Vilhelm Thomsen
Vilhelm Thomsen | |
---|---|
Tavalludi | 25-yanvar 1842[1] |
Vafoti | 12-may 1927[1] |
Fuqaroligi | Daniya |
Tomsen Vilgelm Lyudvig (dancha: Vilhelm Ludwig Peter Thomsen; 1842.25.1 Kopengagen 1927. 12.3) — daniyalik tilshunos, tarixchi.
Kopengagen universiteti professor (1887— 1913). Daniya Qirolligi ilmiy jamiyati prezidenta (1909-yildan). Peterburg Fanlar akademiyasining xorijiy muxbir aʼzosi (1894).
Birinchi boʻlib UrxunYenisey yodgorliklarini oʻqigan (1893) va ularning qad. turkiy tillarga oidligini aniqlagan.
Qiyosiytarixiy tilshunoslik, finugor va turkiy tillarni oʻrganishga oid ilmiy asarlar yaratgan. Daniya tili lahjalari lugʻatini va shved tili lugʻatini tuzishda qatnashgan. "19-asr oxirigacha boʻlgan tilshunoslik tarixi" monografiyasi muallifi (1902, 1927; 2nashri, 1938-yilda rus tiliga tarjima kilingan). Bu asarida umuman til haqidagi bilimning taraqqiyoti jarayonini kamrab olishga, uni davrlashtirishga, lingvistik tafakkur rivojidagi asosiy tamoyillarni koʻrsatib berishga erishgan.
Shuningdek, T. "Qutadgʻu bilig" ning Vena kutubxonasida saqlanayotgan uygʻur yozuvidagi qoʻlyozmasi asosida asar nomining hozirgi transkripsiyasini taklif etgan. Bu transkripsiya koʻpchilik tomonidan, jumladan Oʻzbekistonda ham kabul qilingan.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |