Xalqaro o‘q otish sport federasiyasi

Xalqaro o‘q otish sport federasiyasi
Ishga tushgan sanasi	1907-yil
Joylashuvi	Germaniya, Myunxen Bavariaring 21
Prezident	Vladimir Lisin
Vebsayti	issf-sports.org
Til(lar)i	Ingliz, fransuz, rus, nemis, ispan

Xalqaro o‘q otish sport federasiyasi (ing. International Sport Shooting Federation, ISSF) — xalqaro sport tashkiloti bo‘lib, unga aʼzo bo‘lgan o‘q otish milliy federasiyalari faoliyatini muvofiqlashtiradi. O‘q otish sporti bo‘yicha xalqaro musobaqalarning o‘tkazilishini nazorat qiladi, musobaqalar va ularni hakamlik qilish qoidalariga o‘zgartirishlar kiritadi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

O‘q otish bo‘yicha xalqaro musobaqalar ilk marotaba 1896-yilda Afinada (Gresiya) bo‘lib o‘tgan Olimpiya o‘yinlarida, 1897-yilda Lionda (Fransiya) birinchi jahon chempionati bo‘lib o‘tgandi^[1]. Lekin, musobaqalarni boshqaruv organiga 1907-yilda asos solingan. Ushbu boshqaruv organiga yettita: oltitasi Yevropadan (Avstriya, Belgiya, Fransiya, Gresiya, Italiya, Gollandiya) va bittasi Janubiy Amerikadan (Argentina) milliy federasiyalar kirgan. Ushbu sport federasiyalari vakillari 1907-yil 17-iyulda Syurixda (Shveysariya) Milliy o‘q otish federasiyalari va assosiasiyalari xalqaro ittifoqi (ing. International Union of National Shooting Federations and Associations, fr. L’Union Internationale des Fédérations et Associations nationals de Tir,) nom ostida yangi xalqaro tashkilot taʼsis etildi. Bu uchrashuv esa ISSF ning birinchi Bosh Assambleyasi sanaladigan bo‘ldi^[2].

1915-yilda Ittifoq vaqtincha tarqatib yuborildi va 1921-yilning 8-yanvar sanasida Parijda Yevropa, Osiyo va Amerikaning 14 davlatini birlashtirgan Xalqaro o‘q otish ittifoqi (fr. fr. Union International de Tir, UIT) sifatida qayta tashkil etildi. 1939-yilda tashkilot faoliyati yana to‘xtatildi va 1947-yil avgust oyida 13 mamlakat tarkibida Xalqaro o‘q otish sporti ittifoqiga (UIT) asos solindi. Xalqaro o‘q otish sporti federasiyasi (ISSF), 1998-yil 15-iyulda UIT Bosh Assambleyasi qarori bilan ushbu tashkilotga yangi nom berildi^[3].

Musobaqa va rekordlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro o‘q otish sport federasiyasi quyidagi musobaqalarni ISSF chempionati sifatida tan oladi:

Olimpiya o‘yinlari (har to‘rt yilda bir marta o‘tkaziladi);
O‘q otish bo‘yicha jahon chempionati (o‘q bilan otish bo‘yicha har to‘rt yilda bir marta, stendga o‘q otish bo‘yicha esa har ikki yilda bir marta o‘tkaziladi);
Jahon kubogi (yiliga to‘rt marta, qo‘shimcha ravishda final, faqat Olimpiya o‘yinlari yo‘nalishi bo‘yicha o‘tkaziladi);
Yevropa chempionati va Panamerika o‘yinlari kabi mintaqaviy chempionatlar (muntazam mintaqaviy darajada aniqlanadi).

Ushbu musobaqalar bevosita Federasiya qo‘mitalari tomonidan nazorat qilinadi va ularda jahon rekordlari o‘rnatilishi mumkin.

Oʻq otish darslari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro sport o‘q otish federatsiyasi hozirda to‘rt yo‘nalish bo‘yicha 32 ta musobaqachi (19 ta erkaklar va 13 ta ayollar).

Miltiq
[tahrir | manbasini tahrirlash]

№	Ism	Erkaklar/Ayollar
1	Uch pozitsiyadan miltiq, 300 m	Erkaklar
2	Yotgan miltiq, 300 m	Erkaklar
3	Standart miltiq, 300 m	Erkaklar
4	Uch pozitsiyadan miltiq, 50 m	Erkaklar
5	Yotgan miltiq, 50 m	Erkaklar
6	Pnevmatik miltiq, 10 m	Erkaklar
7	Uch pozitsiyadan miltiq, 300 m	Ayollar
8	Yotgan miltiq, 300 m	Ayollar
9	Uch pozitsiyadan miltiq, 50 m	Ayollar
10	Yotgan miltiq, 50 m	Ayollar
11	Pnevmatik miltiq, 10 m	Ayollar

Toʻpponcha
[tahrir | manbasini tahrirlash]

№	Ism	Erkaklar/Ayollar
12	Ixtiyoriy toʻpponcha, 50 m	Erkaklar
13	Tezkor avtomat, 25 m	Erkaklar
14	Katta kalibrli toʻpponcha, 25 m	Erkaklar
15	Tezkor avtomat, 25 m	Erkaklar
16	Ixtiyoriy toʻpponcha, 10 m	Erkaklar
17	Toʻpponcha, 25 m	Ayollar
18	Ixtiyoriy toʻpponcha, 10 m	Ayollar

Stend
[tahrir | manbasini tahrirlash]

№	Ism	Erkaklar/Ayollar
19	Oʻtish	Erkaklar
20	Avtomatik oʻtish	Erkaklar
21	Ikki yoʻl	Erkaklar
22	Skit	Erkaklar
23	Oʻtish	Ayollar
24	Oʻtish	Ayollar
25	Avtomatik oʻtish	Ayollar
26	Skit	Ayollar

Harakatlanuvchi nishonlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]

№	Ism	Erkaklar/Ayollar
27	Harakatlanuvchi nishonlar 50 m	Erkaklar
28	Harakatlanuvchi kombinatsiyalangan nishonlar, 50 m	Erkaklar
29	Harakatlanuvchi nishonlar 10 m	Erkaklar
30	Harakatlanuvchi kombinatsiyalangan nishonlar, 10 m	Erkaklar
31	Harakatlanuvchi nishonlar 10 m	Ayollar
32	Harakatlanuvchi kombinatsiyalangan nishonlar, 10 m	Ayollar

Federasiya tuzilmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xalqaro o‘q otish sport federasiyasi tarkibi prezident, vise-prezident, bosh kotib, Bosh assambleya, Maʼmuriy kengash, texnik va bo‘linma qo‘mitalaridan tashkil topgan.

Mazkur tashkilotning oliy organi Bosh Assambleya bo‘lib, har ikki yilda bir marta, odatda Olimpiya o‘yinlari va jahon chempionatlari o‘tkaziladigan joy va vaqtda yoki uning aʼzolari soni ko‘p miqdorda bo‘lsa, o‘sha joyda o‘tkaziladi. Bosh Assambleyada federasiya tarkibidagi boshqaruv va texnik organlar uchun saylovlar o‘tkaziladi.

Assambleya qurultoylari orasidagi davrda federasiya faoliyatini boshqarish har yili yig‘iladigan Maʼmuriy kengash tomonidan amalga oshiriladi.

Federasiya shtab-kvartirasi Bosh kotibning yashash joyida (hozirgi Germaniyada, Myunxen shahrida) joylashgan.

Prezidentlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

№.	Davr	Ism-sharifi	Mamlakat
1	1907—1925	Pyer Fransua Daniel Merillon (fr. Pierre François Daniel Merillon)	Fransiya
2	1927—1947	Jan Karno (fr. Jean Carnot)	Fransiya
3	1947—1960	Erik Karlson (shved. Erik Carlsson)	Shvetsiya
4	1960—1976	Kurt Xasler (olmon Kurt Hasler)	Shveysariya
5	1976—1980	Georgis Vixos (ingliz Georges Vichos)	Gretsiya
6	1980-2018	Oligario Vaskes Ranya (isp. Olegario Vázquez Raña)	Meksika
7	2018-	Vladimir Lisin (rus. Vladimir Lisin)	Rossiya

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „История чемпионатов мира по стрельбе“ (en). ISSF. 2012-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-mart.
↑ „Вехи истории ISSF“ (en). ISSF. 2012-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-mart.
↑ Mejdunarodnaya federatsiya sportivnoy strelbi // Bolshaya olimpiyskaya ensiklopediya: V 2 t. / Avtor-sostavitel V. L. Shteynbax. — M.: Olimpiya Press, 2006.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Официальный сайт“ (en). International Shooting Sport Federation. 2012-yil 7-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-mart.

Mejdunarodnaya federatsiya sportivnoy strelbi // Bolshaya olimpiyskaya ensiklopediya: V 2 t. / Avtor-sostavitel V. L. Shteynbax. — M.: Olimpiya Press, 2006
Пулевая стрельба: Справочник. М.: Физкультура и спорт, 1982.

[1] „История чемпионатов мира по стрельбе“ (en). ISSF. 2012-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-mart.

[2] „Вехи истории ISSF“ (en). ISSF. 2012-yil 10-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 6-mart.

[3] Mejdunarodnaya federatsiya sportivnoy strelbi // Bolshaya olimpiyskaya ensiklopediya: V 2 t. / Avtor-sostavitel V. L. Shteynbax. — M.: Olimpiya Press, 2006.

[1]

[2]

[3]