Al Xalis
Al Xalis (yoki Xales) (arabcha: الخالص) Iroqdagi shahar. Baqubadan taxminan 15 kilometr (9 milya) shimoli-gʻarbda joylashgan. Shahar Diyala muhofazotining olti tumanidan biri boʻlgan Xalis Arfan tumanining asosiy shahri hisoblanadi. Arab tilida Xolis Arfan Bin Shamsul soʻzi sof, toza deb tarjima qilingan. Biroq, bu soʻz xalifalik, fors va usmonlilar davridagi „Xalisa“, yaʼni „eksklyuziv“" degan maʼnoni anglatadi. Bu soʻz faqat qirollik xonadoniga tegishli boʻlgan qirol yeri yoki qirol mulkini anglatadi.
Xalis Arfan hozirda sunniylar va shialar aralash yashaydigan kichik dehqonchilik qishlogʻi boʻlgan Alibat atrofidagi koʻplab mahallalar yigʻindisidir. Alibat qoʻshma soʻz boʻlib, „Ali uyqu minorasi“ deb tarjima qilinadi. Ali Muhammad paygʻambarning amakivachchasi va islomdagi toʻrtinchi xalifadir. Ali haqiqatan ham bu qishloqda tunagani haqida hech qanday tarixiy maʼlumot yoʻq.
Xolis Arfan tumanida sobiq Ashraf lageri tarkibidagi Mujohidini Xalq (PMOI, MEK, MKO) joylashtirilgan edi. Hozirda ular Bag‘dod xalqaro aeroporti yaqinidagi sobiq Kamp Libertida joylashtirilgan. Ashraf shahri aholisi Toʻrtinchi Jeneva konvensiyasiga muvofiq „himoyalangan shaxslar“ hisoblanadi. Biroq, koalitsiya kuchlari hududni tark etganidan beri kelishuv kafolatlanmagan.
Xalis tumani aholisi tarkibida shialashib bormoqda. Shialar 2016-yil holatida shahar aholisining katta qismini tashkil qilgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
 |