Bilbeis

Bilbeis
Bilbeis; بلبيس
	Shahar
	30°25′0″N 31°34′0″E / 30.41667°N 31.56667°E G OKoordinatalari: 30°25′0″N 31°34′0″E / 30.41667°N 31.56667°E G O
Mamlakat	Misr
Gubernatorlik	Sharqia gubernatorligi
Maydon	337.0 km2 (130.1 mi²)
Markazi balandligi	12 m
Aholisi (2021)	866,246
Vaqt mintaqasi	UTC+2
	Bilbeis

Bilbeis (arabcha: بلبيس; Bohair Coptic:Ⲫⲉⲗⲃⲉⲥ/ⲪⲉⲗⲃⲏⲥP^helbes/P^helbēs ) – Misrning janubiy Nil deltasining sharqiy chekkasida joylashgan qadimiy qal’a shahri, qadimgi shahar va Felbesning sobiq yepiskopligi hamda lotin katolik titulyarlari joylashgan hudud.

Shahar hajmi jihatidan ancha kichik, lekin aholi zich joylashgan boʻlib, hududda 407,300 dan ortiq inson istiqomat qiladi. Shuningdek, bu yerda Misr havo kuchlari akademiyasi majmuasi ham joylashgan boʻlib, unda shaharning Al-Zaferdagi eng yirik davlat maktabi faoliyat yuritadi.

Kopt anʼanalariga koʻra, Bilbeis shahri Misrga parvoz vaqtida Muqaddas oilaning toʻxtash joylaridan biri sanalgan^[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bilbeis Rimning Augustamnica Secunda viloyatida yepiskop darajasiga yetishi uchun yetarlicha muhim shahar boʻlgan.

Sharqdan qatnovchi karvon va tabiiy bosqin yoʻlida joylashgan Bilbeis shahri 640-yilda arablar tomonidan bosib olingan. Hududni Amr ibn al-Os qamal qilgan va al-Ardubun ismli Vizantiya sarkardasining himoyasini buzibkirib, shaharni egallagan. Musulmon xalqlarining afsonasiga koʻra, Al-Mukaukisning qizi Armanusa Bilbeisda yashagan^[2]. 727-yilda Qays qabilasining bir qismi bu yerga koʻchiriladi va keyinchalik Qohirani himoya qilish uchun qal’alar zanjiri quriladi^[3].

Shahar Fotimiylar vazirligini nazorat qilish uchun amalga oshirilgan hiylalarida muhim rol oʻynagan: avvalo 1164-yilda, Shirkuh Shavar va salibchilar qiroli Amalrik I Quddusning birlashgan qoʻshinlari tomonidan uch oy davomida shaharni qamal qilinganda; keyinchalik 1168-yil 4-noyabrda shahar Amalrik qoʻshini tomonidan yana hujumga uchraganida, ular uch kundan keyin shaharni egallab, aholini beomon oʻldirishdi^[4]. (Qarang:Salibchilarning Misrga bostirib kirishi)

1798-yilda Napoleon buyrugʻi bilan shaharning istehkomlari qayta qurildi^{[ <span title="This claim needs references to reliable sources. (September 2022)">iqtibos kerak</span> ]}

Ibodat manzilgohlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Masjidlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sadat Quraysh masjidi

Misrdagi va ehtimol butun Afrikadagi eng qadimgi masjid boʻlib, 640-yilda qurilgan^[5].

Amir al-Gish masjidi
Kesariyadagi Buyuk masjid

Cherkovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

St. Georgening kopt cherkovi

Cherkov tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Viloyat poytaxtida Leontopolis mitropolitining suffragan boʻlgan yepiskopi vafot etgan.

Titulyar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Felbes yeparxiyasi nominal ravishda 1933-yilda lotin katolik yepiskopligi sifatida qayta tiklanadi.

Unda quyidagi amaldorlar mavjud boʻlgan, ularning barchasi eng past (yepiskopal) darajaga ega edi:

Enriko van Schingen, iyezuitlar (SJ) (1936-12-17 – 1954-07-02)
Antoine Henri van den Hurk, Capuchin Franciscans (OFM Cap.) (1955-01-01 – 1961-01-03) Medan (Indoneziya) Apostol vikari sifatida (1955-01-01 – 1961-01-03), birinchi marta koʻtarilgan Medan arxiyepiskopi (1961-01-03 – 1976-05-24)
Walmor Battú Wichrowski (1961-05-31 – 1971-05-27) va (1972-11-16 – 2001-10-31)
Airton Xose dos Santos (2001-12-19 – 2004-08-04) Santo-Andre (Braziliya) yordamchi episkopi (2001-12-19 – 2004-08-04), keyinchalik Mogi das Kruzes episkopi (Braziliya) (2004-08-04 – 2012-02-15), Kampinas metropolitan arxiyepiskopi (Braziliya) (2012-02-15 – …)
Xaver Augusto del Rio Alba (2004-10-12 – 2006-07-11) Kallao (Peru) yordamchi episkopi (2004-10-12 – 2006-07-11), Arekipa arxiyepiskopi koadjutori (Peru) (206- 07-11 – 2006-10-20), Arekipa Metropolitan arxiyepiskopi (2006-10-20 – …), Peru Episkop konferentsiyasining ikkinchi vitse-prezidenti (2012 yil yanvar – …)
Yanush Wieslaw Kaleta (2006-09-15 – 2011-02-05)
Daniel Fernando Sturla Berhuet, Salesians (SDB) (2011-12-10 – 2014-02-11) Montevideo (Urugvay) yordamchi episkopi (2011-12-10 – 2014-02-11), Montevideo Metropolitan arxiyepiskopi (2014-02-11) lavozimini egalladi. ..), S. Gallaning kardinal-ruhini yaratdi (2015-02-14 [2015-05-17] – …)
Xorxe Anxel Saldiya Pedraza, Dominikan ordeni (OP) (2014-03-25 – …), La-Pas yordamchi episkopi (Boliviya)

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bilbeis Köppen-Geiger iqlim tasnifi tizimi tomonidan issiq choʻl (BWh) sifatida^[6], Misr iqlimiga monand tarzda tasniflanadi.

Climate data for Bilbeis
Month	Jan	Feb	Mar	Apr	May	Jun	Jul	Aug	Sep	Oct	Nov	Dec	Year
Average high °C (°F)	18.7 (65.7)	20 (68)	23.7 (74.7)	27.9 (82.2)	31.7 (89.1)	34.5 (94.1)	34.2 (93.6)	34.1 (93.4)	31.8 (89.2)	30.1 (86.2)	25.3 (77.5)	21 (70)	27.8 (82.0)
Daily mean °C (°F)	13.1 (55.6)	13.8 (56.8)	16.8 (62.2)	20.2 (68.4)	23.9 (75.0)	27 (81)	27.5 (81.5)	27.6 (81.7)	25.3 (77.5)	23.4 (74.1)	19.8 (67.6)	15.1 (59.2)	21.1 (70.1)
Average low °C (°F)	7.5 (45.5)	7.7 (45.9)	10 (50)	12.6 (54.7)	16.1 (61.0)	19.5 (67.1)	20.9 (69.6)	21.2 (70.2)	18.9 (66.0)	16.8 (62.2)	14.3 (57.7)	9.2 (48.6)	14.6 (58.2)
Average precipitation mm (inches)	7 (0.3)	3 (0.1)	3 (0.1)	1 (0.0)	1 (0.0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	2 (0.1)	4 (0.2)	4 (0.2)	25 (1)
Source: Climate-Data.org^[6]