Sara Levi-Tanay
| Sara Levi-Tanay | |
|---|---|
_(cropped).jpg) | |
| Tavalludi |
1910-1911-yil |
| Vafoti |
2005-yil 3-oktyabr Isroil |
| Fuqaroligi |
 Isroil |
| Kasbi | Bastakor, shoira, o'qituvchi |
| Faoliyat yillari | 1930-1990-yil |
Sara Levi-Tanay (ivritcha: שרה לוי תנאי 1910 yoki 1911, Quddus – 2005-yil 3-oktyabr, Ramat Gan) – xoreograf, bastakor va shoira, Inbal raqs teatri yaratuvchisi, Isroil raqs sanʼati asoschilaridan biri. Musiqa va raqs boʻyicha Isroil mukofoti laureati (1973), Tel-Avivning faxriy fuqarosi.
Biografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sara Levi-Tanay Quddusda yamanlik muhojirlar oilasida tugʻilgan. Uning ota-onasi 19-asr oxirida Habashiston orqali piyoda Usmonli Falastiniga borgan[1]. Saraning aniq tugʻilgan sanasi nomaʼlum – u 1910-yoki 1911-yilda tugʻilgan. Shoiraning otasi bu paytda 50 yoshda boʻlgan. Sara oiladagi eng kenja farzand[2]. Koʻp oʻtmay uning oilasi Yaffa va Tel-Aviv bilan chegaradosh Neve Tsedek aholi punktiga koʻchib oʻtgan. 1917-yilda, Birinchi jahon urushi paytida, Usmonli hukumati Levi oilasini boshqa yahudiylar bilan birga qirgʻoq boʻyidagi shaharlardan deportatsiya qilgan va ular Kfar Savadagi yahudiy Yishuv tomonidan tashkil etilgan qochqinlar lagerida boshpana topgan. Koʻpgina lager aholisi ochlik va tif epidemiyasidan vafot etgan. Saraning oilasidan faqat u va otasi tirik qolgan. Keyinchalik ular Safedga koʻchib oʻtishgan, u yerda ham qashshoqlikda yashashgan, shuning uchun Sara oxir-oqibat bolalar uyiga joʻnatilgan. Urush oxirida mehribonlik uyidagi yetim bolalar Zichron Yaakov yaqinidagi Moshe va Xadassa Kalvarining „Meir Shfeya“ bolalar uyiga koʻchirilgan. U yerda Sara Levi ancha keng taʼlim olgan va sanʼatni sevib qolgan[1].
Levi 1925-yilda oʻrta maktabni tugatgandan soʻng, Levinskiy oʻqituvchilar kollejiga oʻqishga kirgan va u yerda besh yil oʻqigan. Janubiy Tel-Avivdagi bolalar bogʻchasida oʻqituvchi boʻlib ishlay boshlagan. Oʻquv materiallarining koʻplab yetishmasligiga duch kelgan Sara bolalar uchun sheʼrlar, qoʻshiqlar, musiqalar yozishni va oʻzi oʻyinlar ixtiro qilishni boshlagan. U musiqa yoʻnalishida oʻqimaganligi sababli, hamkasblari unga oʻz musiqasini yozishga yordam berishgan. Levining yaratgan qoʻllanmalarikeyinchalik bolalar bogʻchasi oʻqituvchilari tashkilotiga taqdim etilgan va keyingi avlod oʻqituvchilari tomonidan oʻquv qoʻllanmasi sifatida ishlatilgan[3].
Sara Fridlandning studiyasida tahsil olayotgan paytda Yevropadan Falastinga yaqinda kelgan Isroil Tanay bilan tanishgan. Ular 1935-yilda turmush qurishgan[4].
Ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Eng boshidanoq etnik ansambl gʻoyasidan voz kechgan Levi-Tanay oʻzining raqs maktabini, shu jumladan Yaman yahudiylarining xalq raqsini yaratgan[5]. 1951-yilda Inbal teatrining ishi Isroilga tashrif buyurgan amerikalik xoreograf Jerom Robbinsning eʼtiborini tortgan va uning yordami bilan truppa Isroil-Amerika sanʼat fondidan moliyaviy yordam olgan.
.jpg)
Levi-Tanay 1990-yillarning boshlariga qadar Inbal raqs teatrida rejissyor sifatida ishlagan[6]. Uning rahbarligidagi teatr truppasi 70 dan ortiq balet spektakllarini sahnalashtirgan[7]. „Pesn pesney“", „Kniga Rufi“, „Yemenskiy istochnik“, „Tsvetushie bukvi“, „Bezumnaya Roza“, „Svadba v subbotu“, „Polnochnaya molitva“, „U kolodsa“, „Tsaritsa Savskaya“, „Dvora“, „Otrok Shmuel“ eng mashhur spektakllari hisoblanadi[8]. 1990-yillarga kelib, teatrning mashhurligi pasaya boshlagan va u yangi professional truppalar – birinchi navbatda „Bat Sheva“ ansambli raqobatiga dosh bera olmagan[9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Gila Toledano. „Sara Levi-Tanai“ (en). Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (2009-yil 27-fevral). 2018-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Dina Roginsky. Orientalism, the Body, and Cultural Politics in Israel: Sara Levi Tanai and the Inbal Dance Theater(ingl.) // Nashim: A Journal of Jewish Women's Studies & Gender Issues. — 2006. — No. 11. — P. 168. Архивировано 2 oktyabr 2019 года.
- ↑ Gila Toledano. „Sara Levi-Tanai“ (en). Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (2009-yil 27-fevral). 2018-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Gila Toledano. „Sara Levi-Tanai“ (en). Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (2009-yil 27-fevral). 2018-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Gila Toledano. „Sara Levi-Tanai“ (en). Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (2009-yil 27-fevral). 2018-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Roginsky 2006.
- ↑ Gila Toledano. „Sara Levi-Tanai“ (en). Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia (2009-yil 27-fevral). 2018-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ Злата Зарецкая. „В Театр танца «Инбаль» Сары Леви-Танай“. Дом Януша Корчака в Иерусалиме. 2019-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-oktyabr.
- ↑ Татьяна Кузнецова. „Мать израильского танца“. Коммерсант (2005-yil 5-oktyabr). 2019-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-oktyabr.