Alexander saroyi (Fabergé tuxumi)
| Aleksandr saroyi Fabergé tuxumi | |
|---|---|
 Aleksandr saroyi tuxumi | |
| Yetkazib berilgan yil | 1908-yil |
| Mijoz | Nikolay II |
| Qabul qiluvchi | Alexandra Fedorovna |
| Amaldagi egasi | |
| Individual yoki muassasa | Kreml qurol-yarog' muzeyi Moskva |
| Dizayn va materiallari | |
| Ish ustasi | Henrik Wigström |
| Foydalanilgan materiallar | oltin, nefrit, olmos,ruby |
| Boʻyi | 110 mm |
| Oʻziga xos xususiyati | tuxum ichiga Aleksandr saroyining kichik o'lchamdagi nusxasi joylashtirilgan |
Aleksandr saroyi tuxumi 1908-yilda rus zargari Piter Karl Faberge nazorati ostida Rossiyaning oʻsha paytdagi podshosi Nikolay II uchun tayyorlangan zargarlik Pasxa tuxumi. Nikolay tuxumni rafiqasi Aleksandra Fyodorovnaga Pasxa sovgʻasi sifatida taqdim etdi. U hozirda Moskvadagi Kreml qurol -yarogʻ muzeyida saqlanadi va Rossiya inqilobidan keyin hech qachon sotilmagan bir necha imperator Faberge tuxumlaridan biridir[1].
Dizayn
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aleksandr saroyi tuxumi Sibir nefriti, olmos, oltin, yoqut bilan bezatilgan fil Sulaiman tayyorlangan. Tuxumning tashqi qismida Nikolay II va imperator Aleksandraning bolalari: Olga, Tatyana, Mariya, Anastasiya va Tsarevich Alekseyning beshta miniatyura portretlari mavjud. Har bir portretning tepasida har bir bolaning ismining bosh harfi tushirilgan monogrammali olmos bor. Har bir portretning orqa tomonida faqat tuxumning ichki qismidan koʻrinadigan qilib yozilgab har bir bolaning tugʻilgan sanasi Olga — 1895-yil 3-noyabr, Tatyana — 1897-yil 29-may, Mariya — 1899-yil 14-iyun, Anastasiya 5- iyun 1901-yil, Aleksey — 1904-yil 30-iyul. Tuxum yuzasining qolgan qismi beshta vertikal chiziq bilan boʻlingan, olmos bilan bezatilgan va atirgul va yoqut gullari bilan bezatilgan oltin gulchambarlar bilan bir-biriga bogʻlangan. Tuxumning yuqori va pastki qismlari orasidagi boʻlinish chizigʻida oltin barglar, yoqut va olmoslar va Aleksandraning bosh harflari boʻlgan AF bilan ikkita uchburchak olmos mavjud[1].
Ichki bezak
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ajablanarlisi tuxum ichiga Tsarskoye Selodagi rus imperatorlik oilasining sevimli qarorgohi boʻlgan Aleksandr saroyining kichik nusxasi joylashtirilgan. Kichkina nusxada saroyga qoʻshni boʻlgan bogʻlar ham batafsil yoritilgan. Miniatyura rangli oltin va emaldan qilingan. Derazalar kvarsdan tayyorlangan, tomi sirlangan ochiq yashil rangda. Saroy nusxasi beshta tor baland oyoqli oltin stol ustiga qoʻyilgan va uni tuxumdan olib tashlash mumkin. Replika tagida „Tsarkoye Selo saroyi“ deb yozilgan o‘yib yozilgan[1].
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]Aleksandr saroyi tuxumi 1908-yilda Nikolay II tomonidan buyurtma qilingan va Aleksandraga sovgʻa qilingan. Narxi 12300 rubl. 1913-yildan 1916-yilgacha u Aleksandr saroyida Aleksandra Fedorovnaning 1913-1916-yillardagi binafsha rangdagi xonasida qoldi. 1917-yilda u Rossiya inqilobi paytida Kerenskiy armiyasi tomonidan boshqa koʻplab imperator xazinalari bilan birgalikda musodara qilingan. U Anichkov saroyidan Kreml qurol-yarogʻiga olib borildi va u yerda qoldirildi[1]. Aleksandr saroyi tuxumi Moskvadagi Kreml qurol-yarogʻidagi kolleksiyadagi oʻnta Faberge tuxumidan biridir. Boshqalar: Azov xotirasi (1881), guldasta zambaklar soati tuxumi (1899), Trans-Sibir temir yoʻli tuxumi (1900), yonca barglari tuxumi (1902), Moskva Kreml tuxumi (1906), standart tuxum (1909), Aleksandr III Otchilik tuxumi (1910), Romanovning uch yuz yillik tuxumi (1913), Chelik harbiy tuxum (1916)[2].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Mieks Faberge Eggs. „1908 Alexander Palace Egg“. Mieks Faberge Eggs: The Eggs. Qaraldi: 2016-yil 30-may.
- ↑ PBS, Faberge Eggs. Current Whereabouts of the Fifty Imperial Faberge Eggs. December 14, 2009. pbs.org/treasuresoftheworld
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Faber, Toby. Faberge's Eggs: The Extraordinary Story of the Masterpieces That Outlived an Empire. Random House, 2008. ISBN 978-1-4000-6550-9.
- Forbes, Christopher. FABERGE; The Imperial Eggs. Prestel, 1990.
- Lowes, Will. Fabergé Eggs: A Retrospective Encyclopedia. Scarecrow Press, 2001. ISBN 0-8108-3946-6.
- Snowman, A Kenneth. Carl Faberge: Goldsmith to the Imperial Court of Russia. Gramercy, 1988. ISBN 0-517-40502-4.
