Vetnamda korrupsiya
Vetnamdagi korrupsiya zaif huquqiy infratuzilma, ziddiyatli va salbiy byurokratik qarorlar qabul qilish tufayli keng tarqalgan. Soʻrovlar shuni koʻrsatadiki, mamlakat boʻylab mayda korrupsiya biroz kamaygan boʻlsa-da, yuqori darajadagi korrupsiya siyosiy hokimiyatni suiisteʼmol qilish vositasi sifatida sezilarli darajada oshgan[1]. Korrupsiya Vetnamda juda muhim muammo boʻlib, boshqaruv, taʼlim va huquqni muhofaza qilishning barcha jabhalariga taʼsir qiladi.
Vetnam — Vetnam Kommunistik partiyasi (CPV) rahbarligidagi avtoritar bir partiyali davlat. Partiyaning taʼkidlashicha, korrupsiya mamlakatda siyosiy kun tartibiga ko‘tarilgan va korrupsiyaga qarshi kurashishning huquqiy asoslari „yaxshiroq rivojlangan“. Biroq, siyosatshunoslarning taʼkidlashicha, bunday urinishlar partiya fraksiyalari oʻrtasidagi siyosiy tozalash uchun niqob boʻlishi mumkin.
Vetnam poraxoʻrlik amaliyoti boʻyicha ham eng yuqori koʻrsatkichlardan birini egallaydi — fuqarolarning soʻnggi 12 oy ichida asosiy davlat muassasalariga pora berganlik koʻrsatkichi 65% boʻlib, 69% bilan Hindistondan keyin ikkinchi oʻrinda turadi[2]. Korrupsiya Vetnamda biznes yuritish uchun toʻsiq hisoblanadi va jamiyatning barcha qatlamlarida oldingi davlat xizmatchilari bilan ishlashda osonlashtiruvchi toʻlovlardan foydalanish keng tarqalgan[3].
Reyting[tahrir | manbasini tahrirlash]
Transparency International tashkilotining 2021-yil uchun korrupsiyani idrok etish indeksida mamlakat 39/100 ball bilan 180 mamlakat ichida 87-o‘rinni egalladi, bunda pastroq ball davlat sektorida korrupsiyaning keng tarqalgan idrokiga to‘g‘ri keladi. Bu mintaqa uchun oʻrtacha koʻrsatkichdan past[4].
Vetnamda korrupsiyaning keng tarqalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vetnam 96 millionga yaqin aholiga ega rivojlanayotgan davlatdir[5][6]. 2020-yilda Vetnamdagi toʻgʻridan-toʻgʻri xorijiy investitsiyalar (FDI) atigi 28,5 milliard AQSh dollarini tashkil etadi, bu ASEAN qoʻshnilaridan ancha past[7].
Korrupsiyaga qarshi kurash[tahrir | manbasini tahrirlash]
Vetnam hukumati korrupsiyaga qarshi kurashish uchun saʼy-harakatlarni amalga oshirganini daʼvo qilmoqda, ammo uning oqibatlari sezilmayapti[8].
Vetnamdagi korrupsiyaga qarshi kampaniyalarga aloqador amaldorlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Đinh La Thăng: Sobiq transport vaziri, Xo Shi Min shahri Kommunistik partiyasining sobiq kotibi va Siyosiy byuroning sobiq aʼzosi.
- Nguyễn Đức Chung: Vetnam xalqi jamoat xavfsizligining sobiq general-mayori va Vetnam siyosatchisi. Chung Xanoy xalq qo‘mitasining sobiq raisi.
- Nguyễn Thanh Long: Sogʻliqni saqlash vaziri 2020-yil iyul oyidan 2022-yil iyun oyida Vetnam Kommunistik partiyasidan. korrupsiya mojarosiga aloqadorligi uchun ishdan chetlashtirilgan.
- Trịnh Xuân Thanh: Vetnamlik sobiq siyosatchi va tadbirkor. U davlatga qarashli Petrovietnam qurilish aksiyadorlik korporatsiyasining (Petrovetnamning shoʻba korxonasi) sobiq rahbari va Xu Giang viloyat xalq qoʻmitasi raisining sobiq oʻrinbosari.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Vietnam Corruption Profile“. Business Anti-Corruption Portal. 2015-yil 2-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 2-iyul.
- ↑ Thu. „The Vietnamese Communist Party’s corruption hunt“ (en). www.lowyinstitute.org. Lowy Institute (2018-yil 25-yanvar). 2022-yil 8-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 9-iyun.
- ↑ „Investment Climate Statement- Vietnam 2012“. The US Department of State. Qaraldi: 2014-yil 25-iyun.
- ↑ „Corruption Perceptions Index 2021 for Vietnam“ (en). Transparency.org. Qaraldi: 2022-yil 22-may.
- ↑ „GDP, PPP (current international $) | Data“ (en-us). data.worldbank.org. Qaraldi: 2018-yil 18-noyabr.
- ↑ OECD Development Centre (2017), „Youth Well-being Policy Review of Viet Nam“, EU-OECD Youth Inclusion Project, Paris.
- ↑ „Vietnam Insights: Economic performance 2020 and forecast for 2021“.
- ↑ „State President targets stronger push against corruption in 2021-25 period“ (en). hanoitimes.vn. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- korrupsiyaga qarshi biznes portalidan Vetnam korrupsiya profili