Abdulkarim al-Halabiy

Abu Muhammad (Abu Ali) Qutbuddin Abdulkarim ibn Abdunnur ibn Munir al-Halabiy
Shaxsiy maʼlumotlar
Tavalludi	milodiy 1265-1266-yil (hijriy 663-664-yil)
Vafoti	milodiy 25.03.1335-yil (hijriy 30.07.735-yil) Misr
Dini	Islom
Tanilgan sohasi	hadis va qiroat olimi

Abdulkarim al-Halabiy (arabcha: عبد الكريم الحلبي — Abu Muhammad (Abu Ali) Qutbuddin Abdulkarim ibn Abdunnur ibn Munir al-Halabiy) — hadis va qiroat olimi.

Hayoti

Abdulkarim al-Halabiy 1265-66-yillar (hijriy 663-64-yillar)da Halab shahrida tavallud topgan. Manbalarda "Ibn uxt ash-shayx Nasr ibn Sulaymon" yoki "Ibn Umar al-Manbijiy" degan kunyalar bilan xalq orasida tanilgani keltiriladi. Abdulkarim al-Halabiyning qori bo‘lib yetishishida tog‘asi Nasr ibn Sulaymon al-Manbijiyning hissasi katta bo‘lib, yoshligida undan qiroat ilmini o‘rgangan. Keyinchalik ilm talabida Qohira, so‘ng Damashq va Hijozga borgan Abdulkarim al-Halabiy yerdagi ko‘plab olimlardan tahsil olgan. Abu Tohir Ismoil ibn Hibatulloh al-Malijiy, Safiy­­yuddin Halil ibn Abu Bakr al-Marog‘iy, as-Saxoviy, shayx Hasan ibn Abdulloh ar-Roshidiy, al-Kamol az-Zariyr, ash-Shotibiy kabi ustozlardan qiroat ilmini o‘rganish bilan bir qatorda, Misr, Shom, Hijoz, Damashq va boshqa mintaqalik mingdan ziyod ustozlardan hadis eshitgan. Jumladan, Misrning hanbaliy mazhabi qozi al-quzotlari Abu Bakr Muhammad ibn Ibrohim al-Maqdisiy, Ibn Daqiq al-Iyd, Abu-l-Hasan Ali ibn Ahmad al-Maqdisiy, Abu-l-Abbos Ahmad ibn Abdulxoliq, Zaynab bint al-Makkiy al-Harroniy, Abu Muhammad Abdulaziz al-Harroniy kabi olimlardan hadis ilmini o‘rgangan. Uning oliy isnod bilan hadis ri­voyat qilgani va ustozlarining adadi ming yoki bir ming uch yuz nafar bo‘lgani haqida maʼlumotlar mavjud. Ko‘p marotaba haj safariga borgan. Abdulkarim al-Halabiy va Shamsuddin az-Zahabiy bir-birlaridan hadis rivoyat qilganlar. Uning shogirdlari ichidan Ibn al-Mulaqqin, Ibn Rofe’, Ibn Balabon, Ibn Marzuq al-Xatib va Abdulqodir al-Qurashiy kabi olimlar yetishib chiqqan. Manbalarda uning hanafiy mazhabiga mansub tavozeʼli, go‘zal axloqli shaxs bo‘lgani zikr qilingan.

Asarlari

• "Al-Ihtimām bi-talxӣs kitāb al-­ilmām". Ibn Daqiq al-Iydning "Al-­Ilmām bi-ahādӣs al-ahkām" nomli asa­rining muxtasari;

• "Sharh sahӣh al-Buxārӣ";

• "Al-Mavrid al-’azb al-hanӣ fi-l-­kalām ’alā sӣra Abd al-Gʻanӣ";

• Abdulg‘aniy ibn Abdulvohid al-Jammoiliyning "Ad-Durra al-muziyya fi-s-sӣra an-nabaviyya" nomli asarining sharhi;

• "Tarӣx Misr". Misrlik bo‘lgan yoki Misr­da yashagan hadis roviylarining biografiyalariga oid alifbo tartibida bitilgan asar;

• "Mu’jam ash-shuyӯx". Muallif ustozlari biografiyasiga oid asar;

• "Al-Arbaʼӯn at-tusā’iyyāt";

• "Al-Arbaʼӯn al-mutabāyināt";

• "Al-Arbaʼӯn al-buldāniyya".

Vafoti

Abdulkarim al-Halabiy 1335-yil 25-mart (hijriy 30-iyul 735-yil)da Misrda vafot etgan.

Adabiyotlar

• Az-Zahabiy. Mu’jam ash-shuyӯx. — Toif: 1988. I, 412;

• Ibn Hajar. Ad-Durar al-kāmina. II, 398-399;

• Ibn al-Jazariy. Gʻāya an-nihāya. I, 402;

• Ali Toksarı. „Kutbüddin el-Halebî“. TDV İA. — Ankara: 2002. XXVI, 484.