Seuldagi G-20 sammiti (2010)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Seuldagi G20 sammiti (2010)
inglizcha: 2012 G-20 Seoule summit'

Seul sammiti ishtirokchilari
Mezbon davlat Janubiy Koreya bayrogʻi Koreya Respublikasi
Sana 11-12 noyabr, 2010-yil
Shior Inqirozga qarshi kurash
Oʻtkaziladigan joy(lar) COEX Convention & Exhibition Center, Seul, Janubiy Koreya
Shaharlar Seul, Janubiy Koreya
Ishtirokchilar G20 (+ Efiopiya, Malavi, Singapur, Ispaniya, Vyetnam)
Keyingi Kannidagi G-20 sammiti (2011)
Avvalgi Torontodagi G-20 sammiti (2010)
Veb-sayti seoulsummit.kr

Seuldagi G20 sammiti — G20 vakil davlatlar hukumati rahbarlarining beshinchi uchrashuvi, 2010-yilning 11-12-noyabrlarida Janubiy Koreyaning poytaxti Seul shahrida oʻtkazilgan. Jahon moliya sistemasida va iqtisodiyotida[1] kuzatilgan keskin oʻzgarishlar hamda birdaniga moliya bozorlari inqirozga yuz tutgani sammit chogʻida muhokama qilingan. Seul shahri G20 sammitlari tarixida ilk bor mezbonlikni qoʻlga kiritgan.[2] G20 sammitlari xalqaro iqtisodiy hamkorligini umumjahon miqyosida muhokama qilinishi uchun asosiy forumlardan biri hisoblanadi.[3]

Seulda oʻtkazilgan G20 sammitida asosiy mavzu sifatida Inqirozga qarshi kurash shiori tanlangan.[4]

Kun mavzusi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sammit ishtirokchilari yaqin oʻrta vaqtdagi va koʻp yillik hukm surgan siyosiy[5] savollarni koʻrib chiqishgan, jumladan:

  • Global iqtisodiyotni oʻsishini taʼminlash[6]
  • Jahon iqisodiyotini mustahkamligini va bir hil pallada ushlash uchun sharoitlar yaratish[6]
  • Xalqaro moliyaviy sistema nazoratini kengaytirish[6]
  • Xalqaro moliyaviy muassisalarini zamonaviylashtirish[6]
  • Global moliyaviy xavfsizlik tarmogʻini yaratish[7]
  • Rivojlanish borasida savollar[7]
  • Valyuta urushining tavakkalchiligi

Vakillar sammit liderlari bilan sammitdan oldin uchrashishgan. Ushbu sammitda har bir mamlakat aʼzolariga halqaro maydonda valyuta narxlarini har soniyada oʻzgarishi va bu holat qaysi bir mamlakatni moliyaviy inqirozga tortib ketishi mumkinligi ularning chuqur munozaralar yuritishiga majbur qilgan.[8]

Tayyorgarlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sammit logotipi oʻziga ikki tasvirni mujassam qiladi: (a) dengiz ustidan quyoshning chiqishi; va (b) tantanali koreys maʼdaniyatini mujassam etadigan chiroqchalar(cheongsachorong).[1] Sammit oʻtkazilishi uchun uch koreys sanʼati mujassam boʻlgan orollar va Han River daryosida kesishadigan Banpo va Dongjak koʻpriklari sammitning asosiy oʻtkazilish joylari sifatida foydalanilgan.[9] Afsuski orollardagi qurilishlar tufayli sammit oʻtkazilishi uchun joy markaziy Yarmarka zaliga koʻchirilgan. Koreya Respublikasi qurolli kuchlari va Seul agentligi qoshidagi poytaht politsiyasi xavfsizlikni yuqori yoʻsinda barcha obyektlarda taminlashgan.

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jahon liderlarining koʻpchiligi va xalqaro ommaviy axborot vositalari hodimlari Incheon Xalqaro Aerporti orqali Koreya Respublikasiga qabul qilingan boʻlib aeroport ichidagi mahsus yoʻlakchalar orqali mehmonlar sammit oʻtkaziladigan joyga yoʻl olishgan.

Qatnashuv[tahrir | manbasini tahrirlash]

AQSh prezidenti Barack Obama va Turkiya Bosh vaziri Erdoğan bilan oʻz fikrlarini oʻrtoqlashmoqda.

Seuldagi sammitda 19 mamlakat va Yevropa Ittifoqi oʻz doirasiga Yevropa maslahati va Yevropa Komissiyasini[10] oladigan G20 vakillari va har bir qitʼa hududlaridan mamlakatlar, halqaro tashkilotlar vakillari ushbu sammit ishtirokchilari qatoriga kiritilgan. Janubiy Koreya Hokimiyati bundan oldin toʻrt uchrashuvda ketma-ket qatnashib kelayotgan Niderlandlarni G20 sammitga taklif etishdan bosh tortgan. Bu mamlakat oʻrniga Singapur taklif qilingan.[11] Bu sammit oʻtgan toʻrt sammitdan farq qilgan holda, G20 vakilllari orasida toʻrtta ayollar ishtirok etishgan. Shulardan Argentina Prezidenti Kirshner, Avstraliya Bosh vaziri Julia Gillard, Olmoniya Kansleri Angela Merkel va Braziliya Prezidenti Dilma Rousefflar oʻz mamlakatlari qiziqishlarini qolgan ishtirokchilar bilan keng muhokama qilishgan.[12] Seuldagi G20 sammiti Torontoda oʻtkazilgan sammitdan keyin saylangan Avstraliya Bosh vaziri Julia Gillard[13] va Singapur Bosh vaziri Lee Hsien Loonglar uchun ilk bor G20 sammiti vakillari boʻlib ishtirok etish nasib etgan.

Sammit ishtirokchilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taklif qilingan mamlakatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]


Xalqaro tashkilotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xavfsizlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Seul markazidagi Koreya bosh hukumat markazida Milliy Xavfsizlik hodimlari qator turishi. 7-noyabr, 2010-yil
Namoyishchilar G20 sammitiga qarshilik namoyishi asosida bayroqlar bilan Seul markaziga yigʻilishgan. 7-noyabr, 2010-yil

G20 sammiti xavfsizligini taʼminlash juda katta muammolarni keltirib chiqargan. Koreya harbiylari, politsiyachilari keng yoʻsinda sammit ishtirokchilari xavfsizligini taʼminlash javobgarligini oʻz boʻyniga olishgan. Aeroportdan to sammit oʻtkaziladigan joy transport qatnovlari va shuning yaqinidagi barcha obyektlar qattiq nazorat ostida boʻlib qoʻshimcha kuchlar sifatida:

  • Prezident xavfsizlik hizmati
  • Milliy xavfsizlik razvedkasi
  • Milliy mudofa vazirligi
  • Favqulodda vaziyatlar boʻyicha milliy agentlik

xavfsizlikni taʼminlashga jalb qilingan.

Sammitda xavfsizlikni taʼminlash maqsadida, uchrashuvdan oldin Koreya politsiyasi, qurolli kuchlar, maxsus jangchilar kimyoviy, biologik va radiaktiv hujumlar holatida qanday qilib jabrlanganlarni qutqarish oʻquv darslarini oʻtkazishgan .[42] G20 sammitida ishtirokchilar namoyishga bogʻliq boʻlmagan xavfsizlik muaommolarini koʻtarishgan. Masalan, baʼzi bir tahlilchilar tomonidan bu sammitning Janubiy Koreyada oʻtkazilishi mamlakatga muvafaqqiyat keltiribgina qolmay bir vaqtning oʻzida Phenyan bilan kelishmovchiliklarga olib kelishi mumkinligi aytib oʻtilgan.[43] Shuncha tahlilchilar tanqidiga qaramasdan aʼzo mamlakatlarning ishtiroki koʻpgina sharhlarga boyigani va sammit masalasida namoyishlar moʻtadilligi chegaralangan shaklda valyuta muammolari va savdo disbalansi oʻsishi yechimini topish imkoniyatini bergan.[44][45][46][47][48][49][50]

Ishtirokchilar muhim savollar uchun sharhlovchilar bilan oʻz fikrlari oʻrtoqlashmagan . Bulardan biri Moliyaviy inqiroz uchrashuvlarida bir necha bor ishtirok etgan Eswar Prasad sammitda yagona fikr mavjud emasligini taʼkidlagan. Xalqaro Valyuta Jamgʻarmasi raisi Dominique Strauss-Kahn sammit chogʻida:

Orttirilgan G20 hulosadan, yangi G20 gʻoya muhimroqdir - deya oʻz fikrini bildirgan.[45]

Jahon iqtisodiyotida birdamlikni tiklashga zaruriy boshqaruv prinsiplarga asoslangan iqtisodiyotning har yili aniqlik bilan yuqori tarzda cheklangan profitsit hisoblarining oʻz vaqtidagi ish yuritmalari, defitsitning tushirish omillari ishlab chiqilgan kelishuvlar asosida ish yuritish pogʻonasiga erishilgan. Liderlar shu bilan birgalikda Seulni rivojlanish miqyosidagi boshqaruv prinsiplari va kam mamlakatlar bilan rivojlanish sohasini birgalikda amalga oshirish ishlarini yuritib iqtisodiy oʻsish hamda kambagʻallikni qisqartirish muammolarini hal qilish gʻoyalari kelishib olingan. Vashingtondagi oʻtkazilgan sammit doirasiga nisbatan Seuldagi sammitda mamlakatning toʻlaqonli aralashuvi muhim rol oʻynaydigan erkin bozorlar kam koʻrsatilgan.[51][52]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Cho Jin-seo. "Seoul unveils G20 summitʼs symbol, " Korea Times (ROK). 8-iyul 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  2. Oliver, Christian. "Seoul: S Korea looks forward to its own party, " Financial Times (UK). 25-iyun 2010-yil.
  3. Parliament (UK): Townsend, Ian. „G20 & the November 2010 Seoul summit“ (SN/EP/5028) (Wayback Machine saytida 2011-06-29 sanasida arxivlangan), 19-oktabr 2010-yil, retrieved 2011-04-07; excerpt, „Today, we designated the G-20 as the premier forum for our international economic cooperation“ citing „Pittsburgh G20 Leaders’ summit communiqué,“ ¶50 29-sentabr 2009-yil, retrieved 2011-04-07; excerpt, "Today, we designated the G-20 as the premier forum for our international economic cooperation. We have asked our representatives to report back at the next meeting with recommendations on how to maximize the effectiveness of our cooperation. We agreed to have a G-20 Summit in Canada in June 2010, and in Korea in November 2010. We expect to meet annually thereafter, and will meet in France in 2011.
  4. „G-20 preparation committee adopts catchphrase 'Shared growth beyond crisis',“ Yonhap News Agency. 20-iyul 2010-yil; retrieved 5-Mar 2011-yil.
  5. Il SaKong, Amar Bhattacharya, Mahani Zainal Abidin, Marcus Noland. "Shaping the G20 Agenda in Asia: The 2010 Seoul Summit, " (Wayback Machine saytida 2010-09-05 sanasida arxivlangan) East-West Dialogue (US) 29-aprel 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 G20 Seoul summit, Agenda[sayt ishlamaydi]
  7. 7,0 7,1 G20 Seoul summit, New agenda and initiatives (Wayback Machine saytida 2010-11-15 sanasida arxivlangan)
  8. Kaiser, Emily and David Chance. „G20 Deputies' Meeting 'heated“ Spokesman Says, " Reuters (UK). 9-noyabr 2010-yil; retrieved 9-Nov 2010-yil.
  9. Kang Shin-who. "Seoul to Host G20 Summit on 'Floating Islands' on Han River, " Korea Times (ROK). 10-yanvar 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  10. Rieffel, Lex. "Regional Voices in Global Governance: Looking to 2010 (Part IV), " (Wayback Machine saytida 2010-06-03 sanasida arxivlangan) Brookings (US). 27-mart 2009-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil; „core“ members (G20 official site) (Wayback Machine saytida 2010-06-18 sanasida arxivlangan)
  11. Cho Jin-seo Five non-G20 nations invited to Seoul Summit Korea Times (ROK). 24-sentabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil
  12. Phillips, Tom. „Will the G20 summit put women at the top of the agenda?“ Guardian (UK). 10-noyabr 2010-yil.
  13. OʻMalley, Sandra. O'Malley, Sandra. „Swan to take International Stage at G20“. Sydney Morning Herald (Australia) (26-iyun 2010-yil). Qaraldi: 2010-yil 28-sentyabr.
  14. „President CFK travels to Seoul for G20,“ (Wayback Machine saytida 2014-04-07 sanasida arxivlangan) Buenos Aires Herald (Argentina). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  15. Grattan, Michelle. "Seoul Honours Fraulein Gillard, " Sydney Morning Herald (Australia). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  16. Kennedy, Mark. "Harper Heads to Korea to Tackle Looming Currency Crisis, " (Wayback Machine saytida 2012-10-20 sanasida arxivlangan) Vancouver Sun (Canada). 9-noyabr 2010-yil; retrieved 9-Nov 2010-yil.
  17. "Chinese President Leaves for G20, APEC Summits, " Xinhua (China). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  18. Vinocur, Nick. „French President Takes Maiden Flight on 'Air Sarkoʻ,“ Reuters (UK). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  19. 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named joshi
  20. "Manmohan Singh Leaves for Seoul G20 Summit, " (Archive.is saytida 2013-01-25 sanasida arxivlangan) Hindustan Times (India). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil
  21. Maulia, Erwida. "SBY to Head to G-20 Summit in Seoul on Thursday, " (Wayback Machine saytida 2010-11-13 sanasida arxivlangan) Jakarta Post (Indonesia). 11-noyabr 2010-yil; 11-Nov 2010-yil.
  22. "Japan PM Says to Explain FX Stance to G20 if Needed, " Reuters (UK). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  23. „Calderón llega a Seúl para Cumbre de G20,“ (Wayback Machine saytida 2011-07-22 sanasida arxivlangan) El Semanario (Mexico). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  24. Ser Myo-ja. "Lee Meets Medvedev in First of Many Bilaterals, " Korea JoongAng Daily (ROK). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil
  25. Ghazanfar Ali Khan. "Saud Heads Kingdom’s G20 Team, " (Wayback Machine saytida 2010-11-11 sanasida arxivlangan)Arab News (Saudi Arabia). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  26. „Zuma Arrives in Seoul Ahead of G20,“ Independent (South Africa). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  27. Kim So-hyun. "Lee to hold separate talks with G20 leaders, " (Wayback Machine saytida 2010-11-29 sanasida arxivlangan) Korean Herald (ROK). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  28. Inman, Phillip and Patrick Wintour. "G20 Summit at Odds over Global Recovery Pact, " Guardian (UK). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  29. Chan, Sewell and Sheryl Gay Stolberg. "In Message to G-20 Leaders, Obama Aims to Calm Tensions, " New York Times (US). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  30. Boschat, Nathalie. "ET EU Barroso: G-20 Needs To Tackle Imbalances Decisively, " Wall Street Journal. November 11. 2010.
  31. Đặng Khanh. "G20 to Promote Cooperation (Đẩy mạnh hợp tác G20), " (Wayback Machine saytida 2010-11-12 sanasida arxivlangan) VOV News (Vietnam). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  32. Chang, Rachel. „PM heads to Seoul for G-20,“ Straits Times (Singapore). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.
  33. Kim Tae-gyu. "Ethiopian PM Asks for Brisker Korea-African Cooperation, " Korea Times. 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  34. Jiyun Jang. "Malawi President Arrives in Seoul For G20 Summit, " (Wayback Machine saytida 2012-06-20 sanasida arxivlangan) Arirang News (ROK). 9-noyabr 2010-yil; retrieved 9-Nov 2010-yil
  35. 35,0 35,1 „G-20’s Poverty Reduction Agenda“ (박희태 "인류 빈곤해소가 서울 G20회의 핵심 의제), Asia Economy Daily (ROK). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  36. Wang Guanqun. „UN chief stresses necessity of cooperation between UN, G20,“ Xinhua (China). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil
  37. Mallard, William. "WTOʻs Lamy: US, Korea 'Will Get Thereʼ On Free-Trade, " Wall Street Journal. 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  38. Mu Xuequan. "Global Leaders Arriving in Seoul for G20 Summit, " Xinhua (China). 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  39. Cho Jin-seo. "G20 to Beef Up Vigilance on Banks, " Korea Times (ROK). 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  40. Lee Chi-dong "G-20 leaders start Seoul session, " Yonhap News Agency. 11-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  41. Beattie, Alan. "Deep Fractures Damage Hopes of G20 Breakthrough, "[sayt ishlamaydi] Financial Times. 10-noyabr 2010-yil; retrieved 11-Nov 2010-yil.
  42. "South Korea stages anti-terror drill, " BBC News (UK). 18-avgust 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil
  43. Kirk, Donald. "Seoul wary of success backlash, " (Wayback Machine saytida 2014-04-07 sanasida arxivlangan) Asia Times (Hong Kong). 7-iyul 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil
  44. Andrew Walker and other BBC staff.. „G20 to tackle US-China currency concerns“. BBC (12-noyabr 2010-yil). 2010-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-noyabr.
  45. 45,0 45,1 Chris Giles, Alan Beattie and Christian Oliver in Seoul. „G20 shuns US on trade and currencies“. The Financial Times (12-noyabr 2010-yil). Qaraldi: 2010-yil 12-noyabr.
  46. Gabriel Elizondo. „Currency 'wars' dominate G20 summit“. Aljazeera (11-noyabr 2010-yil). 2010-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-noyabr.
  47. Chris Giles, Alan Beattie and Christian Oliver in Seoul. „G20 fails to reach deal on imbalances“. The Financial Times (12-noyabr 2010-yil). 2010-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-noyabr. (Wayback Machine saytida 2010-11-13 sanasida arxivlangan)
  48. Phillip Inman and Patrick Wintour in Seoul.. „G20 pledge to avoid currency war gets lukewarm reception“. London: The Guardian (12-noyabr 2010-yil). 2010-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-noyabr.
  49. Evan ramstad.. „U.S. Gets Rebuffed At Divided Summit“. The Wall Street Journal (19-noyabr 2010-yil). Qaraldi: 2010-yil 13-noyabr.
  50. Mohamed A. El-Erian. „Three Reasons Global Talks Hit Dead End: Mohamed A. El-Erian“. Bloomberg L.P. (17-noyabr 2010-yil). Qaraldi: 2010-yil 19-noyabr.
  51. Evan ramstad.. „G-20's Host Pushes Seoul Consensus“. The Wall Street Journal (17-noyabr 2010-yil). 2010-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 13-noyabr.
  52. By Christian Oliver, Chris Giles and Alan Beattie in Seoul. „Forget summit failures, look at G20 record“. The Financial Times (12-noyabr 2010-yil). Qaraldi: 2010-yil 17-noyabr.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]