Astrologiyada sayyoralar
Astrologiyada, sayyoralarning aslida nima ekanligi ularning astronomik tushunchalaridan farq qiladi. Teleskoplar davriga qadar, tungi osmon ikkita o'xshash tarkibdan tashkil topgan deb o'ylanardi: bir-biriga nisbatan harakatsiz qolgan qat'iy yulduzlar va harakatlanuvchi obyektlar / " kezib yuruvchi yulduzlar" ,qaysiki yil davomida muqum yulduzlarga qarab harakatlanadigan.
Qadimgi munajjimlar uchun sayyoralar xudolarning xohishini va ularning insonlarga ta'sirini ifodalagan. Zamonaviy astrologlar uchun sayyoralar ong osti asosiy harakatlarni,ehtiyojlarni yoki tajriba kengligini ifodalaydigan energiya oqimidir.[1][2] Sayyoralar zodiac (burj)ning 12 ta belgisi va 12 ta uyida turli xil fazilatlar bilan ifodalanadi. Sayyoralar bir-biriga turli jihatlari va shakllari bilan ham bog'liq.
Zamonaviy astrologlarning sayyoralar haqidagi fikri bir tomondan sayyoralarning joylashuvi va tuzilishi, boshqa tomondan tub aholi xususiyatlari va taqdirlari o'rtasidagi bog'liqliklarni ko'rsatishi bilan farq qiladilar. Hone yozadiki, sayyoralar gravitatsiya yoki boshqa noma'lum omil orqali to'g'ridan-to'g'ri bir-biriga ta'sir qiladi. [3] Boshqalar sayyoralar o'zlariga to'g'ridan-to'g'ri ta'sir qilmaydi degan fikrda, ular balki koinot asosiy tartib tamoyillarni ko'rsatadigan oynadir deb hisoblashadi. Boshqacha qilib aytganda, koinotning asosiy namunalari hamma joyda fraktal o'xshash tarzda takrorlanadi va yuqorida bo'lgani kabi pastda ham bo'ladi. [4] Shuning uchun, sayyoralar osmonda hosil qiladigan namunalar insonning asosiy istaklarini aks ettiradi. Sayyoralar, ayniqsa, Xitoy an'analarida tabiatning asosiy kuchlaridan biridir
Quyidagilar qadim zamonlardan buyon astrologik sayyoralar bilan bog'liq ma'nolar va sohalar, ko'proq G'arbiy ananalarga e'tibor qaratilgan holda. Hindu astrologiyasi Navagraha ("to'qqizta sayyora") degan nom bilan tanilgan. Xitoy astrologiyasida sayyoralar Yin va Yang ikkita hayot kuchlari va besh element bilan bog'liq, ular Feng shui deb nomlangan Xitoy geomansiyasida( uy jihozlarini omad keltiradi deya belgilangan joylarga qo'yish) muhim rolini o'ynaydi. Astrologlar har bir sayyoradagi ulug'vorlik belgilari bo'yicha turlicha fikr bildirishadi.
Sayyoraviy ramziylik[tahrir | manbasini tahrirlash]
Jadval Rim va Yunon xudolari samoviy planetalar( astronomik planetalardan farqli ravishda) bilan bog'liqlikni ko'rsatadi. Ko'p holatlarda,Sayyoralarning inliz tilidagi nomi Rim xudolari va mabudalari nomidan olingan. Ba'zi bir manbalarda Rim xudolari nomi yunonlarniki bilan bir xi bo'lib chiqqan. Ba'zi holatlarda, ular tyrli nomlarda ataladi lekin bir xil vazifa bajaradi.
| Sayyorat | Ramz | Rimlik xudotarslik | Yunon xudosi | Bobil xudosi | Ermonlar Tangri | Hind xudosi | Misr xudosi | Aloqa | Ma'nosi (Avropa) | Maʼnosi (Vedika) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Quyosh | .svg)
|
Sol |
⁇ λιος (Helios) ⁇ πόλλων (Apollo) |
⁇ (Shamash) | Արեւ (Arev) | Quyosh (Surya) | Ra Horus |
qadimgi | Bashorat va quyoshning paydo bo'lishi Xudosi. Helios "kosh" degan ma'noni anglatadi. |
Quyosh xudosi. Bu o'zim, maqsad va hayotning qadri bilan bog'liq. Aditi va Kashyapning o'g'li; Surya "suvli nur" degan ma'noni anglatadi. |
| Oy | .svg)
|
Luna Diana |
Σελήνη ( (Selena) ) ⁇ ρτεμις (Artemis) |
(G'azab) | Լուսին (Lusin) | (Chandra) | Xonsun | qadimgi | Ov va oyli orttirilish xudosi Selena "oy" degan ma'noni anglatadi. |
Oy xudosi. Bu his-tuyg'ular, onalik va onalik instinktlari bilan bog'liq. Chandra "shishlash" degani. |
| Qirg'iz | .svg)
|
Qirg'iz | ʽ ⁇ ρμῆς (Hermes) | ⁇ (Nabu) | Լուծ (Luć) | (Budda) | Toth | qadimgi | Payg'ambarlar, sayohat va/yoki tijoratning Xudosi. | Yer yuzi xudosi insoniyat va insoniyat uchun tabiatni saqlab qolishi va himoya qilishi bilan tanilgan. Suhbat, aqllilik va aqllilik bilan bog'liq.[5] |
| Venus | .svg)
|
Venus | ⁇ φροδίτη (Afrodit) [Κύπριδα (Cypris) ][Κυθέρεια (Cytherea) ] |
⁇ (Inanna) | Եղջերու (Yełjeru) | शुक्र (Shukra) | Isis Hatur |
qadimgi | Romantik va hirs xudoyi; Venera "sevgi" va / yoki "jinsiy istak" degan ma'noni anglatadi.[6] | Asuralar o'qituvchisi. Bu urug'lik, go'zallik va g'ayrat bilan bog'liq. Har doim xudolariga qarshi jangda jinlarga yordam bergan; Shukra "oydin, sof, yorqinlik yoki aniqlik" degan ma'noni anglatadi. |
| Mars | .svg)
|
Mars | ⁇ ρης (Ares) | ⁇ (Nergal) | Ծկրավորի (Ćkravori) | Marsi ( (Mangla) ) | Anhur | qadimgi | Urush Xudosi | Yerning o'g'li. Bu sayyorada yaxshi kunlar boʻladi . Shuningdek, kuch, hujum va g'azab bilan bog'liq. |
| Yupiter | .svg)
|
Yupiter Yoshlik |
Δίας (Days) | ⁇ (Marduk) | Փառազնոտ (Þaŕaznot) (Tashriflanmagan) | Guru (Guru) बृहस्पती (Brihaspati) |
Amun | qadimgi | Olimpiya xudolari rahbari, shohi va otasi; Yupiter "Jovial King" va/yoki "Tonqardoshning otasi" degan ma'noni anglatadi. | Xudolarning muallimi va ustozi. Har doim jinlarga qarshi jangda xudolariga yordam bergan. Guru "o'qituvchi" yoki "o'rinbosar" degan ma'noni anglatadi. Brihaspati "duo yoki xudojo'ylik qudratli" degan maʼnoni anglatadi.[7] Yaxshilik va kengayish bilan bog'liq. |
| Saturn | .svg)
|
Saturn | Kronos (kronos) | ⁇ (Kajamanu) | Արտախույր (Artakhuyr) | Shan (Shani) | Horus qo'rqoq | qadimgi | Qishloq xo'jaligi xudosi va Yupiterning otasi. Titonlarning rahbari va hukmdoridir; Saturn "Tushlarning Xudosi", "O'rim-yig'imning Otasi" va/yoki "O'g'il vaqtini" anglatadi. |
Shani Dev, Surya (Kosh) ning o'g'li;Karma va adolat Xudosi;O'z hayoti davomida insonning qilmishlari uchun oqibatlar beradi. Bu sayyorada mavqey, adolatli jazo, donolik, orzu, sabr-toqat, sharaf, qatʼiylik bor, ammo bu pesimizm, qiyinchilik va fatalism bilan bogʻliq. |
| Urun | .svg)
|
Qelus | Ουρανός (Ouranos) | ⁇ (Anshar) | Երկնակ (Yerknak) | Aruna (Aruna) | Horus | zamonaviy | Osmon Xudosi, Saturnning Otasi va Jupiterning bobosi; "Uranus" va "Caelus" ikkalasi ham "Osmon" va/yoki "Otam Osmon" degan ma'noni anglatadi. | Quyoshning aravachisi va hind Puranalar mitologik ilon shohi Vasukining yarim ukasi. Vasuki "ilk mavjudot" degan ma'noni anglatadi. Ushbu sayyora originallik, eksentriklik, elektr va to'satdan o'zgarishlar bilan bog'liq.[5] |
| Neptun | .svg)
|
Neptun | Ποσειδῶν (Poseidon) | ⁇ (Enki) | Mósmórակ ( (Mosmoŕak) ) | (Varuna) | Xnum | zamonaviy | Dengiz xudosi | Hind mitologiyasidagi yomg'ir xudosi; Varuna "dengiz xudosi" degan ma'noni anglatadi. Ushbu sayyora tushlar, illusiyalar va ruhiy qabul qilish bilan bog'liq, ammo ba'zan noaniqlik va noaniqlikka ham ega.[5] |
| Pluton | .svg)
|
Pluton | Πλούτων (Plouton) ⁇ δης (Hades) |
⁇ ( (Erishqigal) ) | Hեռակ (Heŕak) (Qoʻrmoq) | Yama (Yama) | Osiris | zamonaviy | Yer osti va o'lim Xudosi; Hades "ko'rinmaydigan" va Pluton "bo'y" degan ma'noni anglatadi. | O'lim va qayta tug'ilish Xudosi. "Sorat ostida" bo'lgan barcha narsalarni boshqaradigan ongsiz kuchlar bilan bog'liq (Abyss) |
| Sayyorar | O'rtacha tezlik [8] |
Eng yuqori tezlik (yer markaz deb faraz qilinganda) [8] |
Eng past tezlik (yer markaz deb faraz qilinganda) [9] |
|---|---|---|---|
| Quyosh | 00°59'08" | 01°03'00" | 00°57'10" |
| Oy | 13°10'35" | 16°30'00" | 11°45'36" |
| Merkuriy | 01°23'00" | 02°25'00" | −01°30'00" |
| Venus | 01°12'00" | 01°22'00" | −00°41'12" |
| Mars | 00°31'27" | 00°52'00" | −00°26'12" |
| Seres | 00°12'40" | 00°30'00" | −00°16'00" |
| Yupiter | 00°04'59" | 00°15'40" | −00°08'50" |
| Saturn | 00°02'01" | 00°08'48" | −00°05'30" |
| Uran | 00°00'42" | 00°04'00" | −00°02'40" |
| Neptun | 00°00'24" | 00°02'25" | −00°01'45" |
| Pluton | 00°00'15" | 00°02'30" | −00°01'48" |
| Pallas | 00°12'20" | 00°40'30" | −00°22'30" |
| Juno | 00°14'15" | 00°39'00" | −00°18'00" |
| Vesta | 00°16'15" | 00°36'00" | −00°17'32" |
| Chiron | 00°02'00" | 00°10'00" | −00°06'00" |
Ptolemik sayyoralarning "ular hukmronligida" tug'ilgan odamlarga ta'siri haqidagi muqaddimalar to'liq kitob shaklida, "planet kitoblari" deb nomlanadi yoki Planetenbücher deya atalgan holda ham paydo bo'lgan. Ushbu janr 15-asr o'rtalarida Almanlik nemis hududida topilgan ko'plab qo'lyozmalarda ham tasdiqlangan; [10] [11] [12] [13] [14] bu manbalar Nemis Renasensi davomida mashhur bo'lib qoldi va 17-asrgacha katta ikonografik ta'sir ko'rsatdi.
Bolalari sayyoradan meros qilib olgan fazilatlar quyidagicha:
- Saturn
- mehnatsevar, ma'yus va xotirjam
- Yupiter
- maftunkorlik va ov qilish
- Mars
- harbiylik va urush
- Quyosh
- musiqa va sport
- Oy
- uyalchan va mehribon
- Merkuriy
- aql-idrokli, ustamon, mehribon va tijoratkor bo'lganlar.
- Zuhro
- sevgi va ishtiyoq.[15][16]
- ↑ Hone (1978) p. 19
- ↑ Arroyo (1989) pp. 7, 27
- ↑ Hone (1978), p.19 8th paragraph
- ↑ Copenhaver, Brian P. (1992) Hermetica: The Greek Corpus Hermeticum and the Latin Asclepius in a New English Translation with Notes and Introduction, Cambridge University Press: New York, NY.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 „Sanskrit“ (de). Asien.net. 2023-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Campbell. „Meaning, origin and history of the name Venus“. Behind the Name.
- ↑ Monier-Williams, also "he is the chief offerer of prayers and sacrifices, and therefore represented as the type of the priestly order, and the Purohita of the gods with whom he intercedes for men."
- ↑ 8,0 8,1 All speeds taken from StarFisher
- ↑ With the exceptions of the Sun and the Moon, all planets are capable of turning into retrograde motion and temporarily appearing to not move at all, this is not what lowest speed refers to in this case. "Lowest speed" in the section refers to the fastest speed a planet may move at when retrograde, reversing its progress.
- ↑ Darmstadt Hs. 266
- ↑ Blockbuch Basel AN V 37a
- ↑ Thott 290.2 (1459)
- ↑ Wolfegg Hausbuch (c. 1470)
- ↑ CGM 558 (c. 1490)
- ↑ Hauber, A.. Planetenkinderbilder und Sternbilder, Straßburg, 1916.
- ↑ Baer, E. (1968). "Representations of "planet-children" in Turkish manuscripts". Bulletin of the School of Oriental and African Studies 31 (3): 526–533. doi:10.1017/S0041977X00125546.
Qo'shimcha qo'llanmalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- (ingliz va lotinchada) Abu Ma'sharning gullari, 8-asr arab astrologiyasi Ja'far ibn Mu'ammad al-Balxi tomonidan, sayyoralar va ularning astrologiyadagi o'rni haqida muhokamalar tasvirlangan. Bu latin tilida tarjima qilingan adabiyot Sevillik Jon tomonidan yozilgan.