Mozaika(Fabergé tuxumi)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 

Mozaika Fabergé tuxumi
Yetkazib berilgan yil 1914
Mijoz Nikolay II
Qabul qiluvchi Alexandra Feodorovna
Amaldagi egasi
Individual yoki muassasa Elizabeth II
Sotib olish yili 1953
Dizayn va materiallari
Ish ustasi Albert Holmström
Foydalanilgan materiallar Oltin, emal, platina, olmos
Boʻyi 95 mm
Eni 70 mm
Oʻziga xos xususiyati stenddagi imperator bolalarining guruh portreti

Mozaika tuxumi 1914-yilda rus zargari Peter Carl Fabergé nazorati ostida tayyorlangan marvaridli sirlangan Pasxa tuxumidir[1][2]. Fabergé tuxumilari Rossiya podshohi Nikolay II uchun tayyorlangan. Mozaika tuxumini 1914-yil Pasxa bayramida Nikolay II oʻzining rafiqasi qirolicha Alexandra Feodorovnaga sovgʻa qilgan. Mozaika tuxumining 1914-yil Pasxa kunidagi hamkasbi (Dowager qirolichasiga taqdim etilgan) Buyuk Yekaterina tuxumidir .

Dizayni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mozaika tuxumi Albert Holmström (1876-1925)[3][4] tomonidan Peter Carl Fabergé rahbarligida ishlab chiqarilgan. Mozaika tuxumi sariq oltin, platina, yorqin olmos, yoqut, zumrad, topaz, sapfir, granat, marvarid, oytoshi, oq emal va shaffof boʻlmagan pushti emaldan tayyorlangan. Mozaika tuxumi olmoslar va gul naqshidagi turli xil qimmatbaho toshlar bilan qoplangan sariq oltin kamarlardan iborat boʻlib, ular mayda gobelen ishining koʻrinishini taʼminlashga xizmat qiladi[5].

Tuxumning naqshida emalga oʻrnatilgan yarim marvaridlar bilan chegaralangan beshta oval panel mavjud boʻlib, har bir kesishmada olmoslar joylashtirilgan. Dizaynning texnik aniqligi payvandlangan emas, balki kesilgan platina bilan toʻldirilganligida ko'rinadi[6]. Tuxumning choʻqqisida oytoshi joylashgan boʻlib, u orqali 1914-yil va ruscha harflar bilan qirolicha Alexandraning bosh harflari hosil qilingan.

Ilhom[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gulli gobelen naqshini Alma Theresia Pihl ishlab chiqqan boʻlib, u oʻsha paytdagi aristokratik jamiyat xonalarida topilgan igna ishidan ilhomlangan[7]. Pihl tuxum ustasi Albert Holmströmning jiyani edi. Alma Theresia Pihl Fabergé ustaxonasida ishlagan fin zargarlari oilasidan chiqqan[8].

Oʻziga xos xususiyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Poydevor asosi oltin, marvaridlar, atirgul bilan kesilgan olmoslar, yashil granatalar, shaffof yashil, noaniq oq, och pushti, och yashil va och sepia grisaille emalidan qilingan. Tuxumning ichidagi sovg'asi Nikolay va Alexandraning besh farzandining kameo brosh uslubidagi relef profillari bilan olinadigan miniatyura ramkasi hisoblanadi. Ramkaning orqa tomoni sepia gulli savat bilan emallangan. Savat 1914-yil va Romanov bolalarining har birining ismlari bilan chegaralangan (Anastasia Nikolaevna, Alexis Romanov, Olga Nikolaevna, Maria Nikolaevna, Tatiana Romanov)[9]. Ramka qirollik toji shaklidagi oltin stendga o'rnatilgan va tuxum ichida oltin qisqichlar bilan ushlab turiladi[10].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mozaika tuxumi podshoh Nikolay II tomonidan buyurtma qilingan va 1914-yil Pasxa bayramida uning rafiqasi imperator Alexandra Feodorovnaga sovgʻa qilingan. Keyinchalik Mozaika tuxumi 1917-yilda Rossiya inqilobi davrida muvaqqat hukumat tomonidan oilaning koʻp mol-mulki bilan birga musodara qilingan. 1933-yilda tuxum Antikvariat tomonidan nomaʼlum xaridorga 5000 rublga sotilgan[11]. 1933-yil 22- mayda Mozaika tuxumi Londonning Cameo Corner shahridan qirol George V tomonidan 250 funt sterlingga „yarim narx“iga sotib olingan (ehtimol qirolicha Mery tugʻilgan kuniga sovgʻa sifatida).

Mozaika tuxumi hozirgi kunda qirolicha Elizabeth II qirollik kolleksiyasining bir qismi boʻlib qolmoqda va 2011-yilning iyulidan oktyabrigacha Buckingham saroyining yozgi ochilishida Royal Fabergé koʻrgazmasida ommaviy namoyishga kiritilgan[12][13].

Qirollik kolleksiyasidagi boshqa Fabergé tuxumlariga quyidagilar kiradi:

  • Oʻn ikki panel, 1899-yil, Aleksandr Kelchning rafiqasi Barbara (Varvara) Kelch-Bazanovaga sovgʻasi.
  • Gullar savati, 1901-yil, Nikolay II ning imperator Alexandra Feodorovnaga sovgʻasi.
  • Kolonnada, 1910-yil, Nikolay II ning imperator Alexandra Feodorovnaga sovgʻasi[14].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  2. „Mieks Fabergé Eggs“. Wintraecken.nl. 2019-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-avgust.
  3. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  4. Johnson. „Antiques Roadshow: 'Are you alright?' Owner of brooch floored by HUGE valuation“. Express.co.uk (2019-yil 6-avgust). 2020-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  5. „Mieks Fabergé Eggs“. Wintraecken.nl. 2019-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-avgust.
  6. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  7. „Mieks Fabergé Eggs“. Wintraecken.nl. 2019-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-avgust.
  8. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  9. „Mieks Fabergé Eggs“. Wintraecken.nl. 2019-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 6-avgust.
  10. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  11. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  12. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  13. Johnson. „Antiques Roadshow: 'Are you alright?' Owner of brooch floored by HUGE valuation“. Express.co.uk (2019-yil 6-avgust). 2020-yil 7-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.
  14. „Albert Holmström (1876-1925) - The Mosaic Egg and Surprise“. www.rct.uk. 2019-yil 15-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-fevral.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]