Kontent qismiga oʻtish

Carl XVI Gustaf

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Carl XVI Gustaf
Shvetsiya Qiroli
Mansab davri
1973-yil 19-sentyabr
Oʻtmishdoshi Gustaf VI Adolf
Vorisi Victoria
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 30-aprel 1946-yil (1946-04-30) (79 yosh)
Stokgolm, Shvetsiya bayrogʻi Shvetsiya
Mukofotlari Danebrog ordeni kavaleri
1-darajali Qutqaruvchi ordeni sohibi
1-darajali Qutqaruvchi ordeni sohibi
Mariya yer xochi zanjirli ordeni
Mariya yer xochi zanjirli ordeni
Finlyandiyaning Oq atirgullar ordeni katta xochi|||Faxriy legion ordeniBuyuk Vitautas oltin zanjirli ordeniOltin moʻyna ordeniMuqaddas Olaf ordeni katta xochi kavaleri1-darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeniUch yulduz ordeni
Leopold I katta xoch ordeni kavaleri
Leopold I katta xoch ordeni kavaleri
1-klass Turkiya ordeniItaliya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli ordeniMugunxva ordeni
Imzosi

Carl XVI Gustaf (asl ismi: Carl Gustaf Folke Hubertus, 30-aprel 1946, Solna, Shvetsiya) – Shvetsiya Qiroli. Bobosi Gustaf VI Adolf vafotidan keyin qirol boʻlgan[1][2][3].

Biografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirol Karl XVI, tugʻilganidan beri shahzoda Karl Gustav Folke Hubertus (shvedcha: Carl Gustaf Folke Hubertus) – shahzoda Gustaf Adolf, Västerbotten gertsogi, Sakse-Koburg va Gota malika Sibillaning yagona oʻgʻli. Ularning toʻrtta qizi bor edi, ulardan uchtasi qirollikdan boʻlmagan sulola vakillariga turmushga chiqdi[4][5][6][7].

Shahzoda Gustav Adolf 1947-yil 26-yanvarda Kopengagen yaqinida sodir boʻlgan aviahalokatda vafot etdi. Uning bobosi Gustav V va otasi Gustav VI hali tirik edi. Bu vaqtda Karl toʻqqiz oylik edi. 1950-yilda Gustav V vafot etib, uning oʻrniga Karlning bobosi Gustav VI Adolf oʻtirgach, Karl taxt vorisi boʻldi. Hozirgi qirolning onasi malika Sibilla 1972-yilda vafot etgan.

Valiahd shahzoda Karl Gustaf 1966 yilda Stokgolm yaqinidagi Sigtuna shahridagi internat maktabini tamomlagan.

Shundan soʻng u ikki yarim yil davomida armiyaning turli sohalarida – armiya, havo kuchlari va dengiz flotida xizmat qildi. U oʻzining asosiy eʼtiborini dengiz flotida xizmat qilishga bagʻishladi va shundan beri dengizga alohida qiziqishni saqlab qoldi.

Harbiy xizmatdan keyin valiahd shahzoda Uppsala universitetida maxsus taʼlim dasturida bir yil tahsil oldi. Ushbu dastur tarix, sotsiologiya, siyosatshunoslik, soliq huquqi va iqtisodiyot boʻyicha bir qator kurslarni oʻz ichiga olgan. Stokgolmdagi universitetda milliy iqtisodiyot boʻyicha oʻqishni davom ettirdi.

Valiahd shahzoda Shvetsiya qanday boshqarilishi, qanday faoliyat yuritishi haqida chuqur, xilma-xil bilimga ega boʻlishi, shvedlarning kundalik hayoti bilan tanishishiga boʻlajak davlat rahbari uchun maxsus dastur ishlab chiqilgan. U shtat va viloyat hukumatlari, korxonalar, laboratoriyalar va maktablarda boʻldi. Sud, ijtimoiy taʼminot organlari, kasaba uyushmalari va ish beruvchilar uyushmalari faoliyatini oʻrgandi. Hukumat, Riksdag va Tashqi ishlar vazirligi faoliyatiga alohida eʼtibor qaratdi.

Shvetsiyaning BMTdagi doimiy vakolatxonasi, Afrikadagi Shvetsiya xalqaro taraqqiyot agentligi (SIDA) faoliyatini oʻrganib, xalqaro tajribaga ega boʻldi. Hambro bankida, Shvetsiyaning Londondagi elchixonasida va Savdo-sanoat palatasida ishladi.

1973-yilda taxtga oʻtirgach, 27 yoshli (Bernadot sulolasining eng kichigi) qirol Karl XVI Gustav oʻzining 90 yoshli bobosi Gustav VI Adolfni oʻrniga oʻtirdi. Oʻshanda „Shvetsiya uchun – zamon bilan hamnafas“ iborasini oʻziga shoir qilib oldi. Taxtga oʻtirganidan keyin Charles Shvetsiya jamiyatining turli sohalari rivojlanishini diqqat bilan kuzatishda davom etdi. Turli muassasalar, tashkilotlar va institutlarga tashrif buyurdi. „Eriksgata“ deb ataladigan oʻrta asrlarga borib taqaladigan qadimgi qirollik anʼanasini davom ettirib, Shvetsiyaning har bir mintaqasi va okrugiga rasmiy tashriflar qildi.

Har yili Nobel mukofoti taqdirlash marosimini olib boruvchi sifatida ham tanilgan. Polar musiqa mukofotini topshirilishini nazorat qiladi. Qirol Shvetsiya qishloq xoʻjaligi fanlari universiteti, Qirollik texnologiya instituti, Stokgolm iqtisodiyot maktabi va Finlyandiyadagi Abo universitetining faxriy doktori unvoniga ega[8][9][10].

Adabiyotlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sjöberg T. , Rauscher D. Meyer T. Karl XVI Gustaf: den motvillige monarken. – Stokgolm, 2010-yil.

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Svenska dagbladets årsbok 1946 (shvedcha). Stockholm: Svenska Dagbladet, 1947 — 43-bet. 
  2. ↑ Schiller, Harald. Händelser man minns: en krönika i ord och bild 1920–1969 (shvedcha). Stockholm: Samverkande bokförlags försäljningsorganisation, 1970 — 1946/5-bet. 
  3. ↑ Anno. [19]82 (shvedcha). Malmö: Corona, 1983 — 39-bet. ISBN 91-85556-16-5. 
  4. ↑ https://www.nytimes.com/1973/09/20/archives/new-king-begins-reign-in-sweden-final-election-tally-shows-deadlock.html?_r=0
  5. ↑ „Monarkens uppgifter“ [Duties of the monarch] (shvedcha). Royal Court of Sweden. 13-may 2006-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-avgust 2012-yil.
  6. ↑ Enqvist, Victoria. „För Sverige - i bilen“ (shvedcha) (26-aprel 2006-yil). 20-oktyabr 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-avgust 2012-yil.
  7. ↑ „Swedish king crashes car“ (25-avgust 2005-yil). 3-oktyabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-avgust 2012-yil.
  8. ↑ „Kungens liv i 60 år“ [King's life for 60 years] (shvedcha). Royal Court of Sweden. 10-avgust 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-yanvar 2017-yil.
  9. ↑ „The Royal Family: H.M. King Carl XVI Gustaf“. Royal Court of Sweden. 21-oktyabr 2007-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-avgust 2012-yil.
  10. ↑ „Kungafamiljen: H.M. Konung Carl XVI Gustaf“ [Kungafamiljen: H.M. Konung Carl XVI Gustaf] (shvedcha). Royal Court of Sweden. Qaraldi: 19-avgust 2012-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_XVI_Gustaf&oldid=5021042" dan olindi