Pavel Valeryevich Durov

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Pavel Durov
Tavalludi
Pavel Valeryevich Durov

10-oktyabr 1984-yil (1984-10-10) (39 yosh)
Leningrad, Russian SFSR, Soviet Union
Fuqaroligi

Sobiq Rossiya fuqarosi. Hozirgi kunda BAA fuqarosi.

Aynid damda FORBES nashri izohiga ko'ra, BAA'dagi eng boy odam.
Kasbi Entrepreneur
Faoliyat yillari 2006–present
Bolalari 2
Otasi Valery Durov
Onasi Albina Durova
Veb-sayti t.me/durov

Pavel Valeryevich Durov (ruscha: Павел Валерьевич Дуров Durov; 1984-yil 10-oktabrda tugʻilgan[1]) — Rossiyada tugʻilgan fransuz- tadbirkor, u VK ijtimoiy tarmogʻi va Telegram messenjeri asoschisi sifatida tanilgan.[2] U Nikolay Durovning ukasi. 2014-yilda VK bosh direktori lavozimidan boʻshatilganidan keyin bir necha yil davomida aka-uka Durovlar Sent-Kits va Nevis fuqarolari sifatida oʻz-oʻzidan surgunda[3] dunyo boʻylab sayohat qilishdi. 2017-yilda Pavel Finlandiya vakili sifatida Jahon Iqtisodiy Forumiga (WEF) qoʻshildi. Durov 2021-yil avgustida Fransiya fuqaroligiga qabul qilingan 2-may, 2022-yil(2022-05-02) holatiga koʻra , uning boyligi 15,1 milliard dollarga baholanmoqda.

Erta hayoti va taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pavel Durov Leningradda tugʻilgan, lekin bolaligining koʻp qismini Italiyaning Turin shahrida oʻtkazgan, u yerda otasi ishlagan.[4] 2006-yilda Sankt-Peterburg davlat universitetining filologiya fakultetini tamomlagan va u yerda birinchi darajali diplom olgan. Durovning erta hayoti va faoliyati "Durov kodeksi" kitobida batafsil tasvirlangan. VK va uning yaratuvchisining haqiqiy hikoyasi (2012).

Oila[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pavel Durovning bobosi Semyon Petrovich Tulyakov Ikkinchi jahon urushida qatnashgan. 65-piyoda polkida xizmat qilgan, Leningrad frontidagi Krasnoborskiy, Gatchinskiy va boshqa yerlardagi janglarda qatnashgan va uch marta yaralangan , Qizil Yulduz ordeni 2-darajali Vatan urushi ordeni,[5] va 40- Gʻalaba kunida Ulugʻ Vatan urushi ordeni I darajali taqdirlangan.[6] Urushdan keyin u hibsga olingan.

Durovning otasi Valeriy Semenovich Durov filologiya fanlari doktori va koʻplab ilmiy maqolalar muallifi. 1992-yildan Sankt-Peterburg davlat universiteti filologiya fakulteti klassik filologiya kafedrasi mudiri.

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

VK[tahrir | manbasini tahrirlash]

2006-yilda Durov VKontakte tarmogʻini ishga tushirdi, keyinchalik VK nomi bilan tanilgan, dastlab Facebook taʼsiri ostida boʻlgan. U akasi Nikolay bilan “VKontakte” veb-saytini yaratgan davrda kompaniya qiymati 3 milliard dollarga yetdi.[7]

2011-yilda u Sankt-Peterburgda politsiya bilan toʻqnashuvda boʻlib, hukumat Dumaga 2011-yilgi saylovdan keyin muxolifat siyosatchilarining sahifalarini oʻchirishni talab qilgan; Durov qalpoqcha kiygan tilini chiqarib tashlagan itning suratini joylashtirdi va politsiya bir soatdan keyin eshikni ochmaganidan keyin chiqib ketdi.[8][9]

2012-yilda Durov oʻrta barmogʻini choʻzayotgan suratini ommaga e’lon qildi va buni Mail.ru Group’ning VK-ni sotib olishga urinishlariga oʻzining rasmiy javobi deb atadi.[8] 2013-yil dekabr oyida Durov oʻzining 12 foizini Ivan Tavringa sotishga qaror qildi (oʻsha paytda aksiyalarning 40 foizi Mail.ru Groupga, 48 foizi United Capital Partnersga tegishli edi). Keyinchalik Tavrin bu aktsiyalarni Mail.ru Groupga qayta sotdi.[10][7][11][12]

VK dan ishdan boʻshatish[tahrir | manbasini tahrirlash]

2014-yilning 1-aprelida Durov boshqaruv kengashiga iste’foga chiqish haqida ariza berdi; dastlab kompaniya isteʼfoga chiqqanini tasdiqlaganligi sababli, bu fevral oyida boshlangan Rossiya-Ukraina urushi bilan bogʻliq deb hisoblangan.[13] Biroq Durovning oʻzi buni 2014-yil 3-aprelda “Aprel hazillari” deb ta’kidladi[14][15]

2014-yil 16-aprelda Durov ukrainalik namoyishchilarning shaxsiy maʼlumotlarini Rossiya xavfsizlik idoralariga berishdan va Aleksey Navalniyning VKdagi sahifasini toʻsib qoʻyishdan oshkora bosh tortdi.[16] Buning oʻrniga u tegishli buyruqlarni oʻzining VK sahifasida[17][18] eʼlon qilib, soʻrovlar qonunga xilof ekanligini taʼkidladi.

2014-yil 21-aprelda Durov VK bosh direktori lavozimidan ozod etildi. Kompaniya bir oy oldin uning isteʼfoga chiqish toʻgʻrisidagi maktubini eslay olmaganini taʼkidladi.[16][19] Keyin Durov kompaniyani samarali tarzda Vladimir Putinning ittifoqchilari egallab olganini[19][20] iddao qildi, [2] [3] Uning ishdan boʻshatilishi ham foydalanuvchilarning shaxsiy maʼlumotlarini federal huquqni muhofaza qilish organlariga berishdan bosh tortishi, ham uni topshirishdan bosh tortishi natijasi boʻlganini taxmin qildi. Euromaidan norozilik harakatiga bagʻishlangan VK guruhi aʼzolari boʻlgan odamlarning shaxsiy maʼlumotlari.[19][20] Shundan soʻng Durov Rossiyani tark etib, “ortga qaytish niyati yoʻqligini”[20] va “hozirda mamlakat internet-biznes bilan mos emasligini” aytdi.[16]

Telegram[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rossiyani tark etgach, u mamlakatning Shakar sanoatini diversifikatsiya qilish jamgʻarmasiga 250 ming dollar xayriya qilish orqali Sent-Kitts va Nevis fuqaroligini oldi va Shveysariya banklarida 300 million dollar naqd pul oldi. Bu unga eʼtiborini xuddi shu nomdagi shifrlangan xabar almashish xizmatiga yoʻnaltirilgan navbatdagi Telegram kompaniyasini yaratishga qaratish imkonini berdi. Telegram shtab-kvartirasi Berlinda joylashgan va keyinchalik Dubayga koʻchib oʻtgan.[7] 2018-yilning yanvarida maʼlum boʻldiki, Telegramning ortib borayotgan muvaffaqiyatini monetizatsiya qilish maqsadida Durov “Gram” kriptovalyutasi va TON platformasini ishga tushirgan.[21] U sarmoyadorlardan jami 1,7 milliard dollar yigʻdi.[22] Biroq, bu tashabbuslar Amerika regulyatori SEC tomonidan toʻxtatildi, u sudlarda Grams AQShning moliyalashtirish qonunlarini chetlab oʻtdi va pulni oʻz investorlariga qaytarishi kerak deb daʼvo qildi.[23]

2018-yilda kompaniya Rossiya xavfsizlik xizmatlari bilan hamkorlik qilishdan bosh tortgach, Rossiya Telegram’ni bloklashga urindi. FSB RF xodimining sizdirilgan xatida aytilishicha, blokirovka aslida kompaniyaning Telegram Open Network tarmogʻini ishga tushirish niyati bilan bogʻliq.[24] Bloklanishga urinish davrida Rossiya Tashqi ishlar vazirligi ilovadagi rasmiy kanallarni ishlatishda davom etdi. Bloklash tartibi 2020-yilda, ikki yillik blokirovka urinishlaridan soʻng bekor qilingan, xabarlarga koʻra, xizmat domen fronti yordamida undan qochgan. Koʻrsatilgan sabab Telegram platformada „terrorizm va ekstremizmga qarshi kurashish“ga rozi boʻlgan.[25][26][27]

Boylik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Durov 2022-yilda 15,1 milliard dollar boyligi bilan Forbes milliarderlari roʻyxatiga kiritilgan. Uning boyligi asosan Telegram egaligi bilan bogʻliq. 2022-yilning mart oyi holatiga koʻra, Durov dunyodagi eng boy odamlar roʻyxatida 112-oʻrinni egallagan.[28]

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Forbes maʼlumotlariga koʻra, Durov turmush qurgan va ikki farzandi bor.[28] U Dubayda yashaydi.[29] 2021-yil aprel oyida u Birlashgan Arab Amirliklari fuqaroligini oldi.[30]

Koʻrishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Durov oʻzini libertarian, teetotaler va vegetarian deb taʼriflaydi.[31][32][33][34][35] 2012-yilda u sharhlovchilar tomonidan " libertarizm " deb taʼriflangan manifestlarni nashr etdi, unda Rossiyani yaxshilash boʻyicha gʻoyalari batafsil bayon etilgan.[36] 2011-yilda yigirma yettinchi tugʻilgan kuni uchun u Wikimedia fondiga bir million dollar xayriya qildi,[37] asoschisi va faxriy raisi libertar Jimmi Uels.[38]

Maqtovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Durov rossiyalik Mark Zuckerberg deb atalgan.[39]

2014-yil avgustida Durov Shimoliy Yevropaning 30 yoshgacha boʻlgan eng istiqbolli yetakchisi deb topildi[40] 2017-yilda u Finlandiya vakili boʻlgan WEF yosh global liderlar guruhiga qoʻshilish uchun tanlangan.[41][42]

2018-yil 21-iyun kuni Qozogʻiston Jurnalistlar uyushmasi Durovga “tsenzura va davlatning fuqarolarning bepul onlayn yozishmalariga aralashuviga qarshi prinsipial pozitsiyasi uchun” mukofotni topshirdi.[43]

2018-yilda Fortune jurnali Durovni biznesdagi eng nufuzli yoshlarning yillik reytingi boʻlgan „40 yoshgacha 40“ roʻyxatiga kiritdi.[44]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Cook. „The incredible life of Pavel Durov — 'Russia's Mark Zuckerberg' who is raising $2 billion for his messaging app“. Business Insider. Qaraldi: 21-aprel 2022-yil.
  2. ↑ „Why Telegram has become the hottest messaging app in the world“. The Verge (25-fevral 2014-yil). 13-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  3. ↑ Hakim, Danny. „Once Celebrated in Russia, the Programmer Pavel Durov Chooses Exile“. The New York Times (2-dekabr 2014-yil). 6-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-noyabr 2015-yil.
  4. ↑ „Is Pavel Durov a Kremlin target?“. Bloomberg (1-avgust 2013-yil). 7-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  5. ↑ „Фронтовой приказ № 692/н от 15.06.1945, страница 2“. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.». 15-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2016-yil.
  6. ↑ „Туляков Семен Петрович“. Электронный банк документов «Подвиг народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.». 15-mart 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-may 2016-yil.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Vivienne Walt. „With Telegram, A Reclusive Social Media Star Rises Again“. Fortune (2016-yil fevral). 24-fevral 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ 8,0 8,1 „The Pavel Durov Code: Five stories from the life of VK and its creator“ (ru). Forbes (22-noyabr 2012-yil). 2015-yil 19-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyul 2022-yil.
  9. ↑ Danny Hakim. „Once Celebrated in Russia, Programmer Pavel Durov Chooses Exile“. New York Times (2-dekabr 2014-yil). 8-fevral 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  10. ↑ „Достиг идеала: Павел Дуров продал свою долю "ВКонтакте" Ивану Таврину“. Forbes Russia (1-aprel 2014-yil). Qaraldi: 11-aprel 2021-yil.
  11. ↑ „Mail.ru deal firms control over VKontakte“. 6-iyul 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-yanvar 2017-yil.
  12. ↑ „Russia's Mail.Ru buys remaining stake in VKontakte for $1.5 bln“. Reuters. 5-dekabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 20-yanvar 2015-yil.
  13. ↑ „No joke as 'Russian Facebook' founder resigns amid dispute (Update)“ (1-aprel 2014-yil). 8-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-fevral 2016-yil.
  14. ↑ „Going, going, gone – Pavel Durov quits VK“. Rusbase (2-aprel 2014-yil). 6-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-fevral 2016-yil.
  15. ↑ „Founder of Social Network VK Pavel Durov Says Resignation as CEO was April Fools' Prank“. The Moscow Times (4-mart 2016-yil). 4-mart 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-fevral 2016-yil.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 „Durov, Out For Good From VK.com, Plans A Mobile Social Network Outside Russia“. TechCrunch (22-aprel 2014-yil). 2017-yil 6-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyul 2022-yil.
  17. ↑ „Wall“. 9-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-yanvar 2017-yil.
  18. ↑ „Wall“. 11-sentabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-yanvar 2017-yil.
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 „Vkontakte Founder Pavel Durov Learns He's Been Fired Through Media“. The Moscow Times (22-aprel 2014-yil). 25-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 "Pavel Durov left Russia after being pushed out", The Economic Times, 22 April 2014.
  21. ↑ „Telegram plans multi-billion dollar ICO for chat cryptocurrency“ (inglizcha). TechCrunch. Qaraldi: 7-iyun 2022-yil. [sayt ishlamaydi]
  22. ↑ Liptak. „Telegram has raised a total of $1.7 billion from its two pre-ICO sales“ (inglizcha). The Verge (1-aprel 2018-yil). Qaraldi: 7-iyun 2022-yil.
  23. ↑ Michael S. Sackheim, Nathan A. Howell, James B. Biery, Andrew P. Blake, Dominique Gallego, Teresa Wilton Harmon, James C. Munsell, David E Teitelbaum, Lilya Tessler, Allison Ross Stromberg, Daniel Engoren and Kristin S. Teager. „The Virtual Currency Regulation Review: USA“. The Law Reviews (2-sentabr 2021-yil). 15-mart 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 14-aprel 2022-yil.
  24. ↑ „РБК: Telegram блокируют из-за планов Дурова создать криптовалюту“ (ruscha). Meduza (20-aprel 2018-yil). Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  25. ↑ Reuters Staff. „Russia lifts ban on Telegram messaging app after failing to block it“ (inglizcha). Reuters (18-iyun 2020-yil). Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  26. ↑ Cimpanu. „Russia unbans Telegram“ (inglizcha). ZDNet. Qaraldi: 6-mart 2022-yil.
  27. ↑ Khurshudyan. „How the founder of the Telegram messaging app stood up to the Kremlin — and won“ (inglizcha). The Washingtong Post (28-iyun 2020-yil). Qaraldi: 8-mart 2022-yil.
  28. ↑ 28,0 28,1 „Forbes profile: Pavel Durov“. Forbes. Qaraldi: 2-may 2022-yil.
  29. ↑ „Meet Pavel Durov, the tech billionaire who founded Telegram, fled from Moscow 15 years ago after defying the Kremlin, and has a penchant for posting half-naked selfies on Instagram“. Business Insider (28-mart 2022-yil).
  30. ↑ Pavel Durov received UAE citizenship[sayt ishlamaydi]
  31. ↑ „Pavel Durov“. 16-fevral 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-yanvar 2017-yil.
  32. ↑ Дуров затроллил православных: Теме надо было писать "Бог" с большой буквы, Slon.ru, 2012, 5 August 2016da asl nusxadan arxivlandi
  33. ↑ Горелик А. „Владелец ВКонтакте Павел Дуров раздает миллионы и ездит по Питеру на метро“ (RU). Комсомольская правда (17-fevral 2012-yil). 23-may 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-aprel 2014-yil.
  34. ↑ Ермаков А. „"Фонтанка" нашла Дурову страну“. Fontanka.ru (24-aprel 2014-yil). 25-aprel 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-aprel 2014-yil.
  35. ↑ „Telegram App Is Booming but Needs Advertisers—and $700 Million Soon“. Wall Street Journal (17-mart 2021-yil). Qaraldi: 28-mart 2021-yil.
  36. ↑ „A Manifesto for 21st-Century Russia“. Afisha (18-may 2012-yil). 3-sentabr 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  37. ↑ „Founder of Facebook for Russia donates $1M to Wikipedia at DLD“. VentureBeat (24-yanvar 2012-yil). 22-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  38. ↑ Lamb, Brian. „Q&A: Jimmy Wales, Wikipedia founder“. C-SPAN (25-sentabr 2005-yil). 6-oktabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-oktabr 2006-yil.
  39. ↑ „Pavel Durov, Russian Millionaire, Throws Money Paper Planes Onto Passersby“. The Huffington Post (30-may 2012-yil). 26-iyul 2012-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  40. ↑ „Pavel Durov the Most Promising Northern European Leader Under the Age of 30“. Nordic Business Forum (21-avgust 2014-yil). 26-avgust 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  41. ↑ „ExoAtlet CEO Ekaterina Bereziy named Young Global Leader by World Economic Forum“ (16-may 2017-yil). 2017-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyul 2022-yil.
  42. ↑ „Young Global Leaders class of 2017“. 29-iyun 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-iyun 2017-yil.
  43. ↑ „Telegram's Durov Awarded In Kazakhstan For Standing Against Censorship“. Radio Free Europe/Radio Liberty (21-iyun 2018-yil). 22-iyun 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  44. ↑ „Pavel Durov“. Fortune (19-iyul 2018-yil). 8-mart 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2018-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Pavel_Valeryevich_Durov&oldid=3898816" dan olindi