Qodir Yusupov
| Qodir Yusupov | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
Qodirjon Yusupov 1951-yil 18-dekabr |
| Fuqaroligi |
 Oʻzbekiston |
| Taʼlimi | Toshkent davlat sharqshunoslik instituti (1970) |
| Kasbi | diplomat |
| Faoliyat yillari | 1982-2018 |
Qodir Yusupov (oʻzbekcha: Қодиржон Юсупов, ruscha: Кадыржан Юсупов, 1951-yil 18-dekabrda tugʻilgan) – hozirda davlatga xiyonat qilganda ayblanib, Oʻzbekiston qamoqxonasida saqlanmoqda. Birlashgan Millatlar Tashkiloti va bir qancha nufuzli xalqaro nodavlat tashkilotlari uni zudlik bilan ozod qilish va reabilitatsiya qilishga chaqirgan[1]. Yusupov oʻzbekistonlik isteʼfodagi diplomat boʻlib, 2006-yildan 2009-yilgacha oʻz mamlakatining Avstriya, Slovakiya va Vengriyadagi muvaqqat ishlar vakili boʻlib faoliyat olib borgan. U bir vaqtning oʻzida Oʻzbekistonning Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti, BMT va boshqa xalqaro tashkilotlar huzuridagi Venadagi doimiy vakili lavozimini egallagan.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qodir Yusupov 1951-yil 18-dekabrda Toshkent shahrining (Oʻzbekiston SSR) tashqarisidagi Olmazor qishlogʻida ishchi oilasida tugʻilgan. 1970-yilda Toshkent davlat sharqshunoslik institutida oʻqishni boshlab, 1976-yilda arabshunoslik fakultetini tamomlagan. 1976-yildan 1982-yilgacha Liviya va Iroqdagi diplomatik vakolatxonalarda tarjimon boʻlib ishlagan.
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Qodir Yusupov 1982-yili Toshkentdagi oʻsha paytdagi viloyat Tashqi ishlar vazirligining diplomatik xizmatiga ishga kiradi. 1987-yildan 1991-yilgacha Sudanning Xartum shahridagi elchixonada birinchi kotib lavozimida ishlagan. Sovet Ittifoqi parchalanishi bilan 1991-yili hozirgi mustaqil Oʻzbekistonga qaytadi. Keyinchalik Moskvadagi Rossiya Federatsiyasi Tashqi ishlar vazirligining Diplomatik akademiyasiga oʻqishga kirib, 1993-yilda u yerni tamomlaydi.
Hibsga olinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yusupov shizofreniya alomatlari natijasida uzoq muddatli ruhiy kasalliklardan aziyat chekib kelgan. U 2018-yilning 3-dekabr kuni psixotik epizoddan keyin Toshkentdagi "Pushkin" bekatida metro poyezdi ostiga tushib, oʻz joniga qasd qilishga uringan[2].
Uning yoqa suyagi sinib, miya jarohati bilan tirik qolgan. Oʻzbekiston Respublikasi Davlat xavfsizlik xizmati 10-dekabr kuni Yusupovni Oʻzbekiston Jinoyat kodeksining 157-moddasida nazarda tutilgan davlatga xiyonat qilganlikda ayblab, hibsga oladi. U ayblovlarni rad etgan. 2019-yil 24-iyun kuni Toshkentda yopiq sud jarayoni boshlanadi.
Sud va qamoq[tahrir | manbasini tahrirlash]
2020-yil 8-yanvar kuni Qodir Yusupov besh yarim yilga ozodlikdan mahrum etilgan. Hozirda Navoiy shahridagi 4-sonli koloniyada saqlanmoqda. Bu koloniya mahkumlarga nisbatan shafqatsiz munosabatda boʻlganligi bilan mashhur[3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Norwegian Helsinki Committee. „Uzbekistan: NGOs join the UN WGAD in calling for the immediate release of former diplomat Kadyr Yusupov“. Norwegian Helsinki Committee (2021-yil 17-iyun). Qaraldi: 2021-yil 28-iyul.
- ↑ „Мужчина упал на рельсы в метро в Ташкенте“. Gazeta.uz (2018-yil 3-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 20-iyun.
Qoʻshimcha oʻqish uchun[tahrir | manbasini tahrirlash]
- AQShning Oʻzbekistondagi missiyasi (2019-yil 14-mart). „2018 yil uchun inson huquqlari amaliyoti boʻyicha davlat hisobotlari: Oʻzbekiston“. Demokratiya, inson huquqlari va mehnat byurosi . 2019-yil 20-iyunida olindi.
- Stroehlein, Endryu; Sverdlov, Stiv (2019-yil 8-mart). „Samarqanddan tashqarida: Oʻzbekiston oʻzining yangi boshlangan islohot saʼy-harakatlarini shafqatsiz oʻtmishidan aniq tanaffusga aylantira oladimi?“ Human Rights Watch . 2019-yil 20-iyunida olindi.
- Amnesty International jamoatchilik bayonoti (2018-yil 14-fevral). 'Oʻzbekiston: jurnalistning qiynoqlarini tergov qiling.' Amnesty International . 2019-yil 20-iyunida olindi.