William Henry Harrison
| William Henry Harrison | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
1773-yil 9-fevral Charlz Siti okrugi, Virjiniya, Britaniya Amerikasi |
| Vafoti |
1841-yil 4-aprel (68 yosh) Vashington, D.C., AQSH |
| Fuqaroligi | AQSh |
| Otasi | Benjamin Harrison V |
| Onasi | Elizabeth Bassett |
William Henry Harrison (1773-yil 9-fevral — 1841-yil 4-aprel) — amerikalik harbiy zobit va siyosatchi, Qoʻshma Shtatlarning toʻqqizinchi prezidenti. William Henry Harrison 1841-yilda saylangandan 31 kun oʻtib vafot etdi va Qoʻshma Shtatlar tarixidagi eng qisqa prezidentlik lavozimini egallagan.Oʻz lavozimida vafot etgan Amerika Qoʻshma Shtatlarining birinchi prezidenti boʻladi. William Henry Harrison Qoʻshma Shtatlarning 23-prezidenti Benjamin Harrison ning otasi tomonidan bobosi edi.
Karyera
[tahrir | manbasini tahrirlash]William Henry Harrison Virjiniya shtatining Charles City okrugida Amerika Qoʻshma Shtatlarining asoschilaridan biri boʻlgan Benjamin Harrison V ning oʻgʻli boʻlib tugʻildi. Harrison oʻzining dastlabki harbiy karyerasi davomida 1794-yilda Shimoliy-Gʻarbiy Hindiston urushini tugatgan.Amerika harbiy gʻalabasi boʻlgan Fallen Timbers jangida qatnashgan. Keyinchalik u 1811-yilda Tippecanoe jangida Tecumseh konfederatsiyasiga qarshi harbiy kuchga rahbarlik qiladi va u yerda „Eski Tippecanoe“ laqabini oldi. U 1812-yilgi urush paytida armiya general-mayori unvoniga sazovor boʻldi va Amerika piyodalari va otliq qoʻshinlarini Kanadadagi Temza jangida gʻalaba qozonishiga hissa qoʻshadi.Harrisonning siyosiy karyerasi 1798-yilda Shimoliy-Gʻarbiy hudud kotibi etib tayinlanishi bilan boshlanadi.1799-yilda Amerika Qoʻshma Shtatlari Vakillar Palatasida hududning ovoz berish huquqiga ega boʻlmagan delegati etib saylandi. U 1801-yilda yangi tashkil etilgan Indiana hududining gubernatori boʻladi va Amerika hindu qabilalari bilan koʻplab shartnomalar tuzadi, xalq millionlab akr yerlarni egallaydi. 1812-yilgi urushdan soʻng, u Ogayoga koʻchib oʻtadi va u yerda 1816-yilda Qoʻshma Shtatlar Vakillar palatasida shtatning 1-okrugi vakili etib saylanadi. 1824-yilda u Qoʻshma Shtatlar Senatiga saylanadi, 1828-yilda Gran Colombia ga muxtor vazir etib tayinlanishi tufayli uning Senat vakolatlari qisqartirilgandi.Harrison 1836-yilgi prezidentlik saylovlarida Uig partiyasidan prezidentlikka nomzod sifatida koʻrsatilgunga qadar Ogayo shtatining North Bend shahrida shaxsiy hayotiga qaytadi.U Demokratik vitse-prezident Martin Van Buren tomonidan magʻlub boʻladi. Toʻrt yil oʻtgach, partiya uni „Tippecanoe va Tayler ham“ kampaniyasi shiori ostida Jon Tayler bilan yana nomzod qilib koʻrsatadi. Harrison 1840-yilgi prezidentlik saylovlarida Van Burenni magʻlub etib, gʻalaba qozondi.Saylanishdan uch hafta oʻtgach, Harrison kasal boʻlib qoldi va bir necha kundan keyin vafot etdi. Konstitutsiyadagi idoraning vakolatlari va majburiyatlarini oʻtkazish boʻyicha noaniqlik bartaraf etilgandan soʻng, Tayler prezident boʻladi. 68 yoshida Harrison 1980-yilda Ronald Reagan 69 yoshida saylanguniga qadar Amerika prezidentligini egallagan eng keksa odam boʻlgan. Garchi u qisqa muddat amalda boʻlgan boʻlsa ham va tarixiy prezidentlik reytinglarida oʻtkazib yuborilgan boʻlsa-da, u hindlarga boʻlgan munosabati va ixtirochiligi bilan esda qoldi.
Shaxsiy hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]U Benjamin Harrison V va Elizabeth (Bassett) Harrisonlarning ettinchi va eng kenja farzandi boʻlib, 1773-yil 9-fevralda Charles City okrugidagi James daryosi boʻyida Virjiniya shtatining Berkli plantatsiyasida tugʻilgan[1]. Ajdodlari 1630-yillardan beri Virjiniyada boʻlgan ingliz millatiga mansub taniqli siyosiy oila edi[2].U Amerika fuqarosi sifatida tugʻilmagan soʻnggi Amerika prezidenti boʻladi[3]. Uning otasi Kontinental Kongressda (1774-1777) delegat boʻlib ishlagan.Mustaqillik Deklaratsiyasini imzolagan[3]. Uning otasi Virjiniya qonun chiqaruvchi organida va Amerika inqilobiy urushi paytida va undan keyingi yillarda Virjiniyaning beshinchi gubernatori (1781-1784) sifatida xizmat qilgan[3].Harrisonning akasi Carter Bassett Harrison Vakillar palatasida Virjiniyani vakili boʻlgan (1793-1799)[4]. William Henry koʻpincha oʻzini „inqilob bolasi“ deb atagan, chunki u Vashington Yorktown jangida inglizlarga qarshi urushda gʻalaba qozongan joydan atigi 30 mil uzoqlikda oʻsgan[5].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Dowdey, Clifford (1957). The Great Plantation. New York: Rinehart & Co“ (inglizcha). 25-avgust 2022-yil. OCLC 679792228.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam)CS1 maint: date format () - ↑ „Smith, Howard; Riley, Edward M., eds. (1978). Benjamin Harrison and the American Revolution. Virginia in the Revolution. Williamsburg, VA: Virginia Independence Bicentennial Commission. pp. 59–65“ (inglizcha). 25-avgust. OCLC 4781472.
{{cite magazine}}: Cite magazine requires|magazine=(yordam); sana kiritilishi kerak boʻlgan parametrga berilgan qiymatni tekshirish lozim:|date=(yordam) - ↑ 3,0 3,1 3,2 „"William Henry Harrison". Touring Ohio, Heart of America“ (inglizcha). Qaraldi: 25-avgust.
- ↑ „"Carter Bassett Harrison". Biographical Directory of the United States Congress. U.S. Congress“ (inglizcha). Qaraldi: 25-avgust 2022-yil.
- ↑ „"William Henry Harrison: Life Before the Presidency". Charlottesville, Virginia: Miller Center of Public Affairs, University of Virginia“ (inglizcha). Qaraldi: 25-avgust 2022-yil.
