Google

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Google LLC
Sobiq nomi Google Inc. (1998–2017)
Turi Shoʻba
Tarmogʻi
Egasi Alphabet Inc.
Qachon asos solingan 4-sentyabr, 1998-yil (25 yil avval) (1998-09-04)[1][2][3][4]
(Menlo Park, Kaliforniya, AQSh)
Hududiy xizmati Umumjahon
Asoschi(lari)
Xoʻjayinlar
Vebsayti google.com

Google LLC[5] Alphabet kompaniyasiga tegishli transmilliy korporatsiyadir. Amazon, Apple, Meta va Microsoft kompaniyalari bilan birgalikda „Katta beshlik“ axborot texnologiyalari kompaniyalaridan biri hisoblanadi[6][7][8][9]. Ushbu tizim hozirda internetda mashhurligi boʻyicha birinchi oʻrinda bormoqda (u 70 % qidiruv soʻrovlarini amalga oshiradi).

Hozirda u kuniga 50 million qidiruv soʻrovlarini roʻyxatdan oʻtkazadi va ayni vaqtda 8 milliarddan ortiq veb sahifalarni indeksatsiyalagan. Google qidiruv tizimi 101 tadan ortiq tillarda soʻrovlarni qayta ishlaydi va 132 mingdan ortiq kompyuterlardan iborat (2004-yil avgust oyi maʼlumotlariga asosan).

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stenford universitetida Larri Peyj va Sergey Brin tomonidan ishlab chiqilgan BackRub prekursori 1996-yildan boshlab jonli ishlay boshlagan. Qidiruv tizimi 1997-yil 15-sentyabrida Google nomi bilan internetga kirdi. Oʻshandan beri uning yuzasi biroz oʻzgargan. AdWords dasturining natijalar sahifalarida kontekstga reklama (homiylik havolalari) bilan birgalikda qidiruv tizimining muvaffaqiyati tufayli Google bir qator boshqa mahsulotlarni moliyalashtirishga muvaffaq boʻldi. Biroq, qidiruv hali ham Googlening asosiy biznes sohasi hisoblanadi.

Google nomi Soʻz oʻyiniga asoslangan, baʼzi manbalar googol soʻzining amerikacha talaffuzi bilan imlo xatosi haqida ham gapiradi. Amerikalik matematik Edvard Kasnerning jiyani Milton Sirotta 1920-yillarda 10100 (birdan keyin yuz nol) raqamiga nom berish uchun iborani yaratgan. Boshqa tomondan, Google asoschilari oʻzlarining qidiruv tizimi Internetda topa oladigan maʼlumotlarning toʻgʻri tavsifini izlashdi.

2010-yil oxirida natijalarni tezda koʻrib chiqish funksiyasi „Instant Previews“ joriy etildi. Bu 2013-yil aprel oyida olib tashlandi, chunki Google maʼlumotlariga koʻra, u kamdan-kam ishlatilgan. [10][11]

Saytlarni indekslash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Google qidiruv roboti tarkibida User Agent bor. User Agent – Googlebot(Qidiruv roboti) – bu sahifalarni tarkibini qidirishda indekslash uchun skaner qiluvchi asosiy robotlardan biri hisoblanadi. Bundan tashqari bu kabi bir qancha robotlar mavjud: – Googlebot-Mobile – mobil qurilmalar saytlarini indekslovchi robot; – Google Search Appliance (Google) gsa-crawler – yangi apparat-dasturiy kompleksi Search Appliance ning qidiruv roboti; – Googlebot-Image – rasmlarni indekslash uchun sahifalarni skaner qiluvchi robot; – Mediapartners-Google – sahifalar tarkibida uchrovchi AdSense boʻyicha skaner qiluvchi robot; – Adsbot-Google – AdWords boʻyicha skaner qiluvchi robot.

Soʻrovlar sintaksisi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Google interfeysi murakkab soʻrovlar tilidan tarkib topgan. Soʻrov jarayonida alohida domenlar, tillar, fayl turlari va hokazolar boʻyicha soʻrov sohasini yanada aniqroq boʻlishini taʼminlaydi. Masalan, „intitle:Google site:wikipedia.org“ soʻrovi Vikipediada mavjud boʻlgan mavjud tillardagi barcha maqolalarda, shuningdek sarlavhalarda Google soʻzi uchrovchi natijalarni koʻrsatadi. Ushbu murakkab va koʻplab imkoniyatlarga ega boʻlgan soʻrov tili xakerlar tomonidan veb saytlarni tadqiq qilishda foydalanishi mumkin.

IPO[tahrir | manbasini tahrirlash]

Google 19-avgust 2004-yilda oʻz aksiyalarini fond birjasida sota boshladi. 1.67 mlrd. AQSH dollarilik 20 mln. aksiyalar sotilib ularning 1.2 mlrd. dollari Googlening oʻzida qoldi. 2005-yil noyabr oyining maʼlumotlariga qaraganda, Googlening aksiyalari narxi 400 AQSH dollaridan oshib ketdi (ular birjada dastlab 83 dollardan narxlangan edi) va korporatsiyaning kapitalizatsiyasi 119 mlrd. dollarga teng boʻldi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Fitzpatrick, Alex (September 4, 2014). „Google Used to Be the Company That Did 'Nothing But Search'. Time.
  2. „When is Google's birthday – and why are people confused?“. The Telegraph (2019-yil 27-sentyabr). 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
  3. Griffin, Andrew „Google birthday: The one big problem with the company's celebratory doodle“. The Independent (2019-yil 27-sentyabr).
  4. Wray, Richard „Happy birthday Google“. The Guardian (2008-yil 5-sentyabr).
  5. „Alphabet Finishes Reorganization With New XXVI Company“. Bloomberg L.P. (1-sentyabr 2017-yil). 19-oktabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-oktabr 2017-yil.
  6. Rivas, Teresa „Ranking The Big Four Tech Stocks: Google Is No. 1, Apple Comes In Last“ (en-US). www.barrons.com. 28-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-dekabr 2018-yil.
  7. „Bloomberg - Are you a robot?“. www.bloomberg.com. 14-fevral 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-dekabr 2018-yil.
  8. Brin, Sergey; Page, Lawrence (1998). „The anatomy of a large-scale hypertextual Web search engine“ (PDF). Computer Networks and ISDN Systems. 30-jild, № 1–7. 107–117-bet. CiteSeerX 10.1.1.115.5930. doi:10.1016/S0169-7552(98)00110-X.
  9. Barroso, L.A.; Dean, J.; Holzle, U. (29–aprel 2003–yil). „Web search for a planet: the google cluster architecture“. IEEE Micro. 23-jild, № 2. 22–28-bet. doi:10.1109/mm.2003.1196112. „We believe that the best price/performance tradeoff for our applications comes from fashioning a reliable computing infrastructure from clusters of unreliable commodity PCs.“{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  10. Singel, Ryan „Google Gives Searchers 'Instant Previews' of Result Pages“ (en). Wired (2010-yil 9-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.
  11. „Google Drops Instant Previews Over Low Usage“ (en). seroundtable.com (2013-yil 25-aprel). Qaraldi: 2021-yil 5-oktyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]