) (32 yosh)	5	0	MNG Deren
2HM	Dölgöön Tuvshinjargal	17-yanvar 2003-yil (2003-01-17) (20 yosh)	2	0	MNG Deren

3YH	Narmandakh Artag	9-mart 1997-yil (1997-03-09) (26 yosh)	18	3	MNG SP Falcons
3YH	Batmönkh Baljinnyam	10-dekabr 1999-yil (1999-12-10) (23 yosh)	1	0	MNG Deren
3YH	Ganbayar Ganbold	3-sentyabr 2000-yil (2000-09-03) (23 yosh)	6	2	SVK Komárno
3YH	Bat-Orgil Gerelt-Od	23-yanvar 2002-yil (2002-01-23) (21 yosh)	4	0	MNG FC Ulaanbaatar
3YH	Tsogt-Ochir Jargaltuyaa	21-aprel 1998-yil (1998-04-21) (25 yosh)	1	0	MNG FC Ulaanbaatar
3YH	Tsend-Ayuush Khürelbaatar	22-fevral 1990-yil (1990-02-22) (33 yosh)	37	1	MNG Tuv Buganuud
3YH	Uuganbayar Purevsuren	8-oktyabr 2001-yil (2001-10-08) (22 yosh)	3	0	MNG FC Ulaanbaatar
3YH	Mönkh-Erdengiin Tögöldör	8-may 1995-yil (1995-05-08) (28 yosh)	24	7	MNG Khaan Khuns-Erchim

4HJ	Nyam-Osor Naranbold	22-fevral 1992-yil (1992-02-22) (31 yosh)	29	8	MNG Tuv Buganuud
4HJ	Namsrai Baatartsogt	21-noyabr 1998-yil (1998-11-21) (25 yosh)	3	0	MNG Ulaanbaatar City

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Földesi, László. „International Goals of Mongolia“. RSSSF. Qaraldi: 12-yanvar 2011-yil.
↑ „Mongolian football takes a giant steppe“. FIFA.com. ^{[sayt ishlamaydi]}
↑ „Quintet through as Mongolia make history“. FIFA.
↑ EAFF. „Agenda and Decisions of 6th Ordinary Congress and 33rd and 34th Executive Committee Meeting“. EAFF. 6-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-mart 2011-yil.
↑ EAFF. „The 7th Ordinary Congress and 41st & 42nd Executive Committee Meeting“. EAFF. Qaraldi: 8-yanvar 2014-yil.
↑ Lim, Miakka „Azkals now in Mongolia, tired but in high spirits“. GMA Network. Qaraldi: 14-avgust 2016-yil.
↑ „Football (Soccer) Team Nicknames“. www.topendsports.com. Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.
↑ „Football Center MFF - Soccerway“. us.soccerway.com. Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

[rsssf_mongolia_goals-1] Földesi, László. „International Goals of Mongolia“. RSSSF. Qaraldi: 12-yanvar 2011-yil.

[2] „Mongolian football takes a giant steppe“. FIFA.com. ^{[sayt ishlamaydi]}

[3] „Quintet through as Mongolia make history“. FIFA.

[EAFF_suspend_Mongolia-4] EAFF. „Agenda and Decisions of 6th Ordinary Congress and 33rd and 34th Executive Committee Meeting“. EAFF. 6-fevral 2012-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-mart 2011-yil.

[Mongolia_Suspension_lifted-5] EAFF. „The 7th Ordinary Congress and 41st & 42nd Executive Committee Meeting“. EAFF. Qaraldi: 8-yanvar 2014-yil.

[Azkals_now_in_Mongolia-6] Lim, Miakka „Azkals now in Mongolia, tired but in high spirits“. GMA Network. Qaraldi: 14-avgust 2016-yil.

[7] „Football (Soccer) Team Nicknames“. www.topendsports.com. Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.

[8] „Football Center MFF - Soccerway“. us.soccerway.com. Qaraldi: 5-aprel 2022-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]