Daniya Milliy banki

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Daniya Milliy banki
Danmarks Nationalbank
Bosh qarorgohi Kopengagen shahri Havnegeyd koʻchasi 5-uy
Tashkil etilgan yili 1-avgust, 1818-yil (205 yil avval) (1818-08-01)
Mulkchilik shakli 100% Davlat mulki[1]
Qirollik direktori Lars Rode
Markaziy banki Daniya
Valyutasi Daniya kronasi
Oltin-valyuta zaxiralari 479,065,000,000DKK[2]
Veb sayti Official Website

Daniya Milliy banki (daniya tilida Danmarks Nationalbank yoki Nationalbanken) - Daniya Qirolligining markaziy banki. Bu Yevropa Markaziy banklar tizimining (YMBT) yevrohududdan tashqari aʼzosi. 1818-yilda tashkil etilganidan beri mustaqil va ishonchli institut sifatida Milliy bankning maqsadi Daniya valyutasi - kronani chiqarish va uning barqarorligini taʼminlashdir. Boshqaruv kengashi pul-kredit siyosati uchun toʻliq javobgarlikni oʻz zimmasiga oladi[3].

Bank bosh qarorgohi boʻlgan bino taniqli arxitektor Arne Yakobsen tomonidan Hans Dissing va Otto Vaytling bilan hamkorlikda ishlab chiqilgan. Yakobsenning oʻlimidan soʻng, uning idorasi Dissing+Weitling deb oʻzgartirilib, binoning qurilishi tugallandi.

Milliy bank Daniya markaziy hukumati qarzlarini boshqarish bilan bogʻliq barcha funksiyalarni oʻz zimmasiga oladi. Masʼuliyatni taqsimlash Daniya Moliya vazirligi va Milliy bank oʻrtasidagi kelishuvda belgilanadi.

Daniya va Farer orollari banknotlari avvalroq Milliy bankning Banknote Printing Works zarbxonasida chop etilgan[4]. Bu amaliyot 2016-yilning 20-dekabrida yakuniga yetdi, shundan soʻng naqd pulga boʻlgan talabning kamayishi[5] va 2020-yilgacha boʻlgan xarajatlar 100 million kronaga qisqartirilishi[6] tufayli banknotlarni chop etish autsorsingga topshirildi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bank 1818-yil 1-avgustda Daniya qiroli Frederik VI tomonidan tashkil etilgan. Xususiy bankka valyuta chiqarish boʻyicha 90 yillik monopoliya berildi, u 1907-yilda 1938-yilgacha uzaytirildi. 1914-yilda Milliy bank Daniya hukumatining yagona bankiriga aylandi. Bank 1936-yilda hukumatdan toʻliq mustaqil boʻldi.

Boshqaruv kengashi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Slotsholmendagi Børsen (Birja) yonidagi Milliy bankning birinchi binosi, 1850-yil
J.D. Herholdtning 1866–1870 yillardagi binosi. 1899-yil.

Boshqaruv kengashi uch kishidan iborat. Boshqaruvchilar kengashining raisi qirol tayinlaydigan boʻyicha rais hisoblanadi. Boshqa ikkita boshqaruvchilar direktorlar kengashi tomonidan tayinlanadi.

Qirollik gubernatorlari roʻyxati
  • 1818–1818: Kristian Klingberg
  • 1835–1856: Lauriz Nikolay Vitt
  • 1821–1861: Nikolay Aagesen
  • 1836–1845: Peter Georg Bang
  • 1856–1861: Hans Peter Hansen
  • 1861–1892: Moriz Levi
  • 1868–1888: Vilhelm Sponnek
  • 1869–1896: Stefan Linneman
  • 1873–1887: V.J.A. Ussing
  • 1873–1896: F.K. Smit
  • 1887–1888: Karl Vilhelm Lang
  • 1896–1913: Syoren Kristian Knudzon
  • 1888–1913: Rasmus Stryom
  • 1896–1906: Yohannes Nellemann
  • 1907–1924: Yans Peter Vinter
  • 1908–1908: Ole Hansen
  • 1908–1920: Yohannes Lauridsen
  • 1913–1939: Vesti Stivensen
  • 1914–1923: Markus Rubin
  • 1914–1924: Karl Ussing
  • 1920–1923: Yans Peter Dalsgard
  • 1923–1931: Holmer Grin
  • 1923–1936: Hans Rosenkranz
  • 1924–1932: Yakob Kristian Lindberg
  • 1925–1936: Frederik Karl Gram Shryoder
  • 1935–1955: Uve Jepsen
  • 1936–1949: S.V. Bramsnes
  • 1939–1957: Henning Haugen-Yohansen
  • 1949–1950: Holger Koed
  • 1950–1963: Svend Nilsen
  • 1956–1963: Zigfrid Hartogson
  • 1957–1985: Frede Sunesen
  • 1963–1985: Svend Andersen
  • 1965–1994: Erik Hoffmeyer
  • 1980–1996: Ole Tomasen
  • 1982–1990: Richard Mikkelsen
  • 1991–2005: Bodil Nibo Andersen
  • 1995–2010: Yens Tomsen
  • 1996–2011: Torben Nilsen
  • 2005–2013: Nils Bernshteyn
  • 2011–2020: Hugo Frey Jensen[7]
  • 2011–: Per Kallesen[8]
  • 2013–: Lars Rode[9]
  • 2020-: Signe Krogstrup

Logotipi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bankning rasmiy logotipi Daniya, Shlezvig va Holshteyn belgilarini koʻrsatuvchi Daniya gerbining XIX asrdagi versiyasidir. Oxirgi ikki viloyat 1864-yilgi Ikkinchi Shlezvig urushida boy berilgan va bank hozirgacha ushbu nishondan foydalanayotgan Daniyaning yagona rasmiy muassasasi hisoblanadi. 19-asr oxiridan boshlab, bank tomonidan zarb qilingan tangalarda yurak shaklidagi zarb belgisi mavjud. Bu vaqtdan oldin, Yalpiz qirollik tojini koʻrsatadigan belgidan foydalangan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Weidner, Jan „The Organisation and Structure of Central Banks“ (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (2017).
  2. „SPECIFICATION FOR NATIONAL BANK BALANCE AFTER THE SPECIFICATION AND INSTRUMENT - INVENTORIES“ (datcha). nationalbanken.dk. Qaraldi: 2016-yil 27-yanvar.
  3. The National Bank of Denmark Act, 1936 - Fraser: Federal Reserve of St. Louis.
  4. „Facts about the banknotes“. Danmarks Nationalbank. 2013-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-yanvar 2013-yil.
  5. Barsøe. „Today Ends a 1000 Year Old Tradition“ (datcha). bt.dk. Berlingske Media (20-dekabr 2016-yil). Qaraldi: 22-may 2023-yil.
  6. Ulrik Horn. „Nationalbanken lukker og slukker for seddelpressen“ (datcha). Dagbladet Børsen (20-oktabr 2014-yil). Qaraldi: 22-may 2023-yil.
  7. „Hugo Frey Jensen - Danmarks Nationalbank“. Nationalbanken.dk. Qaraldi: 22-may 2023-yil.
  8. „Per Callesen – Danmarks Nationalbank“. Nationalbanken.dk. Qaraldi: 22-may 2023-yil.
  9. „Lars Rohde - Danmarks Nationalbank“. Nationalbanken.dk. Qaraldi: 22-may 2023-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]