Boboyi Poradoʻz maqbarasi

Boboyi Poradoʻz maqbarasi
Boboyi Poradoʻz maqbarasi
Muqobil nomlari	Boboyi Poradoʻz maqbarasi; ;
Umumiy maʼlumot
Maqomi	Tarixiy obida
Turi	maqbara
Shahar	Buxoro
Mamlakat	Oʻzbekiston
Qurilishi boshlangan	XIX asr
Texnik holati
Material	pishgan gʻisht, yogʻoch, ganch

Boboyi Poradoʻz maqbarasi — Buxorodagi meʼmoriy yodgorlik. Maqbara XIX asrda bunyod etilgan boʻlib, Salloxona darvozasi tashqarisida joylashgan. Hozirgi kunda maqbara Buxoro shahrining Ibn Sino nomli kutubxonasidan oʻtib joylashgan. Maqbara Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Maqbara olim va shayx Hazrat Boboyi Poradoʻz (yamoq tikuvchi) qabri ustiga qurilgan. Boboyi Poradoʻz (842—925) yillarda yashab, 83 yosh umr koʻrgan^[1]. Uning kasbi yamoqchilik va etikdoʻzlik boʻlgan. shuning uchun u etikdoʻzlarning piri ham hisoblanadi. Mazkur maqbarada Boboyi Poradoʻzdan tashqari koʻplab kishilarning qabri mavjud boʻlgan. Maqbara kirish qismi qayta taʼmirlangan. Maqbaraning yon tomonida tugʻ boʻlib, avliyo qabri joylashganligini bildiradi. Yodgorlik kirish qismi peshtoqi naqsh bilan bezatilgan va maqbara eshigi yangi qoʻyilgan. Maqbara usti kichik va katta gumbazlardan iborat. Maqbara ichkarisida marmardan sagʻana boʻlib, ikki tomonida ziyoratchilarga qulaylik boʻlishi uchun oʻrindiqlar qoʻyilgan. Maqbara ichkarisida mehrob ham mavjud. Sadriddin Salim Buxoriyning fikriga koʻra, sovet yillarida maqbarani buzish uchun kelgan traktor oʻchib, haydovchi oʻlib qolgan. Shu sababli maqbara buzilmay qolgan. Mazkur ziyohatgohga etikdoʻz, tikuvchi, mahsidoʻz va boshqa kasb egalari kelib ziyorat qiladilar. Oʻzbekiston mustaqillikka erishganidan soʻng mazkur maqbara tadbirkor Abdulgʻafur Mirzoyev tashabbusi bilan taʼmirlangan^[2].

Meʼmorchiligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boboyi Poradoʻz maqbarasi Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi uslubida bunyod etilgan. Maqbara pishiq gʻisht, yogʻoch, tosh va ganchdan qurilgan. Hozirgi kunda maqbara saqlanib qolingan.

Rivoyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rivoyatlarga koʻra, Boboyi Poradoʻz yotgan mozordagi tuproq zaxm kasalliklariga va turli jarohatlarga davo boʻlar ekan^[3].

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ilmiy adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Садриддин Салим Бухорий. Бухўронинг табаррук зиёратгоҳлари. Бухоро: Дурдона нашриёти, 2012 — 291 bet.
Муҳсинов И, Муҳсинова М. Гўзалликнинг боқий умри (Бухоро обидалари тарихидан лавҳалар), Бухоро, 2011 — 36 bet.

[FOOTNOTEСадриддин_Салим_Бухорий201245-1] Садриддин Салим Бухорий 2012, s. 45.

[FOOTNOTEСадриддин_Салим_Бухорий201247-2] Садриддин Салим Бухорий 2012, s. 47.

[FOOTNOTEМуҳсинов201230-3] Муҳсинов 2012, s. 30.

[1]

[2]

[3]

k m t Buxorodagi diqqatga sazovor joylar
Minorai Kalon	Qal’alar	Ark • Buxoro qalʼasi • Buxoro darvozalari	Chor minor
	Ansambllar va komplekslar	Bahouddin majmuasi • Chor Bakr • Govkushon majmuasi • Xoʻja Zaynuddin majmuasi • Labihovuz ansambli (Koʻkaldosh madrasasi, Nodir devonbegi madrasasi, Nodir devonbegi xonaqohi) • Poyi kalon ansambli (Minorai kalon, Masjidi kalon, Mir Arab madrasasi • ) • Xalfa Xudoydod majmuasi
	Maqbaralar	Sayfiddin Boharziy maqbarasi • Bayonqulixon maqbarasi • Somoniylar maqbarasi • Chashmai Ayyub
	Madrasalar	Abdulazizxon madrasasi • Volidayi Abdulazizxon madrasasi • Gʻoziyon madrasasi • Koʻkaldosh madrasasi • Domullo Tursunjon madrasasi • Ulugʻbek madrasasi • Nodir devonbegi madrasasi • Qoʻshmadrasa (Modarixon madrasasi, Abdullaxon madrasasi) • Jubbori Kalon madrasasi • Chor minor
	Masjidlar	Baland masjid • Magʻoki koʻrpa masjidi • Bolohovuz masjidi • Magʻoki Attori masjidi • Buxoro namozgohi • Fayzobod xonaqohi • Nodir devonbegi xonaqohi
	Boshqa diqqatga sazovor joylar	Buxoro zindoni • Buxoro davlat meʼmoriy-badiiy muzey qoʻriqxonasi • Sitorai mohi xosa • Timlar: Toqi sarrofon • Toqi zargaron • Toqi telpakfurushon • Abdullaxon timi