Kontent qismiga oʻtish

Shahin lageri hujumi (2017)

Vikipediya, erkin ensiklopediya
2017-yilgi Shahin lageri hujumi
Afgʻonistondagi urush (2001—2021)ning bir qismi

Shahin lageridagi Afgʻoniston milliy armiyasi askarlari, 2011-yil.
Sanalar 2017-yil 21-aprel
Urush yeri Mozori sharif, Afgʻoniston
Natija Afgʻoniston Mudofaa vaziri va Afgʻoniston Milliy Armiyasi Bosh shtab boshligʻi hujumdan uch kun oʻtib isteʼfoga chiqdi[1].
Raqiblar
Tolibon Tolibon  Afgʻoniston
Qoʻmondonlar
Mulla Toj Mir Javod
Qari Abdul Rauf Zokir[2] 		Nomaʼlum
Kuchlar
Nomaʼlum, 10 nafar hujumchi (Tolibon daʼvosi)[3] 3,000 askar[4]
Yoʻqotishlar
Hammasi oʻldirilgan[5] 140-256 nafar askar oʻldirilgan, 160+ jarohatlangan

2017-yil 21-aprelda kamida oʻn nafar Tolibon jangarisi Balx viloyatining Mozori Sharif hududi yaqinidagi Afgʻoniston milliy armiyasi (ANA) 209-korpusi qarorgohi joylashgan Shahin lageriga hujum qildi. Halok boʻlganlar soni nomaʼlum — Afgʻoniston hukumatining rasmiy bayonotlariga koʻra, 140ga yaqin odam halok boʻlgan, 160 kishi yaralangan. Matbuotda esa 256 kishi halok boʻlganligi aytilgan. Afgʻoniston harbiy bazasiga qilingan ushbu hujum urush boshlanganidan beri eng qonli hujum boʻldi[6].

Hujum

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Harbiy kiyim kiygan ikkita Ford Ranger harbiy mashinasidagi oʻn nafar Tolibon jangarilari oralarida shoshilinch tibbiy yordamga muhtoj yarador askarlar borligini daʼvo qilib, bazaga kirishadi. Baza Afgʻoniston milliy armiyasining 209-korpusi qarorgohi boʻlgan[7]. Guvohning soʻzlariga koʻra, hujumchilar tashqi nazorat-oʻtkazish punktidan bemalol oʻtib, keyingi nazorat punktida ikkita qoʻriqchini oʻldirgan, uchinchisini esa RPG granatalari yordamida yoʻq qilgan[8][6]. Hujum sodir boʻlgan vaqtda aksariyat askarlar qurolsiz boʻlib, bazadagi masjidda juma namoziga qatnashgach, restoranda ovqatlanayotgan edi. Hujumga guvoh boʻlgan bir askar „Bu xaotik sahna edi va men nima qilishni bilmasdim [...] Hamma joyda otishma va portlashlar eshitilardi“, — deya voqea haqida soʻzlab bergan[9]. Boshqa bir askar hujumchi qanday qilib yuk mashinasi oynasiga avtomat oʻrnatgani va „yoʻlida uchragan hammani otib tashlaganini“ tasvirlab bergan[10]. Bu urush davrida Afgʻoniston harbiy bazasiga qilingan eng halokatli hujum edi[7].

Tolibonga koʻra, hujumchilarning toʻrt nafari bazada boʻlgan va bazadagi tartibni yaxshi bilgan askarlar edi[11]. Hujumchilardan ikki nafari masjidda xudkush kamarini portlatib yuborgan, qolgan sakkiz nafari esa otishmada halok boʻlgan[12]. Hujumga javobgar xavfsizlik kuchlari uchun jangarilarni yoʻq qilish va bazani nazorat ostiga olish uchun taxminan besh soat vaqt ketdi[7]. Viloyat rasmiysi Muhammad Ibrohim Xayr Andeshga koʻra, qirgʻinda 140 askar halok boʻlgan, 160 nafari yaralangan[11]. 25-aprel kuni Afgʻonistonning TOLOnews axborot agentligi 256 nafar askar halok boʻlgani, hukumat qurbonlar sonini oshkor etmasligini maʼlum qildi[13]. Hujum ortidan eʼlon qilingan Tolibon bayonotiga koʻra, kamida 500 afgʻon askari yaralangan yoki halok boʻlgan[11].

Reaksiyalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Afgʻoniston

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Afgʻoniston prezidenti Ashraf Gʻani hujumning ertasi kuni bazaga tashrif buyurib, milliy motam kuni e’lon qilgan. Viloyat gubernatori Atta Muhammad Nur esa Tolibonga koʻrsatilayotgan yordam boʻyicha tergov boshlanganini maʼlum qilib, “biz halok boʻlganlar farzandlarining qoni uchun qasos olamiz”, dedi[7]. 24-aprel kuni Mudofaa vaziri Abdulla Habibiy va armiya shtabi boshligʻi general Qadam Shoh Shahim isteʼfoga chiqdi. Prezident Gʻani esa toʻrtta armiya korpusiga, jumladan 209-ga ham yangi rahbarlar tayinladi[14].

Amerika Qoʻshma Shtatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

AQSh harbiy voizi Jon Tomas hujum „muhim“ ekanligini aytib, xavfsizlik kuchlarini „vahshiylikka barham bergani“ uchun maqtadi[10]. Koalitsiya kuchlarining umumiy qoʻmondoni general Jon V. Nikolson kichik „209-sonli hujum“ korpus Tolibonning vahshiy tabiatini koʻrsatib bergan"[9].

New York Times gazetasining yozishicha, amerikalik harbiy amaldorlar hujum ortida Haqqoniy tarmogʻi turganini koʻrsatadigan razvedka maʼlumotlariga ega ekanliklarini aytishgan. AQShning yuqori martabali harbiy amaldorlaridan biri, razvedka maʼlumotlariga koʻra, hujum 4-6 oy davomida rejalashtirilgan, ammo Tolibon amalga oshirishi uchun juda murakkab „hisoblangan“ edi. Haqqoniy tarmogʻi Tolibonning bir qismi boʻlib, harakat rahbariyatining ajralmas qismiga aylangan[14].

Tolibon

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tolibon matbuot kotibi Zabihulloh Mujohidning aytishicha, hujum Afgʻoniston shimolidagi Abdul Salomning oʻlimi uchun oʻch olish edi[12]. Harakat hujumda ishtirok etgan jangchilar afgʻon armiyasi formasini kiyib yurgani aks etgan videoni tarqatdi[6].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ „US Defense Secretary Mattis visits Afghanistan“. 24-aprel 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-aprel 2017-yil.
  2. ↑ „Taliban 'infiltrated' Afghan Army to carry out deadly attack in north - FDD's Long War Journal“. 2017-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-aprel 2017-yil.
  3. ↑ „Taliban kills more than 140 Afghan soldiers in suicide assault - FDD's Long War Journal“. 2017-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-aprel 2017-yil.
  4. ↑ „Afghan Base Massacre Adds New Uncertainty to Fight Against Taliban“. The News York Times (23-aprel 2017-yil). 2017-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-aprel 2017-yil.
  5. ↑ BBC „Afghan defence chiefs resign over deadly Taliban attack“. 2017-yil 24-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-aprel 2017-yil.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Mashal, Mujib; Rahim, Najim „'A Shortage of Coffins' After Taliban Slaughter Unarmed Soldiers“. The New York Times (21-aprel 2017-yil). 29-yanvar 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-yanvar 2018-yil.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Mashal, Mujib; Rahim, Najim „'A Shortage of Coffins' After Taliban Slaughter Unarmed Soldiers“ (22-aprel 2017-yil). 2017-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-aprel 2017-yil.
  8. ↑ „Confusion, chaos after Taliban breach Afghan base in deadly attack“ (22-aprel 2017-yil). 2017-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-iyul 2017-yil.
  9. ↑ 9,0 9,1 Matin, Abdul; Shalizi, Hamid. „Mourning declared after scores of troops die in Afghan base attack“. Reuters (22-aprel 2017-yil). 2017-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
  10. ↑ 10,0 10,1 „Afghan casualties in Taliban Mazar-e Sharif attack pass 100“. BBC News (22-aprel 2017-yil). 2017-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 „Taliban fighters attack Afghan army base, 'killing 140'“. Al Jazeera. 2017-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-aprel.
  12. ↑ 12,0 12,1 Faiez, Rahim. „Afghan officials: 100 casualties in Afghanistan attack“ (en). ABC News (22-aprel 2017-yil). 2017-yil 25-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-aprel 2017-yil.
  13. ↑ Hamid, Tamim. „Govt 'Covering Up' Actual Death Toll in Army Base Attack“. Tolo News (26-aprel 2017-yil).[sayt ishlamaydi]
  14. ↑ 14,0 14,1 Mashal, Mujib; Cooper, Helene. „2 Top Afghanistan Military Officials Resign After Taliban Attack“. The New York Times (24-aprel 2017-yil). 2017-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-aprel 2017-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Shahin_lageri_hujumi_(2017)&oldid=3608165" dan olindi