Lee Hsien Loong

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Lee Hsien Loong
李显龙
லீ சியன் லூங்
Singapur Bosh vaziri
Mansab davri
2004-yil 12-avgustdan
Prezident S. R. Nathan
Tony Tan
Halima Yoqub
Oʻtmishdoshi Goh Chok Tong
Xalq partiyasi raisi
Mansab davri
2004-yil 3-dekabrdan
Singapur moliya vaziri
Mansab davri
2001-yil 10-noyabrdan – 2007-yil 1-dekabrgacha
Hukumat boshligʻi Goh Chok Tong
Oʻtmishdoshi Richard Hu
Vorisi Tharman Shanmugaratnam
Bosh vazir oʻrinbosari
Hukumat boshligʻi Goh Chok Tong
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Lee Hsien Loong

10-fevral 1952-yil (1952-02-10) (72 yosh)
Singapur
Siyosiy partiyasi en:Peopleʻs Action Party
Turmush oʻrtogʻi Wong Ming Yang
Ho Ching
Bolalari 4
Mansubligi Singapur qurolli kuchlari
Qoʻshin turi Singapur armiyasi
Xizmat yillari 1971–1984
Unvoni Brigada generali

Lee Hsien Loong (xitoycha: 李显龙; Tamil: லீ சியன் லூங்; talaffuzi: Li Syanlun; 10-fevral 1952) – singapurlik siyosatchi va sobiq brigada generali[1], 2004-yildan beri Singapurning uchinchi Bosh vaziri va Xalq harakati partiyasi Bosh kotibi[2]. 1991-yildan beri parlament aʼzosi (deputat)[3].

Britaniya mustamlakachiligi davrida Singapurda tugʻilgan[4]. Singapurning birinchi bosh vaziri Li Kuan Yuning toʻngʻich oʻgʻli. 1974-yilda Kembrijdagi Triniti kollejini matematika boʻyicha bakalavr va birinchi darajali kompyuter fanlari boʻyicha diplom (informatika boʻyicha birinchi darajali magistrlarga teng) bilan tamomlagan. 1971-yildan 1984-yilgacha Singapur Qurolli Kuchlarida xizmat qilgan va 1980-yilda Garvard Kennedi maktabida Davlat boshqaruvi magistri darajasini tugatib, brigada generali unvonini olgan. 1984-yilda siyosatga kirish uchun isteʼfoga chiqdi va deputat etib saylandi. 1991-yilda tarqatib yuborilganidan beri "Ang Mo Kio GRCning Teck Ghee palatasining vakili boʻlib kelgan.

Bosh vazir oʻrinbosari, moliya vaziri, savdo va sanoat vaziri, mudofaa vaziri lavozimlarida ishlagan. 2004-yilda bosh vazirlik lavozimiga kirishdi. Uning dastlabki ikki yilida uning hukumati besh kunlik ish haftasini joriy qildi va tugʻruq taʼtilini uzaytirdi. Uning Singapurda turizm daromadlarini oshirishga xizmat qiluvchi mehmonxona majmuasi qurish taklifi turizmning rivojlanishiga olib keldi. Buyuk turgʻunlikdan keyin ikki yil ichida mamlakatning iqtisodiy tiklanishiga sababchi boʻldi.

COVID-19 pandemiyasining oqibatlarini bartaraf etish choralarini tuzdi. 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishiga javoban Janubi-Sharqiy Osiyoda Rossiyaga qarshi sanksiyalar qoʻygan yagona davlat boʻldi. Li ommaviy axborot vositalari tomonidan dunyodagi eng koʻp maosh oladigan davlat rahbari sifatida qayd etiladi. Uning jurnalistlar va siyosiy raqiblariga nisbatan tuhmat qilgan daʼvolari xalqaro axborot vositalarida tez-tez yoritilgan.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Li Kuan Yu va Kva Geok Chuning toʻngʻich farzandi[5]. Singapur Britaniya mustamlakasi boʻlgan paytda[6], 1952-yil 10-fevralda ayollar va bolalar kasalxonasida tugʻilgan[7]. Uning onasi Tongan tumanidan va Longxudan, otasi esa Xitoyning Dabu tumanidan[8].

Li Nanyang boshlangʻich maktabi va katolik oʻrta maktabida oʻqigan[9]. Milliy oʻsmirlar kollejida 1971-yilda Davlat xizmatlari komissiyasi tomonidan Prezident stipendiyasi va Singapur Qurolli Kuchlarining chet eldagi stipendiyasi bilan Kembrij universiteti Triniti kollejida matematikani oʻrgangan[10].

Keyinchalik 1980-yilda Garvard universitetining Jon Kennedi nomidagi hukumat maktabida Davlat boshqaruvi magistri darajasini oldi.

Shuningdek, 1978 yilda Fort Leavenworthdagi Qoʻshma Shtatlar armiyasi qoʻmondonligi va Bosh shtab kollejida oʻqigan.

Li Singapur armiyasi saflarida tezda koʻtarilib, 1983 yil iyul oyida lavozimga koʻtarilganidan keyin Singapur tarixidagi eng yosh brigadirga aylandi.

Sentosa teleferik halokatidan keyin qutqaruv operatsiyalariga qoʻmondonlik qilgan. 1984-yilda Singapur armiyasidagi 23-batalyon Singapur artilleriyasining qoʻmondoni boʻlib xizmat qilgan[11][12].

1985-yilda Li hukumatning iqtisodiy qoʻmitasiga raislik qildi, biznes xarajatlarini kamaytirish, uzoq muddatli oʻsishni ragʻbatlantirish va oʻsha paytda tanazzulni boshdan kechirayotgan Singapur iqtisodiyotini jonlantirish uchun belgilangan hukumat siyosatiga oʻzgartirishlar kiritishni tavsiya qildi. Qoʻmita tavsiyalari korporativ va jismoniy shaxslardan olinadigan soliqlarni kamaytirish va isteʼmol soligʻini joriy etishni oʻz ichiga olgan.

1986-yilda Li Savdo va sanoat vaziri vazifasini bajaruvchi etib tayinlandi. 1987-yilda savdo va sanoat vaziri, ikkinchi mudofaa vaziri sifatida Vazirlar Mahkamasining toʻliq aʼzosi boʻldi.

PAP Yoshlar qoʻmitasi tashkil etilgandan soʻng uning birinchi raisi boʻlgan[13].

1990-yil 28-noyabrda Go Chok Tong Li Kuan Yudan keyin bosh vazir lavozimini egalladi. 1992-yilgacha savdo va sanoat vaziri lavozimida ishlashni davom ettirdi. Keyinchalik vazirlik lavozimidan voz kechdi va uch oylik kimyoterapiya kursidan oʻtdi. Kimyoterapiya muvaffaqiyatli oʻtdi va uning saratoni remissiyaga oʻtdi.

1998-yil yanvar oyida Singapur Valyuta boshqarmasi raisi, 2001-yilda moliya vaziri etib tayinlandi[14].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 李光耀劝扁勿藉奥运搞台独 (Wayback Machine saytida 2008-12-30 sanasida arxivlangan) Zaobao.com
  2. Kuan Yew, Lee. From Third World to First: The Singapore Story: 1965–2000. Harper, 2000 — 750–751 bet. ISBN 978-0-06019-776-6. 
  3. 新加坡內閣資政李光耀 (Wayback Machine saytida 31-dekabr 2008, sanasida arxivlangan) Xinhua.com
  4. Neo Hui Min.. „Dennis Marrian, University Tutor“ (12-avgust 2004). Qaraldi: 2-iyun 2013.
  5. „李光耀劝扁勿藉奥运搞台独“ (zh-SG). zaobao.com (2007-yil 19-noyabr). 2008-yil 30-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-sentyabr.
  6. „新加坡內閣資政李光耀“ (zh-Hant). Xinhua News. Xinhua News Agency (2008-yil 31-dekabr). 2008-yil 31-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-sentyabr.
  7. Yeo, Julia. „15 ever-so-slightly interesting factoids about PM Lee Hsien Loong, since it's his 15th year as our PM“. Mothership.sg (2019-yil 12-avgust). 2020-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-iyul.
  8. „Mr Lee Hsien Loong“. Prime Minister's Office Singapore (1952-yil 10-fevral). 2020-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 12-sentyabr.
  9. Lee, Wei. A Hakka woman's Singapore stories : my life as a daughter, doctor, and diehard Singaporean. Singapore: Straits Times Press, 2016 — 171 bet. ISBN 978-981-4642-47-7. OCLC 918935420. 
  10. Lee, Wei. A Hakka woman's Singapore stories : my life as a daughter, doctor, and diehard Singaporean. Singapore: Straits Times Press, 2016 — 167 bet. ISBN 978-981-4642-47-7. OCLC 918935420. 
  11. Chia, Lianne. „'PM Lee, my army buddy': What it was like doing NS with the man who became Prime Minister“. Channel NewsAsia (2017-yil 30-oktyabr). 2018-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 19-avgust.
  12. „The Cabinet“. 2014-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-sentyabr.
  13. „Our History“. Young PAP. 2014-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 7-yanvar.
  14. „Our History“. Monetary Authority of Singapore. 2020-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-sentyabr.

Andoza:Singapur Bosh vazirlari