Duldul (xachir)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Ali va xorijiylar oʻrtasidagi Nahravon jangi. Duldul ustidagi Ali qo‘sh qirrali qilichi Zulfiqorni ko‘tarib turibdi. Miniatyura Makteli Ali Resul qoʻlyozmasidagi Husayn ibn Alining shahidligi haqidagi masnaviydan olingan. Usmoniy Turkiyada 16-asr oxiri yoki 17-asr boshlarida yaratilgan.

Duldul islom paygʻambari Muhammadga tegishli xachir[1][2].

[Duldul] Paygʻambar alayhissalomning oq xachiri ismi boʻlib, uni Al-Mukaukis [q.v.] Yaʼfur/Ufayr degan eshak bilan bir vaqtda bergan. Yoshligida yurishlarda xizmat qilgandan soʻng, omon qolib, Yanbuda shunchalik qari va tishsiz holatida vafot etdiki, uni boqish uchun ogʻziga arpa solib qoʻyish kerak edi. Shialik anʼanalariga koʻra, Ali Tuya va Siffin janglariga unga minib kirgan[3].

Xachir shialikdagi Aliylar ramzi hisoblanadi. Birinchi Safaviylar imperatori Ismoil I Qizilbosh shijoatli so‘fiy jangchilari bo‘lmish Aliylar yetakchisi boʻlgach, hokimiyatga erishgan. Hatayi taxallusi bilan mashhur boʻlgan shoir Ismoil oʻzining ilohiy rahnamolik rolini oqlab, oʻzini Alining avlodi deb yozgan. U Zulfiqor, Duldul va Alining bosh kiyimiga egalik qilgani haqida ham aytgan[4].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Bashear, Suliman (1991). "Riding Beasts on Divine Missions: An Examination of the Ass and Camel Traditions". Journal of Semitic Studies XXXVI (1): 37–75. doi:10.1093/jss/XXXVI.1.37. 
  2. Yardim, Alı; Uzun, Mustafa İsmet. DÜLDÜL- An article published in Turkish Encyclopedia of Islam (tr). Istanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi, 1994 — 20-21 bet. 
  3. "Duldul". Encyclopaedia of Islam (12 vols.) (2nd nashri). Leiden: E. J. Brill. 1960–2005. https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/duldul-SIM_2151?s.num=1. 
  4. Karamustafa, Ahmet T „In His Own Voice: What Hatayi Tells Us about Şah İsmail’s Religious Views“,. Ésotérisme Shi’ite, Ses Racines Et Ses Prolongements. Paris and London: Bibliothèque De l'École Des Hautes Études and The Institute of Ismaili Studies, 2016 — 601-611 bet. ISBN 978-2503568744.