Abdus Sobhan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Mavlono Muhammad Abdus Sobhan
Fayl:Abdus Subhan Politician.jpg
5-Jatiya Sangsad aʼzosi , Pabna-5
Mansab davri
1991 – 1995
Parlament Jatiya Sangsad
8-Jatiya Sangsad aʼzosi, Pabna-5
Mansab davri
2001 – 2006
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1936-yil 19-fevral
Sujanagar, Pabna
Vafoti 14-fevral 2020-yil(2020-02-14)
(83 yoshda)
Dhaka Medical College Hospital
Fuqaroligi Bangladesh
Millati Bangladeshlik
Siyosiy partiyasi Bangladesh Jamaat-e-Islami
Ota-onasi Munsi Nayeem Uddin Ahmad (otasi)
Nurani Begum (onasi)
Kasbi Siyosat
Mashhur ishlari Islomiy siyosat & diniy shaxs
Dafn etilgan joyi Pabna Sadar Arifpur qabristoni

Mavlono Muhammad Abdus (bengalcha: মাওলানা মুহাম্মদ আব্দুস সুবহান ; 1936-yil 19-fevral[1] — 2020-yil 14-fevral)[2] Bangladeshlik siyosatchi. Bangladesh Jamoati Islomiy Markaziy ishchi qoʻmitasining aʼzosi edi. 1991 va 2001-yillardagi saylovlarda Pabna-5 saylov okrugidan ikki marta deputat etib saylangan[3][4]. 1971-yilda Bangladesh ozodlik urushi paytida sodir etilgan urush jinoyatlari bilan aloqasi uchun sudga tortildi.

Biografiyasi va taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdus Sobhon 1936-yil 19-fevralda[5][1] Pabna tumanining Sujanagar thanasidagi Mo‘minpara qishlog‘ida tug‘ilgan. Otasi Munshiy Nayim Uddin Ahmad islom olimi edi. 1965-yilda oilasi bilan Pabnadagi Gopalpur shahriga koʻchib oʻtib, u yerda doimiy yashadi[6]. Ramchandrapur maktabiga oʻqishga kirdi.  Keyin Manixaat va Machpara boshlangʻich maktabida boshlangʻich taʼlimni tugatdi. 1941-yilda Ulat madrasasiga oʻqishga kirib, 1947-yilgacha oʻqishni tamomlagan. 1950-yilda olimlik sertifikatini oldi.  1952-yilda Sirajganj Alia madrasasida fozil ilmiy darajasini oldi. 1954-yilda shu madrasada imtiyozli ravishda komil ilmiy darajasini oldi va madrasa hay’atining birinchi sessiyasida 7-o‘rinni egalladi. [6]

Mehnat faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oʻqituvchilik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fozil tahsilini tugatgach, Pabna Aliya madrasasiga ishga kiradi. Shundan soʻng Gopalchandra institutida, Arifpur Ulat katta madrasasida va Magura Baroriya Fozil madrasalarida dars bergan. O‘qituvchilik faoliyati 1952-yildan 1962-yilgacha 10 yil davom etgan[6].

Siyosat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdus Sobhon talabalik davridanoq siyosatda faol ishtirok etgan. Sharqiy Pokiston Jamiyat Talaba Arabiyaning Pabna tumani kotibi edi. 1951-yilda „Jamoat-i Islomiy“ga qoʻshildi va vaqt oʻtishi bilan Pabna tumani amiri etib tayinlandi. Bangladesh Jamoati Islomiy Markaziy Majlis-e-Sho‘ro markaziy ishchi qo‘mitasi va ijroiya qo‘mitasi aʼzosi bo‘lgan. Shuningdek, partiyaning Nayeb-e-Amiri edi[6].

Parlament aʼzosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1962-yilda va yana 1965-yilda Sharqiy Pokiston Taʼsis Assambleyasi aʼzosi etib saylangan va oxirgi muddatda muxolifat yetakchisining birinchi oʻrinbosari vazifasida ishlagan[6]. 1991-yilda Pabna-5 saylov okrugidan „Jamoat“ deputatlar guruhi rahbari o‘rinbosari bo‘lib 47.31 foiz ovoz bilan deputatlikka saylangan[7]. 2001-yilda o‘z saylov okrugida 56,78 foiz ovozni qo‘lga kiritib, 4-partiyaviy alyansdan nomzod sifatida yana deputat etib saylandi[8]. 1996-yilda ayollarning bilim darajasini oshirish platformasida saylovoldi tashviqotini olib bordi[9].

Hibsga olish va sud[tahrir | manbasini tahrirlash]

Abdus Sobhan 2012-yil 20-sentabrda Dakkadan Pabnaga ketayotganida Bangabandhu ko‘prigi hududida hibsga olingan. Keyinchalik, 2003-yilda qoʻzgʻatilgan ish boʻyicha unga qarshi order bergan sudga qatnashish uchun Pabna shahriga olib ketildi[10][11].

Hibsga olinganidan bir kun oʻtib, 1971-yilda Bangladesh ozodlik urushi paytida sodir etilgan insoniyatga qarshi jinoyatlarda ayblanib, Dakkadagi Xalqaro Jinoyat Tribunaliga (Bangladesh) keldi[12]. Xalqaro Jinoyatlar Tribunal-1 (ICT) 1971-yilda Abdus Sobhanga qarshi urush davridagi insoniyatga qarshi jinoyatlarda ayblangan to‘qqizta ayblovni ilgari surdi[13][14]. Sobhan oʻziga qoʻyilgan ayblovlarni rad etib, Tinchlik qoʻmitasida Pokiston kuchlariga qarshi Mukti Bahini uchun vositachi boʻlib xizmat qilganini daʼvo qildi[15].

Oʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sobhan 2020-yil 14-fevralda Dakka tibbiyot kolleji kasalxonasida 83 yoshida vafot etdi[2]. Ertasi kuni 15-fevralda Pabna Sadar Arifpur qabristoniga dafn qilindi[16].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Nation awaits disposal of four pending appeals | Daily Sun“. daily-sun. Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.[sayt ishlamaydi]„Nation awaits disposal of four pending appeals | Daily Sun“[sayt ishlamaydi]. daily-sun. Retrieved 14 February 2020.
  2. 2,0 2,1 „bn:মানবতাবিরোধী অপরাধে মৃত্যুদণ্ডপ্রাপ্ত আব্দুস সুবহানের মৃত্যু“ (bn). Amader Shomoy (2020-yil 14-fevral). Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.মানবতাবিরোধী অপরাধে মৃত্যুদণ্ডপ্রাপ্ত আব্দুস সুবহানের মৃত্যু. Amader Shomoy (in Bengali). 14 February 2020. Retrieved 14 February 2020.
  3. „List of 5th Parliament Members“ (bn) (PDF). Jatiya Sangsad. 2023-yil 19-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 9-aprel.
  4. „List of 8th Parliament Members“ (bn). Jatiya Sangsad. 2022-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-iyun.
  5. „bn:মাওলানা আব্দুস সুবহানের ইন্তিকাল“ (bn). Daily Naya Diganta. Qaraldi: 2020-yil 14-fevral.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 „Chairman's Corner, Imam Gazzali Trust, Pabna, Bangladesh“. Imam Gazzali Trust. 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr. . Imam Gazzali Trust. Archived from the original (Wayback Machine saytida 2014-10-15 sanasida arxivlangan) on 15 October 2014. Retrieved 10 October 2014.
  7. „Electoral Area 72, Pabna-5 constituency, 1991“. Amar Desh. 2007-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  8. „Electoral Area 72, Pabna-5 constituency, 2001“. Amar Desh. 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  9. Shehabuddin, Elora. Reshaping the Holy: Democracy, Development, and Muslim Women in Bangladesh, 2, Columbia University Press, 2012 — 135 bet. ISBN 978-0231512558. 
  10. „Jamaat leader Abdus Sobhan detained“. The Financial Express (2012-yil 21-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  11. „Jamaat leader Sobhan arrested“. Daily Sun (2014-yil 21-sentyabr). 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  12. „Next report against Abdus Sobhan on July 14“. Dhaka Tribune (2013-yil 14-iyun). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  13. „Charges framed against Jamaat leader Maulana Abdus Sobhan-trial start on Jan 28“. BdChronicle (2013-yil 31-dekabr). 2014-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  14. „Charges pressed against Maulana Sobhan“. Dhaka Tribune (2013-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 10-oktyabr.
  15. „Sobhan Trial: Tribunal rejects indictment review“. The Bangladesh Chronicle (2014-yil 27-mart). 2016-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-dekabr.
  16. „bn:জামায়াত নেতা আব্দুস সুবহানের দাফন সম্পন্ন“ (bn). The Daily Inqilab (2020-yil 15-fevral). Qaraldi: 2020-yil 16-fevral.