Yevropa oʻyinlari
Yevropa oʻyinlari Olimpiada anʼanalari boʻyicha Yevropa va bir qancha qitʼalararo mamlakatlar sportchilari ishtirokida oʻtkaziladigan koʻp toifali kontinental musobaqadir. Oʻyinlar 2012-yil 8-dekabrda Rimda boʻlib oʻtgan 41-bosh assambleyasida boshlanishini eʼlon qilgan Yevropa Olimpiada Qoʻmitasi (EOC) tomonidan tashkil etilgan va boshqariladi[1].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2015-yilgi Yevropa oʻyinlari 2015-yilning iyun oyida Ozarbayjonning Boku shahrida boʻlib oʻtgan tadbirning birinchi nashri boʻlib, keyingi nashrlarni har toʻrt yilda bir marta oʻtkazish rejalashtirilgan. 2019-yilgi nashr Belarusning Minsk shahrida 21–30-iyun kunlari boʻlib oʻtdi. 2023-yilgi nashr Polshaning Krakov shahrida boʻlib oʻtishi rejalashtirilgan.
Yevropa oʻyinlari Osiyo oʻyinlari, Pan Amerika oʻyinlari, Tinch okeani oʻyinlari va Afrika oʻyinlaridan keyin boshlangan Olimpiada anʼanalaridagi 5-chi qitʼa oʻyinlaridir. 2015-yildan boshlab har bir sport qitʼasi[2] qitʼa oʻyinlariga ega boʻlgan[3].
Yevropa oʻyinlari Yevropa chempionatlari bilan bogʻliq emas, bu alohida Yevropa Sport Federatsiyasi tomonidan tashkil etiladigan, yengil atletika, suzish, badiiy gimnastika, velosport, eshkak eshish, golf va triatlon boʻyicha individual Yevropa chempionatlarini birlashtiradigan alohida koʻp sport musobaqasi hisoblanadi. Oʻyinlar 2018-yildan boshlab toʻrt yillik siklda va EBU bilan kelishilgan holda efirga uzatiladi[4].
Yevropa oʻyinlari roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Nashr | Yil | Mezbon shahar | Mezbon davlat | tomonidan ochilgan | Boshlanish sanasi | Tugash sanasi | Millatlar soni | Ishtirokchilar soni | Sport | Tadbirlar | Yuqori oʻrinni egallagan jamoa | Manba(lar) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I | 2015 | Boku |  Ozarbayjon
|
Prezident İlham Əliyev | 12-iyun | 28-iyun | 50 | 5,898 | 21 | 253 |  Rossiya (RUS)
|
[5] |
| II | 2019 | Minsk |  Belarus
|
Prezident Aleksandr Lukashenko | 21-iyun | 30-iyun | 50 | 4082 | 15 | 200 | Rossiya (RUS)
|
[6] |
| III | 2023 | Krakov-Malopolska |  Polsha
|
Polsha Prezidenti (kutilmoqda) | 21-iyun | 2-iyul | 50 | Nomaʼlum | 23 | Nomaʼlum | Nomaʼlum | [7] |
| IV | 2027 | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum | Nomaʼlum |
Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]
2019-yilgi Minsk Yevropa oʻyinlari sport dasturi 15 ta sport turi, 23 ta yoʻnalish, 10 ta Tokio-2020 sport turi uchun saralash, 4 ta sport boʻyicha Yevropa chempionati, 201 ta medallar uchun jami 4082 ta ishtirokchini oʻz ichiga oladi.
Har bir katakdagi raqamlar tegishli oʻyinlarda ishtirok etgan har bir sport turi boʻyicha tadbirlar sonini koʻrsatadi:
| Sport (tartib boʻyicha) | Sport Federatsiyalari | 2015 | 2019 | 2023 | |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jahon | Yevropa | ||||||||||||||||||||||||||||
| Shoʻngʻish | 
|
FINA | LEN | 8 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Suzish | 
|
42 | 0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Sinxron suzish | 
|
4 | 0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Suv polosi | 
|
2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Kamondan oʻq uzish | 
|
WA | WAE | 5 | 8 | ||||||||||||||||||||||||
| Atletika | 
|
IAAF | EAA | 1 | 10 | ||||||||||||||||||||||||
| Badminton | 
|
BWF | BE | 5 | 5 | ||||||||||||||||||||||||
| Basketbol (3x3) | 
|
FIBA | FIBAE | 2 | 2 | ||||||||||||||||||||||||
| Plyaj futboli | 
|
FIFA | UEFA | 1 | 1 | ||||||||||||||||||||||||
| Boks | 
|
AIBA | EBC | 15 | 15 | ||||||||||||||||||||||||
| Kanoeda eshkak eshish | _pictogram.svg){kind=small}
|
ICF | ECA | 15 | 16 | ||||||||||||||||||||||||
| BMX poygasi | _pictogram.svg){kind=small}
|
UCI | UEC | 2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Togʻda velosiped poygasi | _pictogram.svg){kind=small}
|
2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Yoʻlda velosiped poygasi | _pictogram.svg){kind=small}
|
4 | 4 | ||||||||||||||||||||||||||
| Trek velosiped poygasi | _pictogram.svg){kind=small}
|
0 | 20 | ||||||||||||||||||||||||||
| Qilichbozlik | 
|
FIE | EFC | 12 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Akrobatik gimnastika | _pictogram.svg){kind=small}
|
FIG | UEG | 6 | 6 | ||||||||||||||||||||||||
| Aerobik gimnastika | _pictogram.svg){kind=small}
|
2 | 2 | ||||||||||||||||||||||||||
| Badiiy gimnastika | _pictogram.svg){kind=small}
|
14 | 12 | ||||||||||||||||||||||||||
| Ritmik gimnastika | _pictogram.svg){kind=small}
|
8 | 8 | ||||||||||||||||||||||||||
| Tramplin | _pictogram.svg){kind=small}
|
4 | 4 | ||||||||||||||||||||||||||
| Dzyudo | 
|
IJF | EJU | 18 | 15 | ||||||||||||||||||||||||
| Karate | 
|
WKF | EKF | 12 | 12 | ||||||||||||||||||||||||
| Plyaj gandboli | 
|
IHF | EHF | 0 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Sambo (jang sanati) | 
|
FIAS | ESF | 8 | 18 | ||||||||||||||||||||||||
| Ooʻq uzish | 
|
ISSF | ESC | 19 | 19 | ||||||||||||||||||||||||
| Stol tennisi | 
|
ITTF | ETTU | 4 | 5 | ||||||||||||||||||||||||
| Taekvando | 
|
WTF | ETU | 8 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Triatlon | 
|
ITU | ETU | 2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Plyaj voleyboli | _pictogram.svg){kind=small}
|
FIVB | CEV | 2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||
| Voleybol | _pictogram.svg){kind=small}
|
2 | 0 | ||||||||||||||||||||||||||
| Kurash | 
|
UWW | CELA | 24 | 18 | ||||||||||||||||||||||||
| Jami tadbirlar | 253 | 200 | |||||||||||||||||||||||||||
Medallar jadvali[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Daraja | MOQ | Oltin | Kumush | Bronza | Jami |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Rossiya(RUS)
|
123 | 64 | 86 | 273 |
| 2 |  Belarus(BLR)
|
33 | 27 | 51 | 111 |
| 3 |  Ozarbayjon(AZE)
|
26 | 25 | 33 | 84 |
| 4 |  Ukraina(UKR)
|
24 | 31 | 43 | 98 |
| 5 |  Buyuk Britaniya(GBR)
|
24 | 20 | 26 | 70 |
| 6 |  Italiya (ITA)
|
23 | 41 | 24 | 88 |
| 7 |  Germaniya (GER)
|
23 | 23 | 46 | 92 |
| 8 |  Fransiya (FRA)
|
18 | 22 | 31 | 71 |
| 9 |  Niderlandiya (NED)
|
17 | 25 | 16 | 58 |
| 10 |  Ispaniya (ESP)
|
13 | 13 | 17 | 43 |
| 11-44 | Qolgan | 129 | 162 | 249 | 540 |
| Jami (44 ta yozuv) | 453 | 453 | 622 | 1528 | |
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Olimpiada oʻyinlari
- Jahon o'yinlari
- Hamdo'stlik o'yinlari
- Yevropa chempionati (koʻp sport musobaqasi)
- Yevropa yoshlar Olimpiada festivali
- Afrika oʻyinlari
- Osiyo oʻyinlari
- Tinch okeani o'yinlari
- Pan Amerika oʻyinlari
- Janubiy Amerika o'yinlari
- Janubi-Sharqiy Osiyo o'yinlari
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „EOC LAUNCHES EUROPEAN GAMES“. eurolympic.org (2012-yil 8-dekabr). 2015-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-iyul.
- ↑ Although the Pacific Games takes in all of Oceania/Australasia, the two largest countries in the region, Australia and New Zealand, did not participate because of the danger they would, though their wealth and size relative to other members, excessively dominate the event. They were however provisionally admitted to the Games in 4 sports in which other nations were consistently competitive — rugby sevens, weightlifting, sailing and taekwondo — in 2014.
- ↑ „Baku 2015 at a glance“. baku2015.org (2015-yil 1-iyun). Qaraldi: 2015-yil 4-sentyabr.
- ↑ Scotland to host 2018 European Sports Championships
- ↑ „1st EG Baku 2015“. EOC. 2021-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-sentyabr.
- ↑ „2nd EG Minsk 2019“. EOC. 2021-yil 8-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-sentyabr.
- ↑ „Malopolska region and the city of Krakow to host 3rd European Games in 2023“. The European Games. Qaraldi: 2019-yil 22-iyun.