Kontent qismiga oʻtish

FC Barcelona

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Barcelona
Toʻliq nomi Futbol Club Barcelona
Laqabi Barça or Blaugrana (team)
Culers or Barcelonistes (supporters)
Blaugranes or Azulgranas (supporters)
Asos solingan 29-noyabr, 1899-yil (125 yil avval) (1899-11-29)
as Foot-Ball Club Barcelona
Stadioni Estadi Olímpic Lluís Companys
Sigʻimi 54,367[1]
President Joan Laporta
Head coach Hansi Flick
Liga La Liga
Oʻrni La Liga, 2nd of 20
Vebsayti Klub sayti
Amaldagi mavsum

Futbol Club Barcelona (kataloncha talaffuzi: [fudˈbɔl ˈklub bəɾsəˈlonə]), odatda FC Barcelona deb ataladi va xalq orasida qisqacha Barça ([ˈbaɾsə]) nomi bilan tanilgan, Ispaniyaning Kataloniya hududidagi Barselona shahrida joylashgan professional futbol klubi bo‘lib, Ispaniya futbolining eng oliy ligasi La Ligada ishtirok etadi.

Klub 1899-yilda Joan Gamper boshchiligida, bir guruh shveytsariyalik, kataloniyalik, nemis va ingliz futbolchilari tomonidan tashkil etilgan va u Katalon madaniyati hamda katalonchilik ramziga aylangan, shuning uchun shior sifatida „Més que un club“ („Klubdanda ortiq“) ishlatiladi[2]. Ko‘plab boshqa futbol klublaridan farqli o‘laroq, Barcelona muxlislar tomonidan egalik qilinadi va boshqariladi. Klub jahon bo‘yicha eng qimmat uchinchi futbol klubi bo‘lib, uning qiymati 5,6 milliard dollarni tashkil etadi va daromad bo‘yicha dunyodagi to‘rtinchi futbol klubdir, yillik aylanmasi esa 800,1 million yevroni tashkil etadi[3][4]. Barcelonaning rasmiy madhiyasi — Jaume Picas va Josep Maria Espinàs tomonidan yozilgan „Cant del Barça“dir[5]. Barcelona an’anaviy ravishda ko‘k va anorrang chiziqli liboslarda o‘ynaydi, shuning uchun unga Blaugrana laqabi berilgan.

Barcelona dunyodagi eng ko‘p mukofotga sazovor bo‘lgan klublardan biridir. Ichki futbolda Barcelona jami 80 ta sovrin qo‘lga kiritgan: 28 ta La Liga, 32 ta Copa del Rey, 2 ta Copa de la Liga, 15 ta Ispaniya Superkubogi va 3 ta Copa Eva Duarte; roʻyxat so‘ngidan to‘rtta musobaqa sovrinlari soni boʻyicha rekord egasi hisoblanadi. Xalqaro klublar futbolida Barça jami 22 ta Yevropa va jahon sovrinlariga ega: 5 ta Chempionlar ligasi, 4 ta Kubok egalari kubogi (rekord), 3 ta Yarmarka kubogi (rekord), 5 ta UEFA Superkubogi, ikkita Lotin kubogi (Real Madrid va Milan bilan birga rekord) va 3 ta klublar oʻrtasidagi Jahon chempionligi[6][7][8]. Barcelona 1997, 2009, 2011, 2012 va 2015-yillarda Xalqaro futbol tarixi va statistikasi federatsiyasi (IFFHS) tomonidan tuzilgan jahon klublari reytingida birinchi o‘rinni egallagan hamda 2025-yil oktabr holatiga ko‘ra UEFA klublar reytingida to‘qqizinchi o‘rinda turadi[9][10][11]. Klubning Real Madrid bilan uzoq yillik raqobati mavjud bo‘lib, ikki jamoa o‘rtasidagi uchrashuvlar El Clásico nomi bilan tanilgan.

Barcelona dunyodagi eng keng qo‘llab-quvvatlanadigan jamoalardan biri bo‘lib, sport klublari orasida eng katta ijtimoiy tarmoq kuzatuvchilariga ega jamoalardan biridir[12][13]. Barcelona futbolchilari jami 12 ta Ballon d’Or mukofotini (rekord) qo‘lga kiritgan. Shuningdek, klub futbolchilari 6 ta FIFA tomonidan Yilning eng yaxshi futbolchisi mukofotini (rekord) qo‘lga kiritgan bo‘lib, bu mukofotlarni Romário, Ronaldo, Rivaldo, Ronaldinho va Lionel Messi kabi futbolchilar qo‘lga kiritgan. 2010-yilda klubning yoshlar akademiyasi bitiruvchilari — Lionel Messi, Andrés Iniesta va Xavi, Ballon d’Or reytingida dunyoning eng yaxshi uch nafar futbolchisi sifatida tanlangan. Bu bir futbol akademiyasidan chiqqan futbolchilar orasida ilgari kuzatilmagan holat edi[14][15]. Shuningdek, klub futbolchilari rekord darajadagi — sakkizta Yevropa oltin butsisini mukofotini qo‘lga kiritgan[16].

Barcelona, 1929-yilda tashkil etilgan Primera División (Ispaniya oliy divizioni)ning asoschilaridan biri boʻlib, Athletic Bilbao va Real Madrid bilan bir qatorda, oʻshandan beri hech qachon eng yuqori diviziondan tushirilmagan[17][18]. 2009-yilda Barcelona La Liga, Copa del Rey va UEFA Chempionlar ligasini qo‘lga kiritib, Yevropa treblini (bir mavsumda uchta yirik musobaqada g‘oliblik) qo‘lga kiritgan birinchi ispan klubi bo‘ldi. Shuningdek, oʻsha yili Ispaniya Superkubogi, UEFA Superkubogi va klublar oʻrtasidagi Jahon chempionatida ham g‘alaba qozonib, bir yilda olti sovrin yutgan Yevropadagi birinchi futbol klubi boʻldi[19]. 2011-yilda klub yana Yevropa chempioni aylandi va beshta sovrinni qo‘lga kiritdi[20]. Pep Guardiola boshchiligida to‘rt yil ichida jami o‘n to‘rtta sovrin yutgan bu Barcelona jamoasi ayrim mutaxassislar tomonidan futbol tarixidagi eng kuchli jamoalardan biri sifatida baholanadi[21][22][23]. 2015-yilda Luis Enrique boshchiligida beshinchi UEFA Chempionlar ligasi g‘alabasini qo‘lga kiritgan Barcelona, Yevropa futboli tarixida ikki marta kontinental treblga erishgan birinchi klubga aylandi[24].

Joan Gamper raisligida (1908-1926)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1908-yilda klub asoschilaridan biri va uning sobiq forvardi Joan (Hans) Gamper birinchi marta klub prezidenti boʻldi. Bu klub qulash arafasida boʻlganida sodir boʻldi: 1906-yilgi Kataloniya chempionatida gʻalaba qozonganidan soʻng, klub uch yil davomida hech qanday sovrinni qoʻlga kiritmadi va uning moliyaviy ahvoli ham keskin yomonlashdi. Keyinchalik Gamper besh marta klub prezidenti etib saylandi. Gamperning asosiy yutuqlaridan biri bu „Barsa“ ga oʻz stadionini sotib olishga yordam berish edi. 1909-yil 14-martda jamoa 8000 tomoshabin sigʻadigan Carrer Indústria stadioniga koʻchib oʻtdi.

Gamper shuningdek, klub aʼzolari sonini koʻpaytirish kampaniyasini boshladi va 1922-yilga kelib ularning soni 10 000 dan oshdi. 1922-yilda jamoa yana uy arenasini oʻzgartirib, Kamp-De-Les-Korts (yoki shunchaki Les-Korts) stadioniga koʻchib oʻtdi; ushbu stadionning dastlabki sigʻimi 22 000 oʻrinni tashkil etdi, keyinchalik 60 000 oʻrinli taʼsirchan raqamga kengaytirildi.

1912-yilda Gamper ushbu jamoaga 13 yillik karerasini (1912-1916, 1918-1927) beradigan Filippin-Ispaniya forvardi Paulino Alkantarani klubga taklif qildi, shu vaqt ichida 357 ta gol urib, klub tarixidagi eng yaxshi toʻpurarga aylandi va „Barselona“uchun oʻynagan dunyoga mashhur futbol ustalarining uzoq qatorini ochdi[25]..

1917-yilda „Barsa“ ning murabbiyi 1912-1916-yillarda jamoaning sobiq oʻyinchisi, 1924-yilgacha jamoani boshqargan ingliz Jek Grinvell boʻldi. Ushbu choralar klubdagi vaziyatni yaxshilashga yordam berdi. Natijada, Gamper prezidentligi davrida " Barselona „oʻn bir Kataloniya chempionati, olti Ispaniya Kubogi va toʻrtta Pireney Kubogini qoʻlga kiritdi, bu klubning birinchi“ oltin davri " edi. Alkantaradan tashqari, prezident Gamper va murabbiy Grinvell boshchiligidagi „Barsa“ ning oʻsha paytdagi tarkibiga Emilio Sagi Linyan. (aka Sagi-Barba), Xosep Samityer, Feliks Sesumaga, Frants Platko va darvozabon Rikardo Samora. Samora bir necha yil „Barsa“ da oʻynaganidan soʻng "Espanyol"ga oʻtdi[26].

Rivera, Respublika, klub hayotidagi fuqarolar urushi (1923-1939)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1920-yillarda klub uchun shonli boʻlgan „Barselona“ sport boʻlmagan siyosiy mojarolardan azob chekishni boshladi, bu klub tarixining oʻn yildan ortiq vaqtini belgilaydi.

1925-yil 14-iyun kuni "Katalon Orfeoni" xorini sharaflash uchun oʻyin paytida olomon Primo De Rivera diktaturasi ostida bekor qilingan Ispaniya Qirolligining rasmiy madhiyasi boʻlgan Qirollik marshini kuylashdi. Qasos sifatida „Barselona“ stadioni hukumat tomonidan olti oyga yopildi (keyin muddat uchtaga qisqartirildi), Gamper esa klub prezidenti lavozimidan voz kechishga majbur boʻldi. Klub asoschisi 1930-yil 30-iyulda shaxsiy va pul muammolaridan kelib chiqqan depressiya davrida oʻz joniga qasd qildi.

Garchi jamoada Xosep Eskola kabi koʻplab yaxshi futbolchilar boʻlsa-da, klub muvaffaqiyatsizlik davriga kirdi, chunki mamlakatdagi siyosiy mojarolar sportni jamiyat oldida ikkinchi oʻringa olib chiqdi. „Barsa“ bir vaqtning oʻzida uchta frontda inqirozga duch keldi: moliyaviy, ijtimoiy (klub aʼzolari soni doimiy ravishda kamayib borardi) va sport (garchi jamoa Kataloniya birinchiligini doimiy ravishda qoʻlga kiritgan boʻlsa ham).(1930, 1931, 1932, 1934, 1936, 1938), ammo oʻrta er dengizi ligasidagi gʻalabadan tashqari, butun Ispaniya darajasidagi muvaffaqiyat ulardan qochib qutuldi. 1937-yilda, ammo bu urush davri edi, ammo uning barcha xususiyatlari bilan).

1936-yil 6-avgustda Fransisko Franko armiyasi askarlari gvadarrama yaqinidagi klub prezidenti Xosep Sunolni hibsga olib, oʻldirishdi. 1937-yilning yozida bosh murabbiy Patrik OʻKonnell boshchiligidagi jamoa Amerika Qoʻshma Shtatlari va Meksika boʻylab sayohatga chiqdi, u yerda ular ikkinchi Ispaniya Respublikasining elchisi hisoblangan. Bu vaqtda Ispaniyaning oʻzida fuqarolar urushi qizgʻin davom etdi. Ushbu sayohat klubning moliyaviy ahvolini yaxshiladi, ammo undan keyin jamoaning yarmidan koʻpi Meksika va Fransiyadan boshpana izlab, urush oʻqlari bilan oʻralgan Ispaniyaga qaytmadi.

1938-yil 16-martda Franko kuchlari aviatsiyasi „Barsa“ ijtimoiy klubiga bomba tashlab, katta zarar yetkazdi. Bir necha oy oʻtgach, Barselona shahri frankistlar tomonidan ishgʻol qilindi va klub „intizomsiz“ katalon millatchilarining ramzi sifatida bir qator jiddiy muammolarga duch keldi. Oʻsha vaqtga kelib klub aʼzolari soni 3486 kishiga kamaydi.

Jamoa sport kiyimlarining brendlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • 1899-1992 yoʻq (nomaʼlum)
  • 1992-1998 Qoʻshma Shtatlar Meyba
  • 1998-2006 Italiya Kappa
  • 2006-xxxx Qoʻshma Shtatlar Nike

Barcelonaning bosh homiylari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yilgacha Barcelona oʻz sport kiyimlarida bosh homiy logotipini taqdim etmas edi, biroq 2006-yildan jamoa futbolkalarida UNICEF Tashkiloti logotipi taqdim etildi. Shundan keyin homiylar qatoriga Qatar Foundation, Qatar Airways va Rakuten kompaniyalari logotipi ham taqdim etildi.

  • Barcelonaning sport kiyimlarida logotipi aks ettirilgan homiylar
  • 2006-2011 Andoza:Country data UNICEF UNICEF
  • 2011-2013 Qatar Qatar Foundation
  • 2013-2017Qatar Qatar Airways
  • 2017-xxx 🇯🇵 Japan Rakuten
  • Barcelonaning boshqa rasmiy homiylari
  • Qatar Qatar Foundation – Qatar Fondi
  • Germaniya Audi. AG – Olmon avtomobilsozlik kompaniyasi
  • Turkiya Turkish Airlines – Turkiya Havo Yoʻllari Milliy Aviakompaniyasi
  • Qoʻshma Shtatlar Herbalife – AQSH Kompaniyas
  • Qoʻshma Shtatlar Nike – AQSHning Sport kiyimlari va anjomlari ishlab chiqaruvchi kompaniyasi.
  • Ispaniya Estrella Damm – Ispaniya pivo tayyorlash kompaniyasi
  • Ispaniya La Caixa – Ispaniya Moliya guruhi
  • Ispaniya/Kataloniya – TV3/Televisio de Catalunya – Ispaniya va Kataloniya televizion kompaniyasi

Jamoa tarkibi (2024-25 mavsum)

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Darvozabonlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Germaniya Mark-André TER ŞTEGEN
  • Ispaniya Inaki Pena
  • Polsha Wojciech Szczęsny

•Gerard Martin

  • IspaniyaAlexandro Balde
  • Urugvay Ronald Arauxo
  • Fransiya Jyul Kounde
  • Ispaniya Pau Cubarsi
  • Ispaniya Inigo Martinez
  • NorvegiyaAndres Kristensen
  • Ispaniya Hektor Ford

Yarimhimoyachilar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Ispaniya Mark Kasado
  • Erik Garsia
  • Ispaniya Dani Olmo
  • Ispaniya Pedri
  • Niderlandiya Frenkie De Jong
  • Ispaniya Gavi
  • Polsha Robert Lewandowski
  • Ispaniya Fermin Lopez
  • Ispaniya Pau Victor
  • Ispaniya Ansu Fati
  • Ispaniya Lamine Yamal
  • Ispaniya Feran Torres
  • Braziliya Raphina
  • 🇪🇦 Pablo Torre

Ijaraga berilgan oʻyinchilar 2024/2025

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Kamerun bayrogʻi Kamerun Aleks Song (Vest Hem, 2015-yil 30-iyungacha)
  • 🇧🇷Brazilliya Vitor Roque (Real Betis, 2025 1-iyungacha)

Barcelona Rahbariyati va Murabbiylar shtabi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Klub Prezidenti
  • Ispaniya Joan Laporta
  • Klub Sport Direktori
  • Ispaniya Andoni Subisaretta
  • Klub Bosh Murabbiyi
  • Ispaniya Hansi Flick
  • Bosh Murabbiy Yordamchisi
  • Ispaniya Xuan Karlos Unzue
  • Jismoniy tayyorgarliklar boʻyicha murabbiy
  • Ispaniya Rafel Pol
  • Darvozabonlar murabbiyi
  • Ispaniya Xose Ramon de la Fuente
  • Barcelona Futbol Maktabi Boshqaruvchisi
  • Ispaniya Xose Ramon Aleshanko

Barcelonaning barcha yutuqlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakat miqyosida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Ispaniya La Liga 23 karra Chempion, (1929, 1944/45, 1947/48, 1948/49, 1951/52, 1952/53, 1958/59, 1959/60, 1973/74, 1984/85, 1990/91, 1991/92, 1992/93, 1993/94, 1997/98, 1998/99, 2004/05, 2005/06, 2008/09, 2009/10, 2010/11, 2012/13, 2014/15-yillar).
  • La Liga 24 karra Vitse-Chempion, (1929/30, 1945/56, 1953/54, 1954/55, 1955/56, 1961/62, 1963/64, 1966/67, 1967/68, 1970/71, 1972/73, 1975/76, 1976/77, 1977/78, 1981/82, 1985/86, 1986/87, 1988/89, 1996/97, 1999/00, 2002/03, 2006/07, 2011/12, 2013/14-yillar).
  • Ispaniya Ispaniya Qirol Kubogi 27 karra sohibi(rekord), (1910, 1912, 1913, 1920, 1922, 1925, 1926, 1928, 1942. 1951, 1952, 1952/53, 1957, 1958/59, 1962/63, 1967/68, 1970/71, 1977/78, 1980/81, 1982/83, 1987/88, 1988/90, 1996/97, 1997/98, 2008/09, 2011/12, 2014-15-yillar).
  • Ispaniya Qirol Kubogi Finalchi (11 marta), (1902, 1919, 1932, 1936, 1954, 1973/74, 1983/84, 1985/86, 1995/96, 2010/11, 2013/14-yillar).
  • Ispaniya Ispaniya Superkubogi 11 karra sohibi (rekord), (1983, 1991, 1992, 1994, 1996, 2005, 2006, 2009, 2010, 2011, 2013-yllar).
  • Ispaniya Superkubogi Finalchi (8 marta), (1985, 1988, 1990, 1993, 1997, 1998, 1999, 2012-yillar).
  • Ispaniya Eva Duarte Kubogi 3 karra sohibi (rekord), (1948, 1952, 1953-yillar)
  • Eva Duarte Kubogi Finalchi (2 marta), (1949, 1951-yillar). * Ispaniya Ispaniya Liga Kubogi 2 karra sohibi (1982/83, 1985/86-yillar).
  • Ispaniya Kopa de Oro Arxentina sohibi (1945-yil).
  • Ispaniya Kopa Makayya sohibi (1901/02), Finalchi (1900/01)-yillar.
  • Ispaniya/Kataloniya Joan Gamper Kubogi 37 karra sohibi.
  • Kataloniya Barcelona Kubogi sohibi (1902/03-yil).
  • Kataloniya Kataloniya Kubogi 8 karra sohibi (rekord), (1990/91, 1992/93, 1999/00, 2003/04, 2004/05, 2005/06, 2012/13, 2013/14-yillar). Finalchi (9 marta), (1995/96, 1996/97, 1997/98, 2000/01, 2001/02, 2005/06, 2007/08, 2009/1/, 2010/11-yillar).
  • Kataloniya Kataloniya Chempionati 21 karra Chempion, (1904/05, 1908/09, 1909/10, 1910/11, 1912/13, 1915/16, 1918/19, 1919/20, 1920/21, 1921/22, 1922/23, 1924/25, 1925/26, 1926/27, 1927/28, 1928/29, 1929/30, 1930/31, 1931/32, 1934/35, 1935/36, 1937/38-yillar). Kataloniya Chempionati 7 karra Vitse-Chempion, (1906/07, 1907/08, 1911/12, 1914/15, 1922/23, 1932/33, 1936/37-yillar).

Yevropa miqyosida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • UEFA Chempionlar Ligasi (Chempionlar Kubogi) 5 karra sohibi (1992, 2006, 2009, 2011, 2015-yillar). 3 marta Vitse-Chempion (1961, 1986, 1994-yillar).
  • UEFA Kubok Egalari Kubogi 4 karra sohibi (rekord) (1979, 1982, 1989, 1997-yillar). 2-karra Vitse-Chempion (1969, 1991-yillar).
  • UEFA Superkubogi 4 karra sohibi (1992, 1997, 2009, 2011-yillar). 4 karra Vitse Chempion (1979, 1982, 1989, 2006-yillar).
  • Yarmarkalar Kubogi 3 karra sohibi (1957/58, 1959/60, 1965/66-yillar). Vitse-Chempion 1961/62-yili
  • 1971-yili Yarmarkalar Kubogi Superfinali gʻolibi.

Jahon miqyosida

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Yer Klublar Oʻrtasida Jahon Chempionati 3 karra sohibi (2009, 2011, 2015-yillar). Vitse-Chempion 2006-yili.
  • Yer 1992-yili Qitʼalararo Kubok Vitse-Chempioni.
  • Yer 1957-yili Kichik Jahon Kubogi sohibi.
  • Ispaniya/Portugaliya/Italiya/Fransiya 1949, 1952-yillari Lotin Kubogi sohibi.
  • Germaniya 2007-yili Frans Bekkenbauer Kubogi sohibi.
  • Fransiya 2012-yili Parij Kubogi sohibi. Lionel Messi JCH da Barcelona klubida 2 martta gʻolib boʻlgan(2006-2009) Maʼlumot(2022-y.)

Barcelonaning mashhur futbolchilari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ushbu futbolchilar Barcelona safida toʻp surib, quyidagi sovrinlarni qoʻlga kiritishgan. Eng koʻp sovrinlarni Barcelona safida Lionel Messi qoʻlga kiritgan.

Oltin Toʻp sohiblari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Argentina Lionel Messi – 2009, 2010, 2011, 2012, 2014, 2019, 2021, 2023-yillarda.
  • Niderlandiya Yoxan Kroyf – 1973, 1974-yillarda.
  • Bolgariya Xristo Stoichkov – 1994-yili.
  • Braziliya Rivaldo – 1999-yili.
  • Braziliya Ronaldinyo – 2005-yili.
  • Ispaniya Luis Miramontes – 1960-yili.

Oltin Butsa sohiblari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Argentina Lionel Messi – 2010, 2011, 2012, 2015-yillarda.
  • UrugvayLuis Suarez -2015-yili.
  • Braziliya Ronaldo – 1997-yili.

FIFA talqini boʻyicha yil futbolchilari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Argentina Lionel Messi – 2009-yili.
  • Braziliya Romario – 1994-yili.
  • Braziliya Ronaldo – 1996, 1997-yillarda.
  1. „Barcelona find new home at Estadi Olimpic Lluis Companys“. FIFA (2023-yil 17-avgust). 2023-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-sentyabr.
  2. „Més que un club: UNA DIVISA HISTÒRICA“ (ca). FC Barcelona. 2014-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 25-fevral.
  3. Ozanian, Mike; Teitelbaum, Justin (23 May 2024). „The World's Most Valuable Soccer Teams 2024“. Forbes. 31 May 2023da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 31 October 2024.
  4. „Deloitte Football Money League 2024“. Deloitte (2024-yil fevral). 2017-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 9-fevral.
  5. „The history of the Barça anthems“. FC Barcelona. 2017-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 24-sentyabr.
  6. „Football Europe: FC Barcelona“. UEFA. 2010-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 4-may.
  7. „Classic Football: Clubs: FC Barcelona“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 2015-yil 29-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 29-aprel.
  8. Rimet, Pierre. „Cartas de Paris - Das pirâmides do Egito ao colosso do Maracanã, com o Sr. Jules Rimet“ (pt). Jornal dos Sports (1951-yil 4-yanvar), s. 5. 2020-yil 6-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 2-iyun. „A Taça Latina é uma competição criada pela F. I. F. A. a pedido dos quatro países que a disputam atualmente. Mas o Regulamento é feito por uma Comissão composta por membros das Federações concorrentes e de fato a F. I. F. A. não participa ativamente na organização“.
  9. „Former Results“. International Federation of Football History & Statistics. 2018-yil 15-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 16-dekabr.
  10. „Club World Ranking 2015“. International Federation of Football History & Statistics. 2019-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 7-yanvar.
  11. „UEFA Club Coefficients“. UEFA. 2017-yil 20-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 7-may.
  12. "Barça, the most loved club in the world" (Wayback Machine saytida 14 November 2014 sanasida arxivlangan). Marca. Madrid. Retrieved 15 December 2014.
  13. „Barcelona wins Social Star Award for 'Most Popular Sports Team'“. The Straits Times. 2013-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  14. „10 years since a unique Ballon d'Or podium“ (en). FC Barcelona (2020-yil 6-dekabr). 2023-yil 26-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
  15. Batalla, Jordi. „10 años del histórico podio de La Masia en el Balón de Oro“ (es-ES). Mundo Deportivo (2021-yil 10-yanvar). 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  16. Sans, Gabriel „All the Barça stars that have won the Golden Boot“ (en). Mundo Deportivo (2022-yil 9-noyabr). 2023-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 3-avgust.
  17. Nardelli, Alberto „Which European football clubs have never been relegated?“ (en). The Guardian (2015-yil 2-iyun). 2016-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 3-avgust.
  18. Candil, Jaime „19 European clubs never to have been relegated from top flight“ (en). AS (2018-yil 12-may). 2022-yil 17-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 3-avgust.
  19. „FC Barcelona Records“. FC Barcelona (2012-yil 12-yanvar). 2012-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 12-yanvar.
  20. „2011: El año en el que el Barcelona de Guardiola se hizo aún más grande“ (es-ES). Cadena SER (2011-yil 24-dekabr). 2023-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-may.
  21. „Is this Barcelona team the best of all time?“. CNN (2011-yil 23-dekabr). 2017-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-oktyabr.
  22. „The great European Cup teams: Barcelona 2009–2011“ (2015-yil 25-oktyabr). 2018-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-dekabr.
  23. „Who's the Greatest of Them All? Barcelona!“. Newsweek (2015-yil 25-oktyabr). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan.
  24. „Un Barça de récord, el primero en lograr dos tripletes en Europa“ (es-ES). La Vanguardia (2015-yil 6-iyun). 2023-yil 26-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 25-may.
  25. „championat“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.
  26. „fcbarcelona“. Qaraldi: 2024-yil 28-may.