Polimenorreya
Polimenorreya, shuningdek, tez-tez hayz koʻrish deb ham ataladi, menstrual sikllar oraligʻi 21 dan qisqa boʻlgan hayz davrining buzilishidir. kun davom etadi va shuning uchun hayz koʻrish odatdagidan koʻra tez-tez sodir boʻladi[1][2][3]. Polimenorreyada sikllar muntazam va hayz siklidagi qon miqdori normal boʻladi[3]. Normal holda, hayz koʻrish davri 25 dan 30 gacha, oʻrtacha davomiyligi 28 kun davom etadi[2].
Polimenoreya odatda anovulyatsiya (ovulyatsiyaning yetishmasligi), luteal fazaning yetarli emasligi yoki qisqaligi va/yoki qisqa follikulyar faza tufayli yuzaga keladi[4][5]. Polimenorreya balogʻat va oʻsmirlik davrida gipotalamo-gipofizar-gonadal oʻqning yetukligi tufayli tez-tez uchraydi[4]. Menstrual sikllar oraligʻining qisqarishi erta menopauza davrida ham keng tarqalgan boʻlib, bu davrda follikulyar fazaning qisqaligiga ikkilamchi ravishda hayz davrining davomiyligi 3 dan 7 gacha qisqarishi mumkin[6][7]. Giperprolaktinemiya, gipotireoz, gipertireoz, Kushing sindromi va akromegaliya kabi baʼzi endokrin kasalliklar polimenoreyaga olib kelishi mumkin[8][9]. Klassik simptom hisoblanmasa-da, polimenoreya bachadon miomasi natijasida paydo boʻlishi ham mumkin[10]. Polimenoreya, qon yoʻqotish tufayli anemiya va temir tanqisligiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, luteal fazaning yetarli emasligi va shuning uchun progesteron yetishmovchiligi tufayli polimenoreya endometriy saratoni xavfining ortishi bilan bogʻliq boʻlishi mumkin[11].
Polimenoreya odatda vaqtinchalik va oʻz-oʻzidan oʻtib ketadi, shuning uchun maxsus davolanishni talab qilmaydi. Agar u davom etsa, bezovta qilsa yoki tez-tez hayz koʻrish tufayli sezilarli qon yoʻqotish boʻlsa, davo choralari koʻrsatilishi mumkin[4]. Davolashning asosiy yoʻnalishlari ovarial siklning luteal bosqichida progestogen yoki kombinatsiyalangan ogʻiz kontratseptiv tabletkalaridan foydalanishdan iborat[4].
Polimenoreya baʼzan metrorragiya (menstrual sikllar orasidagi hayzli qon ketish) bilan adashtirilishi mumkin[3]. Uni muntazamligi bilan metrorragiyadan ajratish mumkin[3]. Polimenoreya, menstrual sikllar oraligʻi 35 yoki 37 kundan ortiq boʻlgan oligomenoreya bilan qarama-qarshi boʻlishi mumkin.[3][12]. Vaziyatni polimenoreya va menorragiyaning kombinatsiyasi boʻlgan polimenorragiyadan ham ajratish mumkin.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ "Review of the confusion in current and historical terminology and definitions for disturbances of menstrual bleeding". Fertil Steril 90 (6): 2269–80. December 2008. doi:10.1016/j.fertnstert.2007.10.060. PMID 18258230.
- ↑ 2,0 2,1 "The Normal Menstrual Cycle and the Control of Ovulation". Endotext. 5 August 2018. PMID 25905282. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279054/.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Tamara Callahan. Blueprints Obstetrics and Gynecology. Lippincott Williams & Wilkins, 28 January 2013 — 296– bet. ISBN 978-1-4511-1702-8. OCLC 1023316161.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 "Menstrual irregularities. Evidence-based clinical practice". Endocr Dev 7: 129–39. 2004. doi:10.1159/000077081. PMID 15045790.
- ↑ "Abnormal uterine bleeding". Am Fam Physician 60 (5): 1371–80; discussion 1381–2. October 1999. PMID 10524483. https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/1999/1001/p1371.html.
- ↑ "Menorrhagia and abnormal bleeding before the menopause". Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 18 (1): 59–69. February 2004. doi:10.1016/j.bpobgyn.2003.10.003. PMID 15123058.
- ↑ „The ageing female reproductive axis II: Ovulatory changes with perimenopause“,Endocrine Facets of Ageing, Novartis Foundation Symposia, 2002 — 172–86; discussion 186–92 bet. DOI:10.1002/0470846542.ch11. ISBN 9780471486367.
- ↑ Unuane, David; Tournaye, Herman; Velkeniers, Brigitte; Poppe, Kris (December 2011). "Endocrine disorders & female infertility". Best Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism 25 (6): 861–873. doi:10.1016/j.beem.2011.08.001. ISSN 1521-690X. PMID 22115162.
- ↑ Kalro, Brinda N (September 2003). "Impaired fertility caused by endocrine dysfunction in women". Endocrinology and Metabolism Clinics of North America 32 (3): 573–592. doi:10.1016/S0889-8529(03)00041-0. ISSN 0889-8529. PMID 14575026. https://archive.org/details/sim_endocrinology-and-metabolism-clinics-of-north-america_2003-09_32_3/page/573.
- ↑ Swaraj Batra. Case Discussions in Obstetrics and Gynecology. Jaypee Brothers Medical Publishers Pvt. Ltd., 2011 — 231– bet. ISBN 9789350258484. OCLC 856017557.
- ↑ "Progestogen deficiency and endometrial cancer risk". Maturitas 62 (4): 334–7. April 2009. doi:10.1016/j.maturitas.2008.12.018. PMID 19231117.
- ↑ Abnormal Vaginal Bleeding. Butterworths, 1990. ISBN 9780409900774.