Koʻkshetau
| Koʻkshetau qoz. Көкшетау  Abilay Xon maydoni | |
|---|---|
| shahar | |
 | |
 Gerb | |
| 53°17′30″N 69°23′30″E / 53.29167°N 69.39167°E G OKoordinatalari: 53°17′30″N 69°23′30″E / 53.29167°N 69.39167°E G O | |
| Mamlakat | Qozogʻiston |
| viloyat | Akmola viloyati |
| Hukumat | |
| • Akim | Jarqin Jumagʻulov[1] |
| Asos solingan | 1824 |
| Qachondan beri shahar | 1862 |
| Maydon | 347 km2 (134 mi²) |
| Markazi balandligi | 506 m |
| Rasmiy til(lar)i | qozoqcha |
| Aholisi (2013) |
153,057[2] |
| Milliy tarkib |
qozoqlar 51,31 % ruslar 33,20 % ukrainlar 4,57 % tatarlar 2,79 % olmonlar 1,84 % |
| Vaqt mintaqasi | UTC+6 |
| Telefon kodi | +7 7162[3] |
| Pochta indeks(lar)i | 020000[4] |
| Avtomobil kodi | C, 03 |
|
| |
Koʻkshetau — (qozoqcha: Көкшетау) Qozogʻiston Respublikasi. Shimoliy Qozogʻiston viloyatidagi shahar (1862-yildan), Koʻkshetau togʻlarining shimoliy chekkasida Temir yoʻl tuguni. Aholisi 153,057 kishi (2013). Koʻkshetau mashinasozlik, metallsozlik, oziq-ovqat hamda qurilish materiallari sanoatlari markazlaridan biri. Har xil tarozilar ishlab chiqaradigan mexaniqa zavodi, kislorodli nafas olish apparatlari, avtomobil tuzatish zavodlari, kimyo kombinati, oziq-ovqat, yengil sanoat korxonalari, pedagogika instituti, teatr, tarix-oʻlkashunoslik muzeyi bor. Koʻkshetauga 1824-yil asos solingan.[5]
Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi Oqmoʻla viloyatining shimoli va unga chegaradosh Shimoliy Qozogʻiston viloyatining ayrim tumanlarini oʻz ichiga oladi. Markazida Koʻkshtov qir-adirlari joylashgan. Shunda sharqdan gʻarbga tomon Koʻkcha, Jaqsi Jalgʻiztov, Jaman Jalgʻiztov, Imantov, Jilandi, Sandiqtov, Ulkentukti, Buqpa, Qoʻshqarbay, Zerendi tagʻlari, Ayirtov, Sirimbet togʻlari va Shortandi, Burkitti asui, Ulken Shaqti, Kishi Shabaqti,Burabay, Aynakoʻl, Aydaboʻl, Zerendi, Qoʻpa, Atansoʻr, Maylisoʻr, Mamay, Saumalkoʻl, Shalqar, Ulken Qoʻskoʻl, Kishi Qoʻskoʻl, Joʻldibay, Qalmaqkoʻl, Shagʻalaliteniz, Siletiteniz, Teke, Ulken Qaraoʻy, Kishi Qaraoʻy, Qalibek v.h. koʻllar joylashgan. Qir-adirlarning gʻarb tomonidan Yesil daryosi oqib oʻtadi. Koʻplaganb kichkina daryolar bahorda meyoridan oshgani bilan, yozda suvi kamayib, koʻpchiligining anhorlari qurub qoladi. Qishda kun sovuq, yanvar oyidagi yillik oʻrtacha harorati −16 — 19 °C, iyulda 19 — 20 °C. Yillik yogʻingarchilikning miqdori 230–400 mm.
Aholisi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahar aholisining soni 153,057 kishi (2013). Aholisi koʻp millatli hisoblanadi.
| Milliy tarkibi, % | 1989-yilgi sanoq | 1999-yilgi sanoq | 2007-yilgi sanoq | 2009-yilgi sanoq |
| Qozoqlar | 18,5 | 36,0 | 49,0 | 51,3 |
| Ruslar | — | — | 35,0 | 33,2 |
| Boshqalar | — | — | 16,0 | 15,5 |
Aholining milliy tarkibi (1-yanvar 2010-yilgi):
- qozoqlar — 75 370 kishi (51,31 %)
- ruslar — 48 767 kishi (33,20 %)
- ukrainlar — 6715 kishi (4,57 %)
- tatarlar — 4093 kishi (2,79 %)
- olmonlar — 2709 kishi (1,84 %)
- polyaklar — 2406 kishi (1,64 %)
- beloruslar — 1984 kishi (1,35 %)
- ingushlar — 1942 kishi (1,32 %)
- koreyslar — 305 kishi (0,21 %)
- ozarbayjonlar — 269 kishi (0,18 %)
- boshqurtlar — 203 kishi (0,14 %)
- mordvalar — 176 kishi (0,12 %)
- moldavanlar — 156 kishi (0,11 %)
- chechenlar — 126 kishi (0,09 %)
- udmurtlar — 117 kishi (0,08 %)
- armanlar — 115 kishi (0,08 %)
- boshqalar — 1438 kishi (0,98 %)
- Umumiy — 146 891 kishi (100,00 %)
Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻkshetov shahrining iqlimi keskin kontinent, yozi iliq, qishi uzoq va ayoz boʻladi. Yillik oʻrtacha harorati 0 °C darjasida. Yillik yogʻingarchilikning miqdori 300–350 mm. Yogʻingarchilillar asosan yoz oylarida boʻladi.
Sanoat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻkshetau shahrida oziq ovqat va engil sanoat korxonalari, mashinasozlik, metallurgiya, kimyo sanoati, karton va qogʻoz ishlab chiqarish, issiqlik, elektr energiyasini, gaz va suv tarqatish mahkamalari faoliyat yuritmoqda. Koʻkshetau shahridagi yirik korxonalari: oltin qazib oladigan „Vasilkov oltin“ jamoat birodorligi, kislorod nafas olish apparati, vazn oʻlchash texnikasi, aviatsiya texnikasi agregatlarini ishlab chiqaradigan „Tinis“ aksionerlіk jamoati, Shaharda 4,5 ming kichik korxonalar bor. Kichik biznes 19,5 ming kishini ish bilan taʼminlagan (2001 y.).
Telekommunikatsiya tarmogʻi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻkshetovning telekommunikatsiyalik tarmogʻining asosini umumiy xotirasi 30-ming raqamli ATS-lar tashkil qiladi.
Tibbiy yordam koʻrsatish mahkamalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahardagi tibbiy yordam koʻrsatish mahkamalarining umumiy soni 34. 17 ta kasalxona va shifoxana mahkamalari, 13 oilaviy-shifokorlik ambulatoriya, tez yordam stansiyasi faoliyat yuritadi. Nodavlat tibbiy 1 shifoxona, 1 kasalxona, 48 dorixona bor.
Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bilim sohasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bilim sohasida Koʻkshetau davlat universiteti, Koʻkshetau texnik universiteti, Koʻkshetov iqtisoq va menejment instituti, 13 maxsus oʻquv joylari beshtasi davlat kolledj, umumiy bilim beruvchi maktablar soni 23 ta.
Hordiq chiqarish maskanlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Koʻkshetau milliy parki, „Burabay“ kurorti, „Oqjetpes“, „Shuchinsk“ sanatoriyalarі, „Jeke Batir“, „Goluboy Zaliv“, v.h. hordiq uylari, oʻquvchilar lagerlari joylashgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Жумагулов стал новым акимом Кокшетау“(rus.), Total.kz (29-avgust 2013-yil). Qaraldi: 29-avgust 2013-yil.
- ↑ Численность населения РК по областям, городам и районам Республики Казахстан на 1 июля 2013 года, archived from the original on 2013-11-15, https://web.archive.org/web/20131115045030/http://www.stat.kz/publishing/2013/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F/%D0%B0%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82/2_2013_%D0%91-14-07-%D0%9A.rar, qaraldi: 2021-02-26
- ↑ Телефонные коды
- ↑ Почтовые индексы Казахстана
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
- ↑ Chislennost i natsionalniy sostav naseleniya " Portal goroda Kokshetau, archived from the original on 2014-02-21, https://web.archive.org/web/20140221160416/http://www.kokshetay.kz/chislennost.html, qaraldi: 2012-09-30
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
