1916-yilgi Indianapolis 500

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Oltinchi Indianapolis 500
Indianapolis Motor Speedway
Indianapolis 500
Sanksiya qiluvchi organ AAA
Sana May 30, 1916
Gʻolib Dario Resta
Gʻolib jamoa Peugeot
Oʻrtacha tezlik 84.001 mph (135.187 km/h)
Pole natijasi Johnny Aitken
Pole tezligi 96.69 mph (155.61 km/h)
Eng tez aylanish Resta (103)
Musobaqa oldidan
Eng tez avtomashina Premier 6 (Model 6-56)
Eng tez poygachi Frank E. Smith
Starter George M. Dickson[1]
Faxriy hakam Howard Carpenter Marmon[1]
Muxlislar 83,000[2]
Xronologiya
oldingisi keyingisi
1915 1919

Oltinchi Xalqaro 300 milya Indianapolis 500 poygasi 1916-yil 30-may, seshanba kuni boʻlib oʻtdi. Rahbariyat poygani 120 aylanish, 300 mil (480 km) qilib rejalashtirgan edi. Olingi Indianapolis 500 500 milya (800 km)dan kamroq masofani bosib oʻtishga rejalashtirilgan edi.

Birinchi jahon urushi boshlanishi munosabati bilan poyga masofasi oʻzgargan degan umumiy qarashlar boʻlsa-da, aslida Speedway rahbariyati poygani qisqaroq va muxlislar uchun yanada jozibador qilish uchun oʻzgartirgan. Bir martalik oʻzgartirilgan masofaga qaramay, poyga hamon Indianapolis 500 deb nomlanuvchi Xotira kuni klassikasining uzluksiz davomi deb qaraladi[3]. Oʻzgartirilgan masofaga qoʻshimcha ravishda, boshlanish vaqti ertalab soat 10:00 dan erta tushga (13:30) koʻchirildi[4].

Eddie Rickenbacker startda peshqadamlikni qo‘lga kiritdi va birinchi to‘qqizta aylanada rul boshqaruvidagi muammolar tufayli maydonni tark etguniga qadar yetakchilik qilib keldi. Dario Resta 120ta davraning 103tasini boshqarib, g‘alabaga erishdi. Restaga yordamchi mexanik Bob Dahnke hamrohlik qildi.

Urush paytida yaxshi maydonni taʼminlash uchun yettita mashina Speedway yoki uning egalari tomonidan qoʻshimcha sifatida kiritilgan. Ularning hech biri kuchli beshlikka kirmagan. Promouterning qoʻshimcha mashinalari kiritishiga qaramay, atigi 21 ta mashinadan iborat boʻldi. Bu Indy tarixidagi kam mashina ishtirokidagi musobaqa sifatida qoldi.

Birinchi jahon urushi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1916 yilgi poygadan uch oy oʻtgach, 1916-yil Mehnat kuni dam olish kunida Speedway ikkinchi tadbirni oʻtkazdi. U „Harvest Auto Racing Classic“ nomini oldi. 1917-yilgi poyga 500 milyaga qaytishi rejalashtirilgan edi, ammo mahalliy mehmonxonachilar bilan kelishmovchilik va Birinchi jahon urushining kuchayishi bunga toʻsqinlik qildi. 1917-yil 23-martda Speedway rahbariyati 1917-yilgi Indianapolis 500ni bekor qildi va 1917—1918-yillarda obʼyektlar qurilishini toʻxtatdi.

Trassa Wilbur Wright Field va Chanute havo kuchlari bazasi oʻrtasida harakatlanadigan harbiy samolyotlar uchun qoʻnish yoʻlagi va texnik xizmat koʻrsatish, yoqilgʻi quyish stantsiyasi sifatida taklif qilingan. U Speedway aviatsiya taʼmirlash deposi deb atalgan va u yerda 821-aerotaʼmirlash otryadi joylashgan edi[5][6]. Bundan tashqari, maydonlarda bir nechta eksperimental samolyotlar sinovdan oʻtkazildi[7].

Indianapolis 500 1919-yilda urushdan keyin qayta tiklandi.

Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1916-yilgi Indianapolis 500da gʻalaba qozongan mashina
Finish Start No Ism Jamoa Shassi Dvigatel Saralash Daraja Aylanish LD Holat
1 4 17 Birlashgan Qirollik Dario Resta Peugeot Auto Racing Company Peugeot Peugeot 94.400 4 120 103 Finish
2 10 1 Qoʻshma Shtatlar Wilbur D'Alene  R  Duesenberg Brothers Duesenberg Duesenberg 90.870 11 120 0 Finish
3 20 10 Qoʻshma Shtatlar Ralph Mulford Ralph Mulford Peugeot Peugeot 91.090 10 120 0 Finish
4 14 14 Belgiya Josef Christiaens Sunbeam Motor Car Company Sunbeam Sunbeam 86.080 16 120 0 Finish
5 5 15 Qoʻshma Shtatlar Barney Oldfield Barney Oldfield Delage Delage 94.330 5 120 0 Finish
6 9 4 Kanada Pete Henderson  R  Prest-O-Lite Racing Team Maxwell Maxwell 91.330 9 120 0 Finish
7 6 29 Qoʻshma Shtatlar Howdy Wilcox Indianapolis Speedway Team Company Premier Premier 93.810 6 120 0 Finish
8 17 26 Qoʻshma Shtatlar Art Johnson  R  William Chandler Crawford Duesenberg 83.690 19 120 0 Finish
9 15 24 Qoʻshma Shtatlar William Chandler William Chandler Crawford Duesenberg 84.840 17 120 0 Finish
10 13 9 Qoʻshma Shtatlar Ora Haibe  R  S. Osteweg Osteweg Wisconsin 87.080 15 120 0 Finish
11 19 12 Qoʻshma Shtatlar Tom Alley Ogren Motor Car Company Duesenberg Duesenberg 82.040 21 120 0 Finish
12 21 8 Shveysariya Louis Chevrolet Chevrolet Brothers Frontenac Frontenac 87.690 13 82 0 Finishga yetolmadi
13 3 28 Norvegiya Gil Andersen Indianapolis Speedway Team Company Premier Premier 95.940 3 75 0 Finishga yetolmadi
14 18 25 Qoʻshma Shtatlar Dave Lewis  R  William Chandler Crawford Duesenberg 83.120 20 71 0 Finishga yetolmadi
15 1 18 Qoʻshma Shtatlar Johnny Aitken Indianapolis Speedway Team Company Peugeot Peugeot 96.690 1 69 8 Finishga yetolmadi
16 12 21 Fransiya Jules Devigne  R 
(Jack LeCain tomonidan ozod qilingan)
Harry Harkness Delage Delage 87.170 14 61 0 Finishga yetolmadi
17 7 27 Qoʻshma Shtatlar Tom Rooney  R  Indianapolis Speedway Team Company Premier Premier 93.390 7 48 0 Finishga yetolmadi
18 11 7 Shveysariya Arthur Chevrolet Chevrolet Brothers Frontenac Frontenac 87.740 12 35 0 Finishga yetolmadi
19 8 19 Qoʻshma Shtatlar Charlie Merz Indianapolis Speedway Team Company Peugeot Peugeot 93.330 8 25 0 Finishga yetolmadi
20 2 5 Qoʻshma Shtatlar Eddie Rickenbacker Prest-O-Lite Racing Team Maxwell Maxwell 96.440 2 9 9 Finishga yetolmadi
21 16 23 Italiya Aldo Franchi  R  Aldo Franchi Peugeot Sunbeam 84.120 18 9 0 Dvigatel muammosi
[8][9]

Poyga tafsilotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1916-yil uchun yordamchi mexaniklar talab qilingan[10]. 1915-yilgi gʻolib Ralph DePalma 1916-yilga kirishdan bosh tortdi va Speedway rahbariyatidan tashqi koʻrinish uchun 5000 dollar pul talab qildi. Carl Fisher talabni qabul qilishdan bosh tortdi va DePalmaning belgilangan muddatdan keyin topshirilgan arizasini rad etdi[11].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Fox, Jack C.. The Illustrated History of the Indianapolis 500 1911-1994, 4th (en), Carl Hungness Publishing, 1994 — 22 bet. ISBN 0-915088-05-3. 
  2. Blakely, A.B.. „Driver For Peugot Victor At Average of 84 Miles An Hour“ (1916-yil 31-may), s. 1. Qaraldi: 2017-yil 3-iyun.Andoza:Open access
  3. "The Talk of Gasoline Alley" — WFNI: May 5, 2012
  4. „Fleet Field Attune For Sixth Race“ (1916-yil 30-may), s. 1. Qaraldi: 2015-yil 27-mart.Andoza:Open access
  5. Mittman, Dick. „Speedway Has Plenty Of Connections To First 100 Years Of Flight“. Indianapolis Motor Speedway (2003-yil 17-dekabr). Qaraldi: 2014-yil 18-fevral.
  6. 821st Areo Squadron, Aviation Repair Depot, Speedway, Indiana, December 1918
  7. The Talk of Gasoline Alley — 1070-AM WIBC, June 15, 2005
  8. „Indianapolis 500 1916“. Ultimate Racing History. 2014-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-yanvar.
  9. Popely, Rick; Riggs, L. Spencer. The Indianapolis 500 Chronicle. Lincolnwood, Illinois: Publications International, Ltd., 1998. 
  10. Blazier, John E.; Rollings, Tom. Forgotten Heroes of the Speedways: The Riding Mechanics, 1994. 
  11. „Four Are Injured on Track; LeCain Hovering Near Death“ (1916-yil 31-may), s. 1. Qaraldi: 2015-yil 27-mart.Andoza:Open access