Maqsudulloh
Mavlono Hofizi Qur'on Maqsudullah | |
|---|---|
মকসুদুল্লাহ | |
| Shaxsiy maʼlumotlar | |
| Tavalludi | 1883 |
| Vafoti |
1961-yil Talgachhia, Bakerganj tumani, Sharqiy Pokiston |
| Talgachhia Darbar Sharif | |
| Dini | Islom |
| Mazhab | Sunniy |
| Yurisprudensiya | Hanafiylik |
| Oqim | Deobandiy |
| Education |
Kachua Madrasasi Darul Ulum Deoband |
| Ustozlar |
Sayyid Ahmad Kalkiniy Ali Ahmad Hasanpuriy |
| Tariqat | Chishti |
Maqsud Ulloh ibn Tanoʻ Ullloh ibn Hijr Ullloh al-Gʻoziy (arabcha: مقصود الله بن ثناء الله بن حجر الله الغازي 1961-1883), yoki oddiygina Maqsudulloh (bengalcha: মকসুদুল্লাহ), Talgasiyaning birinchi piri Darbar Sharif sifatida tanilgan Bengal Deobandiy islom olimi edi[1][2]. U Ashraf Ali Tanviyning shogirdi boʻlgan va Katta Barisal hududida koʻplab qoumi madrasalariga asos solgan[3].
Yoshligi va oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maqsudulloh 1883-yilda Bengaliya prezidentligining Backergunge tumanida joylashgan Jalakatining Talgasia qishlogʻida Gʻoziylarning Bengal musulmon oilasida tugʻilgan. Uning otasi Moulvi G‘ozi Sanoulloh 1898-yilda haj ziyoratidan qaytayotganda vafot etgan, shuning uchun Maqsudulloh asosan onasi Amina Xotun va otasi tomonidan bobosi Moulvi G‘ozi Hijrullohning qo‘lida tarbiyalangan[4].
Taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maqsudulloh yoshligidayoq Qur’on yod olishni tugatgan. Uning bobosi Moulvi G‘ozi Hijrulloh uni yaqin atrofdagi Kachua madrasasiga olib borib, Kalkiniy Said Ahmad qo‘liga ishonib topshirdi[4]. Ahmad Kachuadagi oʻqishni tamomlagach, Maqsudullohga Hindistonga borishni va Dorul Ulum Deoband seminariyasiga oʻqishga kirishni buyuradi. Maqsudulloh 1906-yilda Deobandga jo‘nab ketadi va u yerda bir necha yil davomida islomiy ilmlarni davom ettirdi[5]. Deoband davridagi boshqa Barisali talabalari orasida Zaynul Abedin, Muhammad Yasin, Mansur Ahmad va Fajruddin bor edi. Maqsudulloh Ashraf Ali Tanviyning shogirdi va muridi boʻldi[6]. Tanvi keyinroq uni Hasanpurlik Ali Ahmad qo‘liga o‘qishga yuboradi. Maqsudulloh Hasanpur va Sahronpurda bir oz vaqt oʻqib, keyin 1916-yilda Deobandga qaytib keldi hamda u yerda toʻrt tariqada bir necha kun ichida Sanviydan xalifat (ruhiy vorislik) unvonini oldi[7].
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maqsudulloh 1919-yilda Bengaliyaga qaytadi. Keyinchalik uzoq yillar Kachua madrasasiga mudir etib tayinlanadi. So‘ng u Dars-i Nizomiy o‘quv dasturi asosida Katta Barisal mintaqasidagi ilk qaumi muassasalaridan biri bo‘lgan ota-bobolari Talgacchia qishlog‘ida Madrasa-e-Ashrafia Emdadiani tashkil qiladi. Shuningdek, u „Baytul Mamur“ nomi bilan mashhur madrasaga tutash masjid ham qurdiradi. Maqsudulloh keyinchalik Barisalda Ashraful Ulum Barisal, Latabuniya madrasasi, Kayxali madrasasi va Bhandariyadagi Paikxali Maqsudul Ulum madrasasi kabi yana koʻplab madrasalar ochadi[4].
1947-yil 13-dekabrda Chavkbazar Jome Ebadulloh masjidida Sayid Mahmud Mustafo raisligida maslahat konferensiyasi boʻlib oʻtdi. Anjumanda Buyuk Barisalning yirik ulamolari, jumladan, Mahmudiya madrasasini tashkil etishda yordam bergan Talgasiyalik Maqsudulloh ham ishtirok etgan[8].
Vafoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maqsudulloh 1961-yilda vafot etgan va Talgasiya Darbar Sharifda dafn etilgan. Uning o‘rniga Shohidulloh Ashrafiy kabi avlodlari pir bo‘lgan[9].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Abdur Rahim (ulamo)
- Delvar Hussain Sayyidi
- Sarsina pirining asoschisi: Nesariddin Ahmad
- Sayid Fazlul Karim, sobiq Charmonai piri
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Nizampuri, Ashraf Ali. The Hundred (Bangla Mayer Eksho Kritishontan), 1st, Salman Publishers, 2013. ISBN 978-112009250-2.
- ↑ „তালগাছিয়া ও হক্কোন নূর দরবার শরীফ, শৌলজালিয়া“ (bn). Bangladesh National Portal.
- ↑ Mumtazi, Muhammad Sikander. হায়াতে আশরাফ (bn). Ashrafia Kutubkhana, 1965 — 205 bet.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Abdur Rashid „তালগাছিয়ার পীরসাহেব মকসুদুল্লাহ (রহ.)“,. এই সেই ঝালকাঠি (bn). Jhalakathi: Al-Islam Publications, 2001.
- ↑ বাংলার ১০০ উলামায়ে দেওবন্দ (Bengali), উলামায়ে দেওবন্দের স্মৃতিচারণ
- ↑ Saifullah, Khalid, আশরাফ আলী থানভী রহ. এর সংক্ষিপ্ত জীবনী (Bengali)
- ↑ al-Kumillai, Muhammad Hifzur Rahman „الشيخ الفاضل مولانا مقصود الله بن المولوي غازي محمد ثناء الله بن المولوي غازي حجر الله“,. كتاب البدور المضية في تراجم الحنفية (ar). Cairo, Egypt: Dar al-Salih, 2018.
- ↑ মাহমুদিয়া স্মারক (Bengali), 2004
- ↑ „তালগাছিয়ার পীর ছাহেব হুজুরের ইন্তেকাল : বিএইচ হারুন এমপির শোক“ (bn). Daily Inqilab.