Togʻ zarbasi operatsiyasi
| Togʻ zarbasi operatsiyasi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Afg‘onistondagi urush tarixi (2001–2021) | |||||||
| |||||||
| Raqiblar | |||||||
 Afgʻoniston
|
Tolibon
| ||||||
| Qoʻmondonlar | |||||||
 David Fraser, en
|
Axtar Usmoniy, en
Mulla Boqi Kakar Mulla Muhammad Ibrohim Giwat (taxmin) | ||||||
| Kuchlar | |||||||
| 3 500 xavfsizlik kuchlari
|
kamida 2 000 nafar isyonchilar | ||||||
| Yoʻqotishlar | |||||||
| {flagicon|Afghanistan}} 107 qurbon, 43 asir
|
1 134 qurbon 387 asir | ||||||
"Togʻ zarbasi" operatsiyasi Afgʻonistondagi urush davomida NATO va Afgʻoniston kuchlari boshchiligidagi harbiy operatsiya boʻlib, unda 3300 dan ortiq Britaniya qoʻshinlari, 2300 AQSh, 2200 Kanada askari, 3500 ga yaqin afgʻon askari va yirik miqyosdagi havo yordami ishtirok etdi. Operatsiyaning asosiy maqsadi mamlakat janubida davom etayotgan Tolibon isyonini bostirish edi.
Natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2006-yil iyun va iyul oylarida ogʻir janglar boʻlib oʻtdi. Bu davrda Afgʻoniston Tolibon rejimi qulaganidan buyon eng qonli davrni koʻrdi. Tolibon o‘z hujumlarida katta muvofiqlik ko‘rsatdi, hatto iyul oyi oxirida Hilmand viloyatining ikki tumanini egallab oldi. Bir necha kundan keyin esa bu tumanlar qaytarib olindi. Tolibon janglarda jiddiy jabr ko‘rdi. 1100 dan ortiq kishi halok bo‘ldi va 400 ga yaqini asirga olindi. Ogʻir havo hujumlari asosiy omil boʻldi. Shunga qaramay, koalitsiya kuchlari 150 ga yaqin askarni oʻldirgan va 40 afgʻon politsiyachisi Tolibon tomonidan asirga olingan. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Afgʻonistondagi yuqori lavozimli rasmiysi Tom Koenigs Germaniyaning Der Spiegel haftalik nashriga Tolibon qurbonlari soni muvaffaqiyatni aks ettirmasligini aytdi. Koenigs jurnalga bergan intervyusida „Tolibon jangchilarining suv zahiralari deyarli cheksizdir“, dedi. „Harakatni qurbonlar sonining koʻpligi bilan yengib boʻlmaydi“, deya taʼkidlab oʻtdi.
Oxir-oqibat, operatsiya Tolibon isyonini bostirishga muvaffaq boʻlmadi. Mintaqa nazorati amerikaliklardan NATO kuchlariga oʻtkazildi. Hujumlar yanada kuchli davom ettirildi. NATO nazoratni oʻz qoʻliga olgan birinchi kuni, 1-avgust sanasida Britaniya patruli Gilmand viloyatida dushman oʻqqa tutildi; uch nafar askar halok bo‘ldi, bir nafari yaralandi. Oʻsha kuni 18 nafar Tolibon va bir nafar politsiyachi Gilmand viloyatida Tolibonga qarshi koalitsiya amaliyotida halok boʻldi, 15 nafar afgʻon politsiyasi esa Zobul viloyatida Tolibon kuchlari politsiya postiga hujum qilishga tayyorlanayotgan paytda qoʻlga olingan. Bundan tashqari, ikki kundan keyin Qandahor va uning atrofida bir qancha noxush voqealar, jumladan, 21 nafar tinch aholining hayotiga zomin boʻlgan xudkush portlashi sodir boʻldi. Qandahor va uning atrofidagi boshqa hujumlarda toʻrt kanadalik askar halok boʻldi, oʻn nafari yaralandi.
Maʼlum toʻqnashuvlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 2006-yil 16-17-may, Musa Qala, Hilmand
- 2006-yil 19-20-may, Kajaki, Hilmand
- 2006-yil 21-22-may, Panjvayi, Qandahor (qarang Panjvayi jangi)
- 2006-yil 23-24-may, Tarin Kowt, Uruzgan
- 2006-yil 26-27 may, Sak qal’a, Hilmand
- 2006-yil 29-30-may, Kajaki, Hilmand
- 2006-yil 10-11-iyun, Argʻandab, Zobul
- 2006-yil 10-11-iyun Deh Ravud, Uruzgon
- 2006-yil 14-15-iyun Shoh shod, Zobul
- 2006-yil 15-16-iyun ?, Paktika
- 2006-yil 16-17-iyun, Musa Qala, Hilmand
- 2006-yil 23-25-iyun, Qandahor yaqinidagi Kaika operatsiyasi
- 2006-yil 25-26-iyun Jari, Qandahor, [1]
- 2006-yil 25-26-iyun Tarin Kowt, Uruzgan, [2]
- 2006-yil 27-28-iyun, Musa Qala, Hilmand
- 2006-yil 10-11-iyul Tarin Kowt, Uruzgan