1913-yilgi Indianapolis 500
![]() | |||||
Indianapolis Motor Speedway | |||||
---|---|---|---|---|---|
Indianapolis 500 | |||||
Sanksiya qiluvchi organ | AAA | ||||
Sana | May 30, 1913 | ||||
Gʻolib |
![]() | ||||
Gʻolib jamoa | Peugeot | ||||
Oʻrtacha tezlik | 75.933 mph (122.202 km/h) | ||||
Pole natijasi |
![]() | ||||
Pole tezligi | N/A | ||||
Eng tez aylanish |
![]() | ||||
Musobaqa oldidan | |||||
Eng tez avtomashina | Stoddard-Dayton | ||||
Eng tez poygachi | Carl G. Fisher | ||||
Starter | Charles P. Root[1] | ||||
Faxriy hakam | Laurence Enos[1] | ||||
Muxlislar | 90,000[2] | ||||
Xronologiya | |||||
|
1913-yil 30-may, juma kuni Indianapolis avtopoygasining uchinchi xalqaro 500 millik poygasi bo‘lib o‘tdi. Fransiyalik Jules Goux Indianapolis 500da birinchi xorijlik va yevropalik sifatida g‘olib bo‘ldi. Uning g‘alabasi 13 daqiqada qayd etilgan. Ikkinchi oʻrin Spencer Wishart 8 soniya (taxminan 7 davr) ortda qolgan. Ushbu natija 2022-yil holatiga koʻra Indy tarixidagi eng tez gʻalaba boʻlib turibdi.
Mavsum xulosasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Indianapolis 500ning dastlabki ikki yilidagi arizalar deyarli faqat amerikalik poygachilardan boʻlgan. 1913-yilda olti haydovchi Yevropadan poygalarda ishtirok etish uchun ariza berishgan. Mukofot 20 000 dollar ekanligi ularni (2021 yilda 548 350 dollar ekvivalenti) jalb qilgan. Jami 27 ta mashina soatiga 75 milya saralash tezligiga javob beradi, Jack Tower eng yaxshi natija 88,230 milya[3]. Ishtirokchilar toʻrli tasodifiy qur’a yoʻli bilan aniqlandi.
Towerning mashinasi janubi-g‘arbiy burilishda 51-aylanada ag‘darilib, uning oyog‘i singan. Yordamchi mexanik Li Dunningning uchta qovurg‘asi singan[4]. Bob Burman poygani favorit sifatida boshladi. 55-davrada mashinasi yonib ketishidan oldin 41 aylanishda yetakchilik qildi. Burman mashinasini taʼmirlab, davom ettirishga muvaffaq boʻldi, ammo davom etayotgan muammolar yana bir necha toʻxtash haydovchini almashtirishga olib keldi. Musobaqani oʻn birinchi oʻrinda yakunladi (faqat eng yaxshi oʻnta ishtirokchi pul mukofotini oldi)[5].
Shampan vinosi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahar afsonalariga koʻra, poyga gʻolibi Jules Goux gʻalaba yoʻlida „olti shisha shampan“ isteʼmol qilgan. Biroq, bu daʼvo boʻrttirilgan deb ishoniladi. Buning oʻrniga, Jules Gouxning oltita pit-stop paytida oʻzi va chavandoz mexanik Emil Begin oʻrtasida faqat toʻrtta shisha (har biri 4⁄5 pint) boʻlingan, ularning har biri bir necha qultum ichishgan, ammo mast boʻlish uchun yetarli emas. Shampan vinosi ogʻiz chayqash vositasi sifatida ishlatilib, boshqa koʻkatlar qoʻshilgan boʻlgan[6]. Yana bir sabablardan biri issiq kun boʻlgani va jazolash shartlarini hisobga olgan holda, oʻzining birinchi pit-stop paytida Goux „Menga bir pint sharob bering, aks holda men chiqib ketaman“ degani edi. Keyingi yillarda Amerika avtomobil assotsiatsiyasi rasmiylari musobaqa paytida spirtli ichimliklarni isteʼmol qilishni taqiqladilar.
Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Saralash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Poygachi | Old tomon | Ichki markaz | Tashqi markaz | Tashqi tomon | ||||||||||
Vaqt | (mph) | (km/h) | ||||||||||||
1-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:43.05 | 87.34 | 140.56 | 0:01:51.46 | 80.75 | 129.95 | 0:01:55.36 | 78.02 | 125.56 | 0:01:49.74 | 82.01 | 131.98 | |||
2-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:48.64 | 82.84 | 133.32 | 0:01:58.48 | 75.96 | 122.25 | 0:01:44.62 | 86.03 | 138.45 | 0:01:52.14 | 80.26 | 129.17 | |||
3-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:45.02 | 85.70 | 137.92 | 0:01:57.88 | 76.35 | 122.87 | 0:01:52.14 | 80.26 | 129.17 | 0:01:57.96 | 76.30 | 122.79 | |||
4-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:59.17 | 75.52 | 121.54 | 0:01:48.92 | 82.63 | 132.98 | 0:01:51.49 | 80.72 | 129.91 | 0:01:46.56 | 84.46 | 135.93 | |||
5-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:48.643 | 82.84 | 133.32 | 0:01:49.84 | 81.94 | 131.87 | 0:01:49.77 | 81.99 | 131.95 | 0:01:50.48 | 81.46 | 131.10 | |||
6-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
![]() | ||||||||||
0:01:46.93 | 84.17 | 135.46 | 0:01:51.40 | 80.79 | 130.02 | 0:01:48.75 | 82.76 | 133.19 | 0:01:54.08 | 78.89 | 126.96 | |||
7-qator | ![]() |
![]() |
![]() |
|||||||||||
0:01:41.93 | 88.23 | 141.99 | 0:01:44.86 | 85.83 | 138.13 | 0:01:58.56 | 75.91 | 122.17 |
Asosiy natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Poz | No | Poygachi | Avtomobil | Jamoa | Shassi | Dvigatel | Cyl | Dvigatel (in3) (L) |
Rang | Saralash tezlik (mph) (km/h) |
Daraja | Start Poz |
Aylanish Led |
Tez Aylanish |
Vaqt | Tezlik (mph) (km/h) |
Holat | Mukofot Pul ($) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 16 | ![]() |
Peugeot | Peugeot | Peugeot | Peugeot | 4 | 448 7.34 |
moviy / oq | 86.03 138.45 |
3 | 7 | 138 | 200 | 6:35:05.00 | 75.933 122.202 |
finish | 21,165 |
2 | 22 | ![]() |
Mercer | Mercer Automobile Company | Mercer | Mercer | 4 | 300 4.92 |
sariq | 81.99 131.95 |
13 | 19 | 0 | 200 | 6:48:13.40 +0:13:08.40 |
73.489 118.269 |
finish | 10,165 |
3 | 2 | ![]() |
Stutz | Ideal Motor Car Company | Stutz | Wisconsin | 4 | 400 6.55 |
oq / qizil | 84.46 135.93 |
6 | 16 | 0 | 200 | 6:48:49.25 +0:13:44.25 |
73.382 118.097 |
finish | 5,165 |
4 | 9 | ![]() |
Sunbeam | Sunbeam Motor Car Company | Sunbeam | Sunbeam | 6 | 368 6.03 |
kulrang | 80.75 129.95 |
18 | 2 | 0 | 200 | 7:02:58.95 +0:27:53.95 |
70.925 114.143 |
finish | 3,500 |
5 | 23 | ![]() |
Mercedes-Knight | E.C. Patterson | Mercedes | Knight | 4 | 251 4.11 |
kulrang / oq | 75.52 129.66 |
27 | 13 | 0 | 200 | 7:20:13.00 +0:45:08.00 |
68.148 109.674 |
finish | 3,000 |
6 | 12 | ![]() |
Kulrang Fox | Frank Fox | Pope-Hartford | Pope-Hartford | 4 | 390 6.39 |
kulrang | 81.46 131.10 |
15 | 20 | 0 | 200 | 7:23:26.55 +0:48:21.55 |
67.653 108.877 |
finish | 2,200 |
7 | 29 | ![]() |
Mercedes | E. J. Schroeder | Mercedes | Mercedes | 4 | 449 7.36 |
kulrang | 80.79 130.02 |
17 | 22 | 0 | 200 | 7:28:05.50 +0:53:00.50 |
66.951 107.747 |
finish | 1,800 |
8 | 31 | ![]() |
Case | J. I. Case T. M. Company | Case | Case | 4 | 449 7.36 |
kulrang / qizil | 82.76 133.19 |
10 | 23 | 0 | 200 | 7:29:09.00 +0:54:04.00 |
66.793 107.493 |
finish | 1,600 |
9 | 35 | ![]() |
Mason | Mason Motor Company | Duesenberg | Duesenberg | 4 | 350 5.74 |
qora | 80.72 129.91 |
19 | 15 | 0 | 200 | 7:52:35.10 +1:17:30.10 |
63.481 102.163 |
finish | 1,500 |
10 | 25 | ![]() |
Tulsa | Tulsa Auto Manufacturing Company | Tulsa | Wisconsin | 4 | 340 5.57 |
qizil / qora | 75.91 122.17 |
26 | 27 | 0 | 200 | 7:56:14.25 +1:21:09.25 |
62.994 101.299 |
finish | 1,400 |
11 | 4 | ![]() |
Keeton | Keeton Motor Company | Keeton | Wisconsin | 4 | 449 7.36 |
yashil / oq | 84.17 135.46 |
7 | 21 | 41 | 190 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
12 | 3 | ![]() |
Stutz | Ideal Motor Car Company | Stutz | Wisconsin | 4 | 400 6.55 |
oq / qizil | 82.63 132.98 |
11 | 14 | 18 | 187 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
13 | 5 | ![]() |
Mason | Mason Motor Company | Duesenberg | Duesenberg | 4 | 350 5.74 |
qora | 82.01 131.98 |
12 | 4 | 2 | 158 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
14 | 17 | ![]() |
Anel | Will Tompson | Buick | Buick | 4 | 318 5.21 |
sabzi rang/ qora | 78.02 125.56 |
22 | 3 | 0 | 148 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
15 | 19 | ![]() |
Mercer | Mercer Automobile Company | Mercer | Mercer | 4 | 424 6.95 |
sariq | 87.34 140.56 |
2 | 1 | 1 | 128 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
16 | 10 | ![]() |
Henderson | Henderson Motor Car Company | Knipper | Duesenberg | 4 | 350 5.74 |
moviy | 80.26 129.17 |
20 | 11 | 0 | 125 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
17 | 27 | ![]() |
Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | 4 | 444 7.28 |
qizil / yashil | 81.30 130.84 |
16 | 8 | 0 | 118 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
18 | 32 | ![]() |
Case | J. I. Case T. M. Company | Case | Case | 4 | 449 7.36 |
kulrang / qizil | 78.89 126.96 |
21 | 24 | 0 | 67 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
19 | 6 | ![]() |
Mason | Mason Motor Company | Duesenberg | Duesenberg | 4 | 350 5.74 |
qora | 88.23 141.99 |
1 | 25 | 0 | 51 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
20 | 28 | ![]() |
Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | 4 | 444 4.28 |
qizil / yashil | 81.94 131.87 |
14 | 18 | 0 | 39 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
21 | 1 | ![]() |
Nyberg | Nyberg Auto Company | Nyberg | Nyberg | 6 | 377 6.18 |
qizil | 76.35 122.87 |
23 | 10 | 0 | 23 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
22 | 45* | ![]() |
Peugeot | Peugeot | Peugeot | Peugeot | 4 | 448 7.34 |
moviy / oq | 85.83 138.13 |
4 | 26 | 0 | 18 | finishga yetolmadidid not finish | buzilish | 0 | |
23 | 21 | ![]() |
Mercer | Mercer Automobile Company | Mercer | Mercer | 4 | 340 5.57 |
sariq | 76.30 122.79 |
24 | 12 | 0 | 15 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
24 | 26 | ![]() |
Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | Isotta Fraschini | 4 | 444 4.28 |
qizil / yashil | 75.96 122.25 |
25 | 6 | 0 | 14 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
25 | 18 | ![]() |
Schacht | Schacht Motor Car Company | Schacht | Schacht | 4 | 299 4.90 |
qizil / oq | 82.84 133.32 |
9 | 17 | 0 | 13 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
26 | 8 | ![]() |
Stutz | Ideal Motor Car Company | Stutz | Wisconsin | 4 | 400 6.55 |
oq / qizil | 82.84 133.32 |
8 | 5 | 0 | 7 | finishga yetolmadi | buzilish | 0 | |
27 | 33 | ![]() |
Case | J. I. Case T. M. Co. | Case | Case | 6 | 448 7.34 |
kulrang / qizil | 85.70 137.92 |
5 | 9 | 0 | 1 | finishga yetolmadi | halokat | 0 |
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Fox, Jack C.. The Illustrated History of the Indianapolis 500 1911-1994, 4th (en), Carl Hungness Publishing, 1994 — 22 bet. ISBN 0-915088-05-3.
- ↑ Green, Myron R.. „Mighty Throng Hails Goux As New Speed King“ (31-may 1913-yil), s. 1. Qaraldi: 3-iyun 2017-yil.Andoza:Open access
- ↑ Indianapolis 500 Starting Grid — 1913 Wayback Machine saytida arxivlandi (2013-05-20). Official site of the Indianapolis Motor Speedway.
- ↑ PEUGEOT CAR WINS $50,000 AUTO RACE; France Defeats America on Indianapolis Speedway — Mercer Finishes Second New York Times, May 30th, 1913
- ↑ Jules Goux, A Frenchman, wins big Automobile race The Lewiston Daily Sun, May 31st 1913.
- ↑ The History of the 500 — WFNI/WIBC: Episode 10, 2013
|