Xalqaro matematika olimpiadasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xalqaro matematika olimpiadasi logosi.

Xalqaro matematika olimpiadasi (inglizcha: International Mathematical Olympiad; IMO) maktab oʻquvchilari uchun moʻljallangan matematika olimpiadasidir. Xalqaro fan olimpiadalarining eng qadimiysi hisoblanadi.[1] Ilk marotaba 1959-yilda Ruminiyada boʻlib oʻtgan. Oʻshandan buyon har yili oʻtkazilib kelinmoqda (1980-yil bundan mustasno). Unda har bir mamlakatdan olti nafar ishtirokchidan tuzilgan jamoa[2] va ikki nafar jamoa rahbari qatnashadi.[3]

Musobaqaga qatnashish uchun saralash mamlakatlar boʻyicha farq qiladi, biroq koʻpincha saralashlar bir qator testlardan iborat boʻladi. Xalqaro matematika olimpiadasida taxminan barcha qatnashchilarning eng yuqori ball toʻplagan 50 foizi mukofotlar bilan taqdirlanadi. Jamoalar rasman tan olinmagan boʻlib, barcha ballar faqat individual qatnashchilarga beriladi, ammo jamoaviy natijalar norasmiy ravishda individual natijalarga qaraganda koʻproq taqqoslanadi.[4] Olimpiadada qatnashuvchi ishtirokchi 20 yoshga toʻlmagan va biror oliy oʻquv yurtida oʻqimasligi talab etiladi. Ushbu shartlarga rioya etgan holda, individ XMOda istalgan marta qatnasha oladi.[5]

Xalqaro matematika olimpiadasi jahondagi eng nufuzli matematika musobaqalaridan biridir. 2011-yil yanvar oyida Google shirkati ushbu olimpiadani tashkil etishga €1 million ajratgan.[6]

Roʻyxat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Joy Yil Sana Yuqori natija qayd etgan mamlakat[7] Manbalar
1  Ruminiya Brașov va Buxarest 1959 21-iyul — 31-iyul  Romania [8]
2  Ruminiya Sinaia 1960 18-iyul — 26-iyul  Czechoslovakia [8]
3  Vengriya Veszprém 1961 6-iyul — 16-iyul  Hungary [8]
4  Chexoslovakiya České Budějovice 1962 7-iyul — 15-iyul [8]
5  Polsha Varshava va Wrocław 1963 5-iyul — 13-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
6  Andoza:Country data Soviet Union Moskva 1964 30-iyun — 10-iyul [8]
7  Andoza:Country data East Germany Sharqiy Berlin 1965 July 3 — 13-iyul [8]
8  Bolgariya Sofiya 1966 July 1 — 14-iyul [8]
9  Socialist Federal Republic of Yugoslavia Cetinje 1967 July 2 — 13-iyul [8]
10  Andoza:Country data Soviet Union Moskva 1968 5-iyul — 18-iyul Andoza:Country data East Germany [8]
11  Ruminiya Bucharest 1969 5-iyul — 20-iyul  Hungary [8]
12  Vengriya Keszthely 1970 8-iyul — 22-iyul [8]
13  Chexoslovakiya Žilina 1971 10-iyul — 21-iyul [8]
14  Polsha Toruń 1972 5-iyul — 17-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
15  Andoza:Country data Soviet Union Moskva 1973 5-iyul — 16-iyul [8]
16  Andoza:Country data East Germany Erfurt va Sharqiy Berlin 1974 4-iyul — 17-iyul [8]
17  Bolgariya Burgas va Sofiya 1975 July 3 — 16-iyul  Hungary [8]
18  Avstriya Lienz 1976 7-iyul — 21-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
19  Socialist Federal Republic of Yugoslavia Belgrade 1977 July 1 — 13-iyul  United States [8]
20  Ruminiya Buxarest 1978 July 3 — 10-iyul  Romania [8]
21  Birlashgan Qirollik London 1979 June 30 — 9-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
  1980-yilgi IMO Mongoliyada boʻlib oʻtishi kerak boʻlgan. Biroq, ayrim sabablarga koʻra bu bekor qilingan.[9]
22  Qoʻshma Shtatlar Vashington 1981 8-iyul — 20-iyul  United States [8]
23  Vengriya Budapesht 1982 5-iyul — 14-iyul  West Germany [8]
24  Fransiya Parij 1983 July 1 — 12-iyul [8]
25  Chexoslovakiya Praga 1984 June 29 — 10-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
26  Finlandiya Joutsa 1985 June 29 — 11-iyul  Romania [8]
27  Polsha Varshava 1986 4-iyul — 15-iyul Andoza:Country data Soviet Union
 United States 		[8]
28  Kuba Havana 1987 5-iyul — 16-iyul  Romania [8]
29  Avstraliya (davlat) Sidney va Kanberra 1988 9-iyul — 21-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8]
30  Gʻarbiy Germaniya Braunschweig 1989 13-iyul — 24-iyul  China [8]
31  Xitoy Pekin 1990 8-iyul — 19-iyul [8]
32  Shvetsiya Sigtuna 1991 12-iyul — 23-iyul Andoza:Country data Soviet Union [8][n 1]
33  Rossiya Moskva 1992 10-iyul — 21-iyul  China [8]
34  Turkiya Istanbul 1993 13-iyul — 24-iyul [8]
35  Gon Kong Hong Kong 1994 8-iyul — 20-iyul  United States [8]
36  Kanada Toronto 1995 13-iyul — 25-iyul  China [10]
37  Hindiston Mumbay 1996 5-iyul — 17-iyul  Romania [11]
38  Argentina Mar del Plata 1997 18-iyul — 31-iyul  China [12]
39  Tayvan bayrogʻi Tayvan Taypey 1998 10-iyul — 21-iyul  Iran [13]
40  Ruminiya Buxarest 1999 10-iyul — 22-iyul  China
 Russia 		[14]
41  Janubiy Koreya Daejeon 2000 13-iyul — 25-iyul  China [15]
42  Qoʻshma Shtatlar Vashington 2001 July 1 — 14-iyul [16]
43  Birlashgan Qirollik Glasgow 2002 19-iyul — 30-iyul [17]
44  Yaponiya Tokio 2003 7-iyul — 19-iyul  Bulgaria [18]
45  Gretsiya Athens 2004 6-iyul — 18-iyul  China [19]
46  Meksika Mérida 2005 8-iyul — 19-iyul [20]
47  Sloveniya Ljubljana 2006 6-iyul — 18-iyul [21]
48  Vietnam Hanoi 2007 19-iyul — 31-iyul  Russia [22]
49  Ispaniya Madrid 2008 10-iyul — 22-iyul  China [23]
50  Germaniya Bremen 2009 10-iyul — 22-iyul [24]
51  Qozogʻiston Astana 2010 July 2 — 14-iyul [25]
52  Niderlandlar Amsterdam 2011 12-iyul — 24-iyul [26]
53  Argentina Mar del Plata 2012 4-iyul — 16-iyul  South Korea [27]
54  Kolumbiya Santa Marta 2013 18-iyul — 28-iyul  China [28]
55  Janubiy Afrika Cape Town 2014 July 3 — 13-iyul [29]
56  Tailand Chiang Mai 2015 4-iyul — 16-iyul  United States [30]
57  Gonkong Hong Kong 2016 6-iyul — 16-iyul [31]
58  Braziliya Rio-de-Janeyro 2017 12-iyul — 23-iyul  South Korea [32]
59  Ruminiya Cluj-Napoca 2018 July 3 — 14-iyul  United States [33]
60  Birlashgan Qirollik Bath 2019 11-iyul — 22-iyul  China
 United States 		[34]
61  Rossiya Sankt-Peterburg 2020 16-sentyabr — 26-sentyabr  China [35][36][37][38]
62  Rossiya Sankt-Peterburg 2021 7-iyul — 17-iyul
63  Norvegiya Oslo 2022 6-iyul — 16-iyul [39][40]
64  Yaponiya Chiba 2023 July 2 — 13-iyul [41]
65  TBD 2024
66  Avstraliya (davlat) Melburn 2025 [42]

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1991 marked the Soviet Union's last participation. From 1992, former Soviet Union countries – including Russia – entered separately.[7]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „International Mathematics Olympiad (IMO)“ (1-fevral 2008-yil).
  2. ↑ „Geoff Smith (Avgust 2017-yil). "UK IMO team leader's report". University of Bath.“. Qaraldi: 2-iyul 2018-yil.
  3. ↑ „The International Mathematical Olympiad 2001 Presented by the Akamai Foundation Opens Today in Washington, D.C.“. Qaraldi: 5-mart 2008-yil.
  4. ↑ Tony Gardiner. „33rd International Mathematical Olympiad“. University of Birmingham (21-iyul 1992-yil). Qaraldi: 5-mart 2008-yil.
  5. ↑ „The International Mathematical Olympiad“. AMC. 16-fevral 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 5-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-02-16).
  6. ↑ Google Europe Blog: Giving young mathematicians the chance to shine. Googlepolicyeurope.blogspot.com (2011-01-21). Retrieved on 2013-10-29.
  7. ↑ 7,0 7,1 „Ranking of countries“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 20-iyun 2011-yil.
  8. ↑ 8,00 8,01 8,02 8,03 8,04 8,05 8,06 8,07 8,08 8,09 8,10 8,11 8,12 8,13 8,14 8,15 8,16 8,17 8,18 8,19 8,20 8,21 8,22 8,23 8,24 8,25 8,26 8,27 8,28 8,29 8,30 8,31 8,32 8,33 8,34 „Historical Record of US Teams“. Amerika matematika assossatsiyasi. 28-noyabr 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 19-iyun 2011-yil.
  9. ↑ Unofficial events were held in Finland and Luxembourg in 1980. „UK IMO register“. Xalqaro matematika olimpiadasi register. Qaraldi: 17-iyun 2011-yil.
  10. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 1995“. Canadian Mathematical Society. 29-fevral 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-02-29).
  11. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 1996“. Canadian Mathematical Society. 23-fevral 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-02-23).
  12. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 1997“ (es). Argentina. Qaraldi: 17-mart 2008-yil.
  13. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 1998“. Republic of China. 5-dekabr 1998-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-yanvar 2021-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (1998-12-05).
  14. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 1999“. Canadian Mathematical Society. 23-fevral 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-02-23).
  15. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2000“. Wolfram. Qaraldi: 17-mart 2008-yil.
  16. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2001“. Canadian Mathematical Society. 18-may 2011-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2011-05-18).
  17. ↑ Andreescu, Titu. USA & Xalqaro matematika olimpiadasis 2002. Mathematical Association of America, 2004. ISBN 978-0-88385-815-8. 
  18. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2003“. Japan. 6-mart 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil.
  19. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2004“. Greece. 27-iyun 2004-yilda asl nusxadan arxivlandi.
  20. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2005“. Mexico. 11-iyul 2005-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 11-yanvar 2021-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2005-07-11).
  21. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2006“. Slovenia. 28-fevral 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2009-02-28).
  22. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2007“. Vietnam. 12-fevral 2009-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil.
  23. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2008“. Spain. 26-fevral 2008-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 17-mart 2008-yil. Wayback Machine saytida arxivlandi (2008-02-26).
  24. ↑ „Xalqaro matematika olimpiadasi 2009“ (de). Germany. Qaraldi: 17-mart 2008-yil.
  25. ↑ „51-xalqaro matematika olimpiadasi 2010“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 22-iyul 2011-yil.
  26. ↑ „52-xalqaro matematika olimpiadasi 2011“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 22-iyul 2011-yil.
  27. ↑ „53-xalqaro matematika olimpiadasi 2012“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 22-iyul 2011-yil.
  28. ↑ „54th Xalqaro matematika olimpiadasi“. Universidad Antonio Nariño. 21-yanvar 2013-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 20-iyul, 2012. Wayback Machine saytida arxivlandi (2013-01-21).
  29. ↑ „55-xalqaro matematika olimpiadasi 2014“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  30. ↑ „56-xalqaro matematika olimpiadasi 2015“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  31. ↑ „57-xalqaro matematika olimpiadasi 2016“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  32. ↑ „58-xalqaro matematika olimpiadasi 2017“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  33. ↑ „59-xalqaro matematika olimpiadasi 2018“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  34. ↑ „60-xalqaro matematika olimpiadasi 2019“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  35. ↑ COVID-19 pandemiyasi sababli onlayn tarzda oʻtkazildi.
  36. ↑ „61-xalqaro matematika olimpiadasi 2020“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 10-sentabr 2016-yil.
  37. ↑ „61-xalqaro matematika olimpiadasi 2020“. Qaraldi: 25-dekabr 2018-yil.
  38. ↑ „Annual Regulations for IMO 2020“.
  39. ↑ „63-xalqaro matematika olimpiadasi 2022“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 25-iyul 2017-yil.
  40. ↑ „63-xalqaro matematika olimpiadasi 2020“. Department of Mathematics, University of Os. Qaraldi: 25-dekabr 2018-yil.
  41. ↑ „64-xalqaro matematika olimpiadasi 2023“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 22-iyul 2019-yil.
  42. ↑ „66-xalqaro matematika olimpiadasi 2025“. Xalqaro matematika olimpiadasi. Qaraldi: 22-iyul 2019-yil.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Xu, Jiagu. Lecture Notes on Mathematical Olympiad Courses, For Senior Section. World Scientific Publishing, 2012. ISBN 978-981-4368-94-0. 
  • Xiong, Bin; Lee, Peng Yee. Mathematical Olympiad in China (2009-2010). World Scientific Publishing, 2013. ISBN 978-981-4390-21-7. 
  • Xu, Jiagu. Lecture Notes on Mathematical Olympiad Courses, For Junior Section. World Scientific Publishing, 2009. ISBN 978-981-4293-53-2. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Xalqaro_matematika_olimpiadasi&oldid=3628112" dan olindi