Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi
International Federation of Blood Donor Organizations
Fédération Internationale des Organisations de Donneurs de Sang
Federación Internacional de Organizaciones de Donantes de Sangre
Turi Xalqaro tashkilot
Ishga tushgan sanasi 1955-yil 4-dekabr
Joylashuvi  Monako Monako, 27 Boulevard de Suisse
Aʼzolari 72
Vebsayti fiods.org
Til(lar)i Ingliz, fransuz, ispan tillari

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi (qisqartmasi IFBDO, ingliz, fransuz va ispan tillarida — FIODS) — xalqaro tashkilot boʻlib, uning asosiy maqsadi aʼzo mamlakatlarning zarur qon zaxiralari bilan oʻzini-oʻzi toʻliq taʼminlashga erishish uchun ixtiyoriy donorlik ustuvorligini taʼminlashdan, shuningdek, donorlik qonini yigʻish va nazorat qilish uchun xavfsizlik standartlarini uygʻunlashtirishdan iborat. Ustav bilan belgilangan maqsadlari:

  1. Dunyoning barcha mamlakatlarida muntazam, anonim, ixtiyoriy va toʻlovsiz qon topshirish siyosatini ilgari surish.
  2. Mamlakatlarning yuqori sifatli inson qoni va uning hosilalari mahsulotlariga boʻlgan ehtiyojini toʻliq qondirishga erishish, vakolatli tashkilotlar bilan hamkorlik qilish.
  3. Donorlar va qon qabul qiluvchilar uchun ob’ektlar va jarayonlarning xavfsizligini taʼminlash.
  4. Tijoratning har qanday turiga qarshi kurash va inson tanasi begonalashuvga tobe emasligi haqidagi tasdiq asosida qon va uning hosilalaridan foyda olish.
  5. Qon quyish jarayonlarini tashkil etish va qon donorlari uyushmalari faoliyatiga oid tadqiqotlar, tadbirlar va munozaralarda ishtirok etish, shuningdek, qon quyishning yangi usullarini tadqiq qilish va ishlab chiqish.
  6. Begʻaraz qon topshirish gʻoyasini targʻib qilish, odob-axloq qoidalariga rioya qilish va qon donorlarining altruizmini hurmat qilish maqsadida jamoatchilik fikrini shakllantirish[1].

Tashkiliy tuzilma[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro qon donor tashkilotlari federatsiyasi 1955-yil 4-dekabrda Lyuksemburgda tashkil etilgan[2]. Federatsiyaning bosh qarorgohi Monakoda joylashgan. Federatsiyaning rasmiy tillari — fransuz, ingliz va ispan tillari. Xalqaro qon donorlari federatsiyasida 72 ta davlat mavjud. Har bir mamlakat faqat bitta milliy qon donorlari tashkiloti tomonidan taqdim etilishi mumkin. Federatsiya aʼzolarining 4 turi mavjud: faol, aʼzo, faxriy va kuzatuvchi aʼzolar.

Federatsiyaning oliy organlari — Bosh Assambleya va Ijroiya Kengashi hisoblanadi. Ikkita eng muhim lavozimlar — Prezident (hozirda Janfranko Massaro, Italiya) va Bosh kotib (Jan-Mari Dyuran, Fransiya) hisoblanadi.

Xalqaro Qon Donorlari Tashkilotlari Federatsiyasi „Order of the International Merit for Blood(Xalqaro qon harakatidagi xizmatlari uchun ordeni) mukofotining taʼsischisi boʻlib, bu orden ixtiyoriy, begʻaraz qon topshirish xizmatlarini koʻrsatishga alohida hissa qoʻshgan shaxslar, tashkilotlar va davlat organlariga beriladi.

Federatsiya, shuningdek, Birdamlik Fondini (IFBDO Solidarity Foundation) taʼsis etgan, uning vazifalari Federatsiya aʼzolarini xalqaro dasturlar sohasida qoʻllab-quvvatlash hisoblanadi.

Butunjahon qon donorlari kuni[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yildan boshlab, Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi oʻz tashabbusi bilan Xalqaro qon donorlari kunini oʻtkazgan[3], ammo 2002-yilda federatsiya qon donorligi sohasida ishlaydigan uchta yirik xalqaro tashkilot bilan muzokaralarni boshlagan: Jahon Sogʻliqni Saqlash Tashkiloti (VOZ), Xalqaro Qizil Xoch va Qizil Yarim Oy federatsiyasi (IFRCS) va Xalqaro qon quyish jamiyati (ISBT) bilan. Muzokaralar natijasida 2004-yilda Butunjahon qon donorlari kunini belgilash toʻgʻrisidagi bitim imzolandi[4]. 2005-yilda Butunjahon sogʻliqni saqlash assambleyasida Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotiga aʼzo barcha mamlakatlar vazirlari bir ovozdan begʻaraz donorlar kafolatlangan xavfsiz qonning eng muhim resursi deb eʼtirof etilgan rezolyutsiyani ratifikatsiya qildilar va imzoladilar[5]. Butunjahon qon donorlari kuni rasmiy ravishda yillik bayram sifatida tashkil etilgan va uni Qon donorligining milliy dasturlariga integratsiya qilish uchun tavsiya etilgan. 2004-yildan beri butun dunyoda har yili 14-iyunda Butunjahon qon donorlari kuni nishonlanadi[6] va uning rasmiy va doimiy tashkilotchilari va homiylari-taʼsischi hamkorlari: Xalqaro qon donor tashkilotlari federatsiyasi, Jahon sogʻliqni saqlash tashkiloti, Xalqaro Qizil Xoch va Qizil Yarim oy federatsiyasi va Xalqaro qon quyish jamiyati hisoblanadi[7].

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi aʼzolari
AlbaniyaAlbaniya Afgʻoniston Afgʻoniston Jazoir Jazoir Argentina Argentina Ozarbayjon Ozarbayjon Belorussiya bayrogʻi Belarus
Boliviya Boliviya Braziliya Braziliya Bolgariya Bolgariya Burkina Faso Burkina-Faso Kamerun bayrogʻi Kamerun Markaziy Afrika Respublikasi Markaziy Afrika Respublikasi
Chili Chili ** Kot d'Ivuar bayrogʻi Kot-d'Ivuar Kongo Demokratik Respublikasi bayrogʻi Kongo Demokratik Respublikasi Daniya Daniya Jibuti Jibuti Dominikan Respublikasi Dominikan Respublikasi
EstoniyaEstoniya Farer orollari Fransiya Fransiya Gabon Gabon ** Gretsiya Gretsiya Gvineya-Bisau Gvineya-Bisau
Gvineya Gvineya Hindiston Hindiston Indoneziya Indoneziya Islandiya Islandiya Italiya Italiya Kosovo Kosovo Respublikasi
Latviya Latviya Litva Litva Lyuksemburg Lyuksemburg Mali Mali Malta Malta Marokash Marokash
Mavrikiy Mavrikiy Meksika Meksika ** Monako Monako Moʻgʻuliston Moʻgʻuliston Myanma Myanma ** Nepal Nepal
Nikaragua Nikaragua Niger** Nigeriya bayrogʻi Nigeriya Pokiston Pokiston Falastin Falastin Panama Panama
Paragvay Paragvay Peru Peru Filippin Filippin Portugaliya Portugaliya Kanada Kanada (Kvebek) Ruminiya Ruminiya
Rossiya Rossiya El Salvador Salvador San Marino San-Marino San-Tome va Prinsipi Senegal Senegal Ispaniya Ispaniya
Shveysariya Shveytsariya Niderlandiya Togo Bormoq TunisTunis Ukraina Ukraina Urugvay Urugvay
Venesuela Venesuela VietnamVetnam Kongo Respublikasi Kosta-Rika Dominika Livan

** Aʼzolik maʼqullandi, Bosh Assambleya tomonidan ratifikatsiya qilinishi kutilmoqda.

Xalqaro qon donorlari tashkilotlari federatsiyasi prezidentlari
Rojer Guenin (Fransiya) 1955-1958-yillar
Vittorio Formentano (Italiya) 1958-1968-yillar
Lui Pauli (Monako) 1968-1970-yillar
Rojer Guenin (Fransiya) 1970-1971-yillar
Per Grange (Fransiya)Fransiya 1971-1973-yillar
Anne Kroesi (Monako)Monako 1974-1981-yillar
Xuan Pikazo (Ispaniya)Ispaniya 1981-1984-yillar
Leonora Karlota Osorio (Braziliya)Braziliya 1984-1987-yillar
Djilis Tohir (Indoneziya)Indoneziya 1987-1988-yillar
Siti Hardiyati Indra Rukmana (Indoneziya)Indoneziya 1988-1995-yillar
Nikol Petton (Fransiya)Fransiya 1996-1999-yillar
Martin Mansenido Fuertes (Ispaniya)Ispaniya 1999-2002-yillar
Pasquale Colamartino (Italiya)Italiya 2002-2005-yillar
Niels Mikkelsen (Daniya)Daniya 2005-2011-yillar
Janfranko Massaro (Italiya)Italiya 2011 -….

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. IFBDO, Statutes „Article III. AIMS.“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  2. IFBDO, -FIODS „IFBDO History“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  3. United Nations Regional Information Centre for Western Europe „World Blood Donor Day (14 June)“. 2012-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  4. wbdd.org „Making the Most of World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 16-avgust.
  5. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies „World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  6. European Directorate for the Quality of Medicines&HealthCare, Council of Europe „World Blood Donor Day“. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.
  7. World Health Organization, Programmes and Projects „Voluntary Non-Remunerated Blood Donation“. WHO. 2012-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-avgust.