Mangʻitlar sulolasi

Mangʻitlar bayrogʻi

Mangʻitlar — Buxoro amirligini boshqargan oʻzbek sulola (1756—1920). Uning vakillari mangʻit urug‘iga mansub boʻlganlar.

Tarixi

Ashtarxoniylar sulolasi oʻrniga kelgan Muhammad Rahimnit taxtga rasman oʻtirishi 1756-yil 12-dekabrdan boshlangan. Uning vafotidan soʻng taxt vorisi etib Fozil toʻra (qizining oʻgʻli), keyin Ubaydullaxon tayinlangan boʻlsada, davlatni amalda amakisi Doniyolbiy otaliq (1758—85) boshqargan. Amir Shohmurod Zarafshon vodiysi, Amudaryo va Qashqadaryodagi sunʼiy sugʻorish tizimini qayta tikladi. Buxoro aholisini bojdan, hunarmandlarni kundalik yigʻimlardan, mehnat majburiyatidan va soliqdan ozod etuvchi tarxon yorligʻini berdi. Xiroj va nikoh puli, tarozi haqi va boshqalar kamaytirildi. Sud tizimi qayta tuzildi. Davlat hokimiyati mustahkamlandi. Amir Haydar davrida oʻzaro urushlar kuchaydi. U Amudaryoning janubiy sohili, yuqori Zarafshon, Shahrisabz va Miyonqolni saqlab qolish uchun kurash olib bordi. Nasrullaxon mamlakatdagi tarqoqlikni tugatish uchun kurashdi. Yarim mustaqil va kuchli Shahrisabz va Kitob bekliklari boʻysundirildi. Qoʻqon xonligi tobe etildi. Amir Muzaffar davrida esa Buxoro amirligi Rossiya tomonidan istilo etildi. Amir Abdulahad va Amir Olimxon hukmronligi vaqtida Buxoroda rus podsho hukumatining mavqei mustahkamlandi. Buxoro bosqinidan keyin tuzilgan Buxoro Xalq Sovet Respublikasi tashkil topgach, bu sulolasi tugatildi.

Hukmdorlar

Amir Said Olimxon (fotograf S.M. Prokudin-Gorskiy, 1911).

• Muhammad Rahimbiy (12.12.1756–24.03.1758)
• Doniyolbiy Otaliq (1758–1785)
• Amir Shohmurod (1785–1800)
• Amir Haydar (1800–1826)
• Amir Nasrulloh (1827–1860)
• Amir Muzaffar (1860–1885)
• Amir Abdulahad (1885–1910)
• Amir Olimxon (1910–1920).

Sulola

Xudoyorbiy

Muhammad Hakimbiy

Doniyol otaliq

Abulfayzxon

Badalbek

Muhammad Rahimxon

Barot Sulton

Amir Shohmurod

Yulduz begim

Norbo’tabiy

qizi; ismi noma’lum

Husayn (Miriy)

Amir Haydar

Fozilbiy

Amir Husayn

Amir Umar

Amir Nasrulla

Amir Muzaffar

Abdumalik

Nuriddin

Abdulmo’min

Abdulfattoh

Najmiddin

Amir Abdulahad

Akram

Siddiq

Mansur

Nosir

Amir Olimxon

Qosimxon

Nikolay Seretelli

Gallereya

• 

  amir Nasrulla
  (1827—1860)
• 

  amir Muzaffar
  (1860—1885)
• 

  amir Abdulaxad
  (1885—1910)
• 

  amir Said Olimxon
  (1910—1920)

Adabiyotlar

1. Мирза Абд-ал-Азим Сами, Тарих-и салатин-и мангития, Москва., 1962
2. Трактат Ахмада Даниша, История Мангитской династии, пер. и предисл. И. А. Наджафовой, Душанбе, 1967