Zefta
Zefta arabcha: زفتى | |
|---|---|
| Shahar | |
| 30°42′51.12″N 31°14′39.3″E / 30.7142000°N 31.244250°E G OKoordinatalari: 30°42′51.12″N 31°14′39.3″E / 30.7142000°N 31.244250°E G O | |
| Mamlakat | Misr |
| Muhofaza | Gʻarbiya muhofazasi |
| Maydon | 197.4[1] km2 (76.2 mi²) |
| Markazi balandligi | 16 m |
| Aholisi (2021[2]) |
442 721 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+2 |
|
| |
Zefta arabcha: زفتى, talaffuzi: ˈzeftæ, qibtiycha:ⲍⲉⲃⲉⲑⲉ Zevethe[3]) Misrning Gʻarbiya muhofazasida joylashgan Nil deltasidagi shahar. Daqahliya muhofazasining Mit Gʻamr shahri va Zefta orasidan Nil daryosi oqib oʻtadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
12-asrda Zefta muhim mintaqaviy savdo markazi edi, ayniqsa toʻqimachilik mahsulotlari edi. Ipak, zigʻir, indigo, kunjut va qand u yerda sotilgan va sotib olingan tovarlar edi. Ushbu mahsulotlarning ayrimlari mahalliy darajada isteʼmol qilingan boʻlsa, boshqalari boshqa shaharlarga, xususan Qohiraga joʻnatilgan[4].
1670-yillarda Usmonli imperiyasining bosh amaldori Abbos ogʻa turli xil Misr mulklaridan iborat katta vaqf yigʻdi. Zefta oʻzi taqdim etgan eng koʻp mulkka ega boʻlgan va Jeyn Hetuey uni „sevimli xayriya“ deb atagan[4]. Abbos ogʻaning Zeftadagi vaqflari orasida qahva donlari maydalanadigan va qovuriladigan hamda unga tegishli qahvaxona boʻlgan katta majmua bor edi[5][4]. Hetueyning faraziga koʻra, savdo markazi sifatida avvalgi ahamiyatini hisobga olgan holda, 17-asrda Zefta Suvayshdan Qohiraga qahva olib ketuvchi kemalar uchun muhim toʻxtash nuqtasi boʻlgan. Zeftadan qahva boshqa shaharlarga isteʼmol qilish uchun olib ketilgan[4]. Abbos ogʻaning Zeftadagi boshqa mulklari — qaysariyya, karvonsaroy, 15 ta doʻkon, 2 ta ustaxona, Qur’on oʻqitiladigan madrasa boʻlgan. Madrasa mulkdagi yagona maktab edi. U Zefta tabiblariga toʻrtta idish ham qoldirgan, bu vaqf mulklari koʻchmas mulkdan iborat boʻladigan kamdan-kam holatdir[4].
Misrdagi 1885-yilgi aholini umumiy roʻyxatga olishda Zefta Gʻarbiya muhofazasidagi oʻzining tumanidagi shahar sifatida qayd etilgan, shahar aholisi 11 087 kishi (5 571 erkak va 5 516 ayol) boʻlgan[6].
Zefta zamonaviy Misr tarixida 1919-yilgi qoʻzgʻalon davrida mashhur boʻlgan. Oʻshanda ingliz istilosi Saad Zagʻlul poshoni Vaft partiyasining boshqa yetakchilari bilan birga Misrda chiqarib yuborgan va Maltaga surgun qilgan, Muhammad al-Kafroviy posho va Yusuf al-Guindi boshchiligidagi Zefta xalqi bosh koʻtargan va Zefta Respublikasi mustaqilligini eʼlon qilgan. Zefta shaharchasida aviatsiya sohasida ishlaydigan Mustafo Yunus, hisobchi Fuad Yunis hamda muhandis Mugʻad Yunus tugʻilgan[manba kerak].
Zefta, Nil oqimini boshqarish uchun 1881—1952-yillarda qurilgan Nil toʻsiqlaridan biri joylashgan joydir.
Zeftada tugʻilgan taniqli shaxslarga quyidagilar kiradi: Kimon Evan Marengo, Mustafo Kamol Tolba, Mustafo al-Sayid, Mark ibn Kunbar, Ahmad Saif al-Islom Keshtiy, Eman Hasbullo Oliy, Samira Muso va Samir al-Asvod.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Geonames.org. Zefta, Egypt“. Qaraldi: 2020-yil 30-may.
- ↑ „Ziftā (Markaz, Egypt) - Population Statistics, Charts, Map and Location“. citypopulation.de. Qaraldi: 2023-yil 18-mart.
- ↑ Emile Amélineau. La géographie de l’Egypte à l'époque copte. — Paris: Imprimerie nationale, 1893. — 690 p
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Hathaway, Jane (1994). "The Wealth and Influence of an Exiled Ottoman Eunuch in Egypt: The Waqf Inventory of ʿAbbās Agha". Journal of the Economic and Social History of the Orient 37 (4): 302–303, 307–308. doi:10.2307/3632654.
- ↑ Hathaway, Jane. The Arab Lands under Ottoman Rule: 1516-1800. Routledge, 2014 — 177 bet. ISBN 9781317875635.
- ↑ Egypt min. of finance, census dept. Recensement général de l'Égypte, 1885 — 320 bet.