Ivolga

Ivolga — hunlarga mansub shahar xarobasi (miloddan avvalgi 3—1-asrlar). UlanUdedan 16 km janubi-gʻarbda joylashgan. Dastlab G. P.Sosnovskiy (1928), soʻngra V.P.Shilov va A.V.Davidova (1949—50), Buryatiya kompleks instituti eksneditsiyasi (rahbarn A.V.Davidova, 1955—62) tadqiq etgan. Umumiy maydoni 7,5 ga, atrofi qalin tuproq tepalar (4 ta tepa) va 3 ta xanlaq bilan oʻrab olingan. Shahar xarobasining butun hududi zich turar joy va xoʻjalik binolari b-p band. 52 ta yarim yertoʻla tipidagi turar joy ochilgan, ularning devori xom gishtdan terilgap va ichki tomondan tik qnlib yogʻoch xodalar bilan mustahkamlangap. Tomi 2 tomonga ni-shab qilib, sinch va shoxshabbalardan qurilgan, usti loʻmboz bilan yopilgan. Uylarning ichki tuzilishi bir xilla. Bipolarning oʻrgacha xopasi 4x6 m. Katta xopa (12x 14 m) hokimga tegishli boʻlsa ksrak. Uylar oraligʻida xoʻjalik bipolari joylashgap. Uylar va uning agrofidan don, gariq, arpa, bugʻdoy toʻldirilgan oʻralar toiilgan. Dshqoichilik qurollaridan omoch tishlari, belkurak uchlari, oʻroklar, suyakdan ishlapgan soʻqalar va tosh oʻgirlar, koʻplab hayvon suyaklari chiqqan. Bu topilmalar I. aholisi dshqopchilik va chorvachilik bilan manpul boʻlga-nilan dalolat beradi. I.daryo qirgʻo-gida joylashgapi uchun aholi baliqchilik bilan ham shugʻullangan. I. hunarmandchilik markazi boʻlgan; temir eri-tish, temir va jez buyumlar yasash, ishlab chiqarish. kulolchilik, charm-teri, toʻqimachilik taraqqiy etgan. I.miloddan avvalgi 2—1-asrgacha mavjud boʻlgan, soʻngra Hunlar davlati tanazzulga uchragan davrda qoʻshni qabilalar hujumi natijasida vayron boʻlgan.

I. hunlarga mansub har taraflama toʻliq oʻrganilgan yagona yodgorlik hisoblanadi.

Adabiyot

• Drsvpyai Sibir (Puteioditsl po |shs-tavke), L., 1976.