Shayx Zayd masjidi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Masjid
Shayx Zayd masjidi
arabcha: مسجد الشيخ زايد
Masjidning tunda koʻrinishi
Mamlakat  Birlashgan Arab Amirliklari
Hudud Abu Dabi
Yoʻnalishi sunniy
Masjid turi Jomeʼ-Masjid
Meʼmoriy uslub Islom meʼmorchiligi
Binokorlik 19962007
Bino maydoni 5627 м²
Hajmi 40000 kvadrat metr
Gumbazlar soni 82
Minoralar soni 4
Minoralar balandligi 107 metr
Holati amaldagi
Tarovih
Saharlik va iftorlik
Madrasa
Sayt szgmc.ae Rasmiy sayt

Koordinatalari: 24°24′43.2″N 54°28′26.4″E / 24.412000°N 54.474000°E / 24.412000; 54.474000 G O


Shayx Zayd masjidi (arabcha: جَامِع ٱلشَّيْخ زَايِد ٱلْكَبِيْر, Jāmiʿ Aš-Šaykh Zāyid Al-Kabīr) – Birlashgan Arab Amirliklarining poytaxti Abu Dabida joylashgan masjid. Bu mamlakatdagi eng katta masjid hisoblanadi. Indoneziyaning Surakarta shahrida ushbu masjidning kichikroq nusxasi mavjud[1][2][3][4][5][6][7][8][9][10].

Masjid 1994-2007-yillarda qurilgan va 2007-yil dekabr oyida ochilgan[11]. Qurilish majmuasi taxminan 290x420 metr maydonni egallagan (tashqi fasad va avtoturargohlar bundan mustasno). Binoning asosiy oʻqi gʻarbdan taxminan 12° janubga burilgan va uni Saudiya Arabistoning Makka shahridagi Kaʼba tomoniga qaratadi.

Loyiha BAAning marhum prezidenti Shayx Zayd bin Sulton al Nahayon tomonidan boshlangan boʻlib, u islom olamining madaniy xilma-xilligini, arxitektura va sanʼatning tarixiy-zamonaviy qadriyatlari bilan birlashtiradigan tuzilma yaratishni maqsad qilgan edi[12]. 2004-yilda Shayx Zayd vafot etdi va masjid hovlisiga dafn qilindi.

Shayx Zayd masjidi markazi ofislari gʻarbiy minoralarda joylashgan. Markaz kundalik ishlarni boshqaradi va madaniy tadbirlar, tashrif buyuruvchilar takliflari orqali oʻrganish markazi boʻlib xizmat qiladi. Shimoli-sharqiy minorada joylashgan kutubxonada jamiyatga foydali islomiy fanlar, sivilizatsiya, xattotlik, sanʼat va baʼzi nodir nashrlarga oid klassik kitoblar bor. Toʻplam arab, ingliz, fransuz, italyan, ispan, nemis va koreys kabi keng tillardagi materiallarni oʻz ichiga oladi. Ikki yil davomida u TripAdvisor tomonidan dunyodagi eng sevimli diqqatga sazovor joylardan biri deb topildi[13].

Masjid 2004-yilda vafotidan keyin shu yerda dafn etilgan Shayx Zaydning rahbarligi va nazorati ostida qurilgan. Masjid suriyalik arxitektor Yusuf Abdelke boshchiligida loyihalashtirilgan boʻlib, boshqa meʼmoriy dizaynerlar loyihani tugatgan. Basem Barguti, Moataz Al-Halabiy va Imad Malas shular jumlasidan[14].

Masjid meʼmori Yusef Abdelki bir qancha manbalardan ilhom olgan: 1920-yillarda Mario Rossi tomonidan loyihalashtirilgan Iskandariyadagi Abu al-Abbos al-Mursiy masjidi, Pokistonning Lahor shahridagi Badshahi masjidi va boshqa fors, moʻgʻul va hind-islom meʼmorchiligiga oid maʼlumotlar[15][16]. Masjidning gumbaz va yer rejasi Badshahi masjididan ilhomlangan. Uning ark yoʻllari mavritancha, minoralari esa klassik arabcha usulda qilingan.

Italiyalik pudratchilar Impregilo va Rizzani de Eccher tomonidan uning qurilishiga 3000 dan ortiq ishchi va 38 ta subpudratchi kompaniyalar jalb qilingan. Masjid 2004-2007-yillarda ACC va Six Construct (Belgiya kompaniyasi BESIX Group tarkibiga kiruvchi) oʻrtasidagi qoʻshma korxona tomonidan ikkinchi shartnoma asosida qurib bitkazildi[17][18][19]. Uning dizayni va qurilishi uchun marmar tosh, oltin, yarim qimmatbaho toshlar, kristallar va keramika kabi tabiiy materiallar tanlangan. Hunarmandlar va materiallar Suriyaning Damashq va Halab shaharlaridan, shuningdek Hindiston, Italiya, Germaniya, Turkiya, Pokiston, Malayziya, Eron, Xitoy, Buyuk Britaniya, Yangi Zelandiya, Shimoliy Makedoniya kabi boshqa mamlakatlardan kelgan.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „President Sheikh Mohamed attends inauguration of Sheikh Zayed Grand Mosque in Indonesia: Mosque is almost identical to the original in Abu Dhabi“. The National (2022-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 15-noyabr.
  2. „Sheikh Zayed Grand Mosque in Abu Dhabi“. www.szgmc.ae.
  3. „President Sheikh Mohamed attends inauguration of Sheikh Zayed Grand Mosque in Indonesia: Mosque is almost identical to the original in Abu Dhabi“. The National (2022-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 15-noyabr.
  4. „Webindia123.com — Iran weaves worldʼs largest carpet“. 2018-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 29-yanvar.
  5. „Khaleej Times — Sheikh Zayed Mosque to open in Ramadan“. 23-mart 2014-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-yanvar 2015-yil.
  6. Islamic architecture provides inspiration for MELDA winner, 3–mart 2016–yilda asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 29–yanvar 2015–yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  7. Regional buildings have never looked so good[sayt ishlamaydi]
  8. Sheikh Zayed Bin Sultan Al Nahyan Mosque — Abu Dhabi, 1–iyun 2009–yilda asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 29–yanvar 2015–yil{{citation}}: CS1 maint: date format ()
  9. „Zayed mosque to allow guided tours“. Gulf News (2008-yil 20-fevral). 2008-yil 21-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-aprel. (ingl.)
  10. „Sheikh Zayed Grand Mosque in Abu Dhabi“. www.szgmc.ae.
  11. „Sheikh Zayed Grand Mosque“. Abu Dhabi Government. Qaraldi: 2014-yil 26-fevral.
  12. „Sheikh Zayed Mosque, Abu Dhabi“. Wondermondo.
  13. The National staff. „Sheikh Zayed Grand Mosque ranked the world’s second favourite landmark | The National“ (en) (2017-yil 27-may). Qaraldi: 2017-yil 28-may.
  14. „9 Most Famous Buildings in Dubai, Abu Dhabi and Sharjah That Put the UAE on the World Map“ (en-AE). AD Middle East (2023-yil 2-dekabr). Qaraldi: 2023-yil 7-dekabr.
  15. „7 Facts You Must Know About Sheikh Zayed Grand Mosque“. MSN News (2021/03/12.03.2024).
  16. Vanessa Chiasson. „8 Of The Most Beautiful Places In Abu Dhabi“. Travel Awaits (2019/11/15.03.2024).
  17. „Sheikh Zayed Grand Mosque“. Accsal. Qaraldi: 2019-yil 13-mart.
  18. „Sheikh Zayed Grand Mosque Marbled architectural splendor“. Besix. Qaraldi: 2019-yil 13-mart.
  19. „Infrastructure boost“. Gulf Construction Online (2004-yil 1-avgust).